در این مراسم از سه برگزیده جایزه نوبل امسال که همگی کشورهایشان با مناقشه جاری در اوکراین درگیر هستند به دلیل «تعهد و پایبندی به مبارزه در راه حقوق بشر و دموکراسی و نیز همزیستی مسالمت آمیز» در برابر نیروهای اقتدارگرا تقدیر به عمل آمد.
آگهیسه برنده مشترک جایزه صلح نوبل که اکتبر گذشته نام آنها از سوی هیئت داوران اعلام شده بود روز شنبه ۱۰ دسامبر ۲۰۲۲ طی مراسمی در اسلو، پایتخت نروژ جوایز خود را دریافت کردند.
برندگان روس، بلاروس و اوکراینی این جایزه معتبر بین‌المللی هر سه در این مراسم خواستار آن شدند که نیروهای مقاوم در برابر تهاجم نظامی «دیوانه‌وار و جنایتکارانه» ارتش ولادیمیر پوتین به اوکراین سلاح‌های خود را زمین نگذارند.
در این مراسم از سه برگزیده جایزه نوبل امسال که همگی کشورهایشان با مناقشه جاری در اوکراین درگیر هستند به دلیل «تعهد و پایبندی به مبارزه در راه حقوق بشر و دموکراسی و نیز همزیستی مسالمت آمیز» در برابر نیروهای اقتدارگرا تقدیر به عمل آمد.
آلس بلیاتسکی فعال حقوق بشر که در بلاروس زندانی است به همراه سازمان غیر دولتی «مموریال» در روسیه که به دستور دستگاه قضایی این کشور منحل شده و نیز مرکز آزادی‌های مدنی اوکرین برندگان سال ۲۰۲۲ جایزه صلح نوبل بودند که ماه اکتبر گذشته نام آنها رسما اعلام شده بود.
«صلح با زمین گذاشتن سلاح به دست نمی‌آید»
اولکساندرا ماتویچوک، رئیس مرکز آزادی های مدنی اوکراین طی سخنانی گفت: «مردم اوکراین بیش از هر کس دیگری در جهان خواهان صلح هستند.»
وی سپس افزود: «اما صلح برای کشوری که مورد حمله قرار می گیرد، با کنار گذاشتن سلاح بدست نمی‌آید. این صلح نیست، بلکه اشغال نام دارد.»
مرکز آزادی‌های مدنی اوکراین که سال ۲۰۰۷ تاسیس شد پس از تهاجم نظامی روسیه موارد گوناگون جنایات جنگی از سوی سربازان روسیه نظیر تخریب ساختمان های مسکونی، حمله به کلیساها، مدارس و بیمارستان‌ها، بمباران کریدورهای تخلیه غیرنظامیان، کوچ دادن اجباری ساکنان برخی مناطق و شکنجه و آزار دستیگر شدگان را ثبت و مسند کرد.
رئیس مرکز آزادی های مدنی در مصاحبه‌ای با خبرگزاری فرانسه گفت که به دلیل بمباران زیرساخت‌های انرژی درکشورش مجبور شده متن سخنرانی خود را برای این مراسم زیر نور شمع بنویسد.
به گفته خانم ماتویچوک، مرکز آزادی‌های مدنی اوکراین طی ۹ ماه تهاجم روسیه بیش از ۲۷ هزار مورد مرتبط با جنایات جنگی را برشمرده و ثبت کرده است.
وی در جریان سخنرانی خود در این مراسم خواستار تشکیل دادگاهی بین‌المللی برای محاکمه ولادیمیر پوتین، متحد او در بلاروس یعنی الکساندر لوکاشنکو و سایر افرادی شد که در جنایات جنگی مرتبط با این تهاجم نظامی دست داشته‌اند.
مصادره معنای تاریخی مبارزه با فاشیسم در روسیه
یان راچینسکی، رئیس سازمان غیردولتی «مموریال» در روسیه که دیگر برنده جایزه صلح نوبل امسال بود نیز طی سخنانی «جاه طلبی‌های امپراتوری» به ارث رسیده از اتحاد جماهیر شوروی را که «امروز دوباره شکوفا شده» محکوم کرد.
وی افزود روسیهِ تحت ریاست ولادیمیر پوتین معنای تاریخی مبارزه با فاشسیم را «به نفع منافع سیاسی خود» منحرف کرده است.
به گفته این برنده روس جایزه صلح نوبل، بدین ترتیب «از این پس مقاومت در برابر روسیه مساوی با فاشیسم است».
رئیس سازمان غیردولتی «مموریال» در روسیه تصریح کرد این تحریف در واقع «توجیهی ایدئولوژیک برای جنگی تجاوزکارانه، جنون‌آمیز و جنایتکارانه علیه اوکراین» است.
«مموریال» که سال ۱۹۸۹ تاسیس شده بود برای دهه‌ها در جهت روشنگری نسبت به جنایات رژیم توتالیتر استالین و زنده نگه داشتن یاد قربانیان آن دوران تلاش کرد و در کنار آن به جمع‌آوری اطلاعاتی پرداخت که حکایت از نقض آزادی‌ها و حقوق اساسی در روسیه داشت.
این سازمان غیردولتی انتهای سال گذشته میلادی با حکمی از سوی دستگاه قضایی روسیه منحل شد و روز هفتم اکتبر سال جاری، همزمان با اعلام نام این نهاد به عنوان برنده جایزه صلح نوبل دفاترش از سوی نیروهای دولتی توقیف و پلمب شد.
«دیکتاتوری رعیت پرور»
آلس بلیاتسکی، موسس سازمان حقوق بشری Viasna در بلاروس که سومین برنده جایزه صلح نوبل امسال بود به دلیل حبس در کشورش در مراسم حضور نداشت.
آقای بلیاتسکی از ژوئیه ۲۰۲۱ در زندان است و پرونده‌ای تحت اتهام «قاچاق» پول نقد به نفع مخالفان دولت لوکاشنکو علیه او در جریان است که می‌تواند برایش مجازاتی معادل با دوازده سال زندان به همراه داشته باشد.
آگهی
همسر این فعال حقوق بشر ۶۰ ساله بلاروسی به نمایندگی از وی در مراسم حضور یافت و ضمن دریافت جایزه در سخنانی به نقل از او آنچه «دیکتاتوری رعیت‌پرور نظام حاکم، شنیده نشدن صدای مردم ستم‌دیده، وابستگی اقتصادی و نظامی» به روسیه ونیز «روسی سازی فرهنگ و زبان» درکشورش خواند را محکوم کرد.