داوران گنکور روز دوشنبه ۴ نوامبر (۱۴ آبان) در رستوران دروان پاریس گرد هم آمدند تا نام برنده این بزرگترین جایزه ادبی فرانسه را اعلام کنند و در پی آن کمال داود با شش رأی در نخستین مرحله موفق به کسب این جایزه معتبر شد.
چند روز پیش از اعلام نتایج، به نظر میرسید که رقابت نهایی گنکور بین کمال داود و نویسنده دیگری به نام گائل فی باشد.
در ساعت ۱۲:۴۵ روز دوشنبه فیلیپ کلودل از هیئت داوران گنکور، در بالای پلکانی که از طبقه همکف به سالن گنکور در طبقه اول میرسد، ظاهر شد و گفت: «صد و بیست و دومین جایزه گنکور در اولین مرحله به کمال داود برای کتاب حوریان چاپ انتشارات گالیمار اهدا شد.»
دقایقی پس از اعلام نام کمال داود، این نویسنده روز دوشنبه پیامی با بزرگداشت والدینش در شبکه اجتماعی ایکس به این مضمون نوشت: «این رؤیای شماست که با سالهای زندگیتان به دست آمده است. به پدرم که درگذشت و به مادرم که هنوز زنده است اما هیچ چیز را به یاد نمیآورد. هیچ واژهای برای سپاسگزاری واقعی وجود ندارد.»
اهدا جایزه گنکور مهمترین رویداد ادبی سالانه در فرانسه است و رسانههای این کشور، خبر اهدا جایزه امسال را مطابق معمول هر سال، پوشش گسترده دادند. از جمله روزنامه لوفیگارو نوشت که داوران با انتخاب کمال داود، گامی شجاعانه در حمایت از آزادی بیان برداشتند.
داود با نوشتن «حوریان» که به حوریان بهشتی وعده داده شده به مؤمنان در قرآن اشاره دارد، به انتقاد از فراموشی جنایات اسلامگرایان پرداخت.
کتاب «حوریان» روایت زنی به نام «فجر» در وهران، شهر زادگاه کمال داود است که جنگ داخلی الجزایر را برای جنینی که در شکمش دارد تعریف میکند.
فجر، بازماندهای زخمی از جنگ داخلی یا «دهه سیاه» الجزایر از ۱۹۹۱ تا ۲۰۰۲ است که باردار و آسیب دیده است. او روایت غمبار آن سالهای خونین را برای دختری که نامش را«حوری» گذاشته میگوید.
به اینستاگرام یورونیوز فارسی بپیوندید
عتیق رحیمی، نویسنده افغان تبار که قبلا جایزه فرانسوی گنکور را برای رمانش «سنگ صبور» گرفته و از مدافعان سرسخت آزادی بیان است، با انتشار نامهای از این نویسنده حمایت کرد. اهدا جایزه گنکور به داود نیز، بیانگر حمایت بیقید و شرط داوران از آزادی کامل نویسندگی بود.
کمال داود، روزنامهنگار و نویسنده، متولد ۱۹۷۰ در مستغانم الجزایر است. او در دهه ۱۹۹۰ به شهر وهران رفت و وارد کار روزنامهنگاری شد و در روزنامه «لو کوتیدین دوران» (روزنامه وهران) به بررسی کشتارها در کشورش پرداخت. او با تلاش بسیار و شبنخوابیها و به دلیل تأثیرات روانی ناشی از دیدن صحنههای وحشتناک، همچنان به نوشتن و ثبت شهادتها ادامه داد و اعتقاد داشت که «روزنامهنگاری ضروری است، اما هرگز برای روایت جنگ کافی نیست.»
در اوایل دهه ۲۰۰۰، داود به عنوان نویسنده شروع به فعالیت کرد. در سال ۲۰۱۱ کتاب «مینوتور ۵۰۴» او برای جایزه گنکور داستان کوتاه نامزد شد و با انتشار رمان «مورسو، بررسی مجدد» در سال ۲۰۱۴ توجهات زیادی را به خود جلب کرد و اگرچه برنده نشد، جایزه گنکور اولین رمان را از آن خود کرد. این رمان که به فارسی «مورسو را چه کسی کشت» نیز ترجمه شده است، روایت داستان «بیگانه» آلبر کامو از زبان برادر مورسو، قهرمان داستان است.
کمال داود و آهو دریایی
داود روز یکشنبه در شبکه ایکس تصویری تصویری از آهو دریایی، دانشجوی ایرانی را همرسان کرد که در منظر عمومی لباس را از تن خود در آورد و سپس بازداشت شد.
این رویداد در ایران بازتاب گستردهای در رسانههای فرانسه داشت و کمال داود نیز با انتشار عکسی از آهو دریایی در صفحهاش نوشت: «ایران».
زبان تند و تیز
سخن کمال داود معمولا تند و بیرحمانه است. او همچنین تصمیم گرفته است که ماده ۴۶ قانون «منشور صلح و آشتی ملی ۲۰۰۵» که توسط مقامات الجزایری تنظیم شده را در آغاز کتابش بیاورد. این قانون مقرر میکند که هرکس با اظهارات، نوشتهها یا اقدامات خود زخمهای غمناک ملی را به ابزاری برای ضربه زدن به نهادهای جمهوری دموکراتیک و مردمی الجزایر، تضعیف دولت، آسیب به حیثیت خدمتگزاران شایسته آن یا لکهدار کردن چهره الجزایر در عرصه بینالمللی تبدیل کند، به سه تا پنج سال حبس و جریمهای بین ۲۵۰ تا ۵۰۰ هزار دینار الجزایر محکوم میشود.
با این حال، اگرچه «حوریان» ندایی برای افشاگری است، اما نویسنده در گفتوگو با هفته نامه فرانسوی لوبس توضیح داد که هدف از نگارش این کتاب نوشتن درباره جنگ نیست، بلکه درباره چگونگی خروج از آن است. او میگوید: «به همین دلیل نام شخصیت خود را فجر گذاشتم؛ ساعتی سخت بین دو زمان، جایی که روز و شب در کنار هم قرار میگیرند و همه چیز از نو آغاز میشود.»
به کانال تلگرام یورونیوز فارسی بپیوندید
به نوشته لوفیگارو، داوران گنکور احتمالاً تحت تأثیر زبان پرطنین داود، کلمات آتشین و خونآلود او و «یک سرود طولانی چندآوایی» قرار گرفتهاند. این روزنامه چند روز پیش درباره کتاب حوریان نوشته بود: «ریتم کتاب متنوع است، مفاهیم پرجوش و بینظم آن از تکههایی تشکیل شده است، مانند یک گفتگو، با اعترافات، انحرافات و فریادهای بلند. […] کتاب داود مانند سیلی پرخروش پس از طوفانی وحشتناک به نام جنگ داخلی است؛ سرکش، پیشبینیناپذیر و شگفتانگیز که همه چیز را با خود میبرد.»