برخی از کشورها از جمله فرانسه، لهستان و بریتانیا روز جمعه (۱۲ آوریل) به شهروندان خود نسبت به سفر به اسرائیل، سرزمینهای فلسطینی و در برخی موارد منطقه وسیعتر خاورمیانه هشدار دادهاند.
آگهیدر گرماگرم گمانهزنیها از احتمال قریبالوقوع بودن حمله تلافیجویانه ایران علیه اسرائیل، بزرگترین روزنامه اسرائیلی به نام یدیعوت آخرونوت نوشت: «انتقام در راه است. چه بسا، فرض بر این است که خیلی زود و در همین چند روز آینده باشد.»
راز زیمت، محقق ارشد موسسه مطالعات امنیت ملی اسرائیل نیز گفت: «برای ایران خیلی سخت خواهد بود که تلافی نکند.»
با این حال هنوز ماهیت دقیق، مقیاس و زمان واکنش ایران مشخص نیست، اما برخی از رسانههای جهان همچون والاستریتژورنال و برخی از مقامات رسمی ایران از قریبالوقوع بودن آن حکایت دارند.
والاستریتژورنال روز پنجشنبه در یک گزارش اختصاصی نوشت که انتظار میرود ایران بین ۲۴ تا ۴۸ ساعت آینده به اسرائیل حمله کند، و دولت اسرائیل برای حمله مستقیم به شمال یا جنوب خاک خود «آماده میشود.»
جواد کریمی قدوسی عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی ایران نیز روز جمعه در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: «بعد از تنبیه رژیم صهیونیستی در ساعت آینده این شرور خواهد فهمید که من بعد در هر کجای دنیا دست به ترور شخصیتهای جبهه مقاومت بزند باز با #سجیل و #خیبرشکن و شهاب ایرانی تنبیه خواهد شد.»
ایران چندین گزینه برای انتقام دارد، از جمله حمله به سفارتخانههای اسرائیل، حمله موشکی و پهپادی از لبنان به عمق خاک اسرائیل و انجام حمله مستقیم از خاک ایران.
از آن طرف، ارتش اسرائیل نیز یک سامانه پدافند هوایی توانمند دارد و ممکن است از طریق نیروهای ایالات متحده در منطقه نیز پشتیبانی شود.
با این وجود، ریچارد کمپ، از افسران بازنشسته ارتش بریتانیا و تحلیگر مقیم اسرائیل روز پنجشنبه در روزنامه بریتانیایی تلگراف نوشت «اینجا در اسرائیل، جایی که من در حال حاضر اقامت دارم، مردم بهطور آشکاری نگران هستند، بهویژه با توجه به این احتمال که حملات دقیق از لبنان یا ایران میتواند تلفات بسیار بیشتری در مقایسه با گذشته وارد کند.»
ارتش اسرائیل روز پنجشنبه اعلام کرد که دستورالعمل جدیدی به غیرنظامیان صادر نکرده است، اما نیروهایش در حالت آماده باش هستند و برای طیف وسیعی از سناریوها آماده هستند.
نگرانیهای اروپا از خارج شدن اوضاع از کنترل
یکی از نگرانیهای اروپا همواره این بوده است که مبادا اثرات جنگ اسرائیل در نوار غزه کل خاورمیانه را فرا بگیرد، موضوعی که با حمله هوایی اسرائیل به کنسولگری ایران در دمشق و کشته شدن فرمانده ارشد سپاه، ابعاد تازهای به خود گرفت.
چشمانداز تسری جنگ به کل منطقه خاورمیانه باعث میشود که اروپا در موقعیتی نامطمئن قرار بگیرد. الدار ممدوف در وبسایت ریسپانسیبل استیتکرافت نوشت «یک جنگ همهجانبه باعث بیثباتی منطقه، تحریک مهاجرت دسته جمعی به اروپا، حملات احتمالی به اهداف اروپایی در خاورمیانه (مانند نیروهای عملیات دریایی اتحادیه اروپا در دریای سرخ برای مقابله با شورشیان حوثی یمن) و احیای مجدد سازمانهای تروریستی مانند داعش و القاعده خواهد شد.»
جوزپ بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا حمله به کنسولگری ایران در اول آوریل را محکوم کرد و تاکید کرد که از تعرض به اماکن و پرسنل دیپلماتیک باید همیشه اجتناب شود. با این حال، اکثر کشورهای عضو اتحادیه اروپا در محکوم کردن حمله به کنسولگری ایران در دمشق ناکام ماندند. اسلوونی، یکی از اعضای غیردائم شورای امنیت، این کار را در نشست شورای امنیت سازمان ملل در دوم آوریل انجام داد.
فرانسه و نیز بریتانیا (که با وجود خروج از اتحادیه اروپا همچنان تأثیر قابلتوجهی بر سیاست اروپا در قبال ایران دارد) عمدتاً ایران را مسئول بیثباتی منطقه میدانند.
اتحادیه اروپا دارای اهرمی برای سوق دادن اسرائیل به سمت کاهش تنشها در منطقه است. فرانچسکا آلبانیز، گزارشگر ویژه سازمان ملل متحد در امور فلسطین میگوید: «اتحادیه اروپا برای جلوگیری از جنایات جنگی در نوار غزه باید روابط تجاری خود را با اسرائیل متوقف کند.»
اتحادیه اروپا بزرگترین شریک تجاری اسرائیل است که ۲۸.۸ درصد از تجارت اسرائیل را در سال ۲۰۲۲ به خود اختصاص داد.
آگهیابتکار مشترک اسپانیا و ایرلند برای بازنگری در توافق تجارتی اتحادیه اروپا با اسرائیل و حتی تعلیق جزئی این توافق به دلیل جنگ اسرائیل در غزه، با مخالفت متحدان اروپایی اسرائیل همچون آلمان، جمهوری چک، ایتالیا و اتریش مواجه شد.
منتقدان اروپایی اسرائیل، برای انجام این کار سرویس اقدام خارجی اروپا به رهبری جورپ بورل را بر کمیسیون اروپا به ریاست اورزولا فن در لاین ترجیح میدهند.
با این حال، تعلیق شدن این توافق محتمل نیست و تا کنون، هیچ مدرکی مبنی بر اینکه دولت نتانیاهو در اسرائیل پذیرای هرگونه اصرار دیپلماتیک از ناحیه اتحادیه اروپا باشد، وجود ندارد.
علاوه بر اینها، تنشزایی بیشتر در منطقه خطر نزدیکتر شدن ایران به سمت دستیابی به یک بازدارنده هستهای برای مواقع احتیاط را در پی دارد. بهویژه اگر شبکه کنونی متحدان ایران و مواضع منطقهای آن همچنان بخواهد با حملات اسرائیل روبهرو شود.
آگهیهستهای شدن ایران نه تنها پیامدهای بیثباتکننده جنگ غزه را تشدید میکند بلکه تلاشهای چندین دههای اروپا برای کنترل برنامه هستهای ایران را در نهایت بیثمر میکند.