از گروه‌های کرد مستقر در عراق و مخالف حکومت ایران چه می‌دانیم؟
نظرها
گروه‌های کرد مخالف حکومت ایران طی هفته‌های گذشته به دنبال اعتراض‌هایی که در بسیاری از مناطق کشور از جمله شهرهای کردنشین صورت گرفت به طور خاص مورد توجه قرار گرفته‌‌اند.
سپاه پاسداران از زمان آغاز اعتراض‌ها بارها به مناطقی در اقلیم کردستان عراق حمله کرده است. مقامات ایران مقر گروه‌های کرد مخالف جمهوری اسلامی را هدف این حملات معرفی کرده‌اند. حملات سپاه پاسداران به اقلیم کردستان عراق اکنون به چالشی در روابط تهران با بغداد تبدیل شده است.
انتظار می‌رود این موضوع محور اصلی گفتگوها بین محمد شیاع السودانی، نخست‌وزیر عراق و مقامات ایران در جریان سفر روز سه‌شنبه او به تهران باشد. تهران روز دوشنبه از تصمیم دولت عراق برای اعزام نیرو به منطقه مرزی بین دو کشور در اقلیم کردستان عراق استقبال کرد.
در این گزارش تلاش شده است به برخی پرسش‌ها پیرامون گروه‌های کرد مخالف جمهوری اسلامی پاسخ داده شود.
به کانال تلگرام یورونیوز فارسی بپیوندید
سابقه استقرار گروه‌های کرد مخالف حکومت ایران در عراق به چه زمانی بر می‌گردد؟
برخی از گروه‌های کرد مخالف جمهوری اسلامی از دهه ۱۹۸۰ همزمان با جنگ ایران و عراق با موافقت صدام حسین، رئیس‌جمهوری عراق در مناطق کردنشین این کشور مستقر شدند. تهران این گروه‌ها را به حمله به نیروهای ایرانی متهم می‌کند و از همان زمان آنها را گروه‌های «تروریستی» می‌دانست.
احزاب کرد مخالف حکومت ایران به تدریج پس از چند دهه نبرد مسلحانه فعالیت‌های نظامی خود را محدود کردند. با این حال شبه‌نظامیان این گروه‌ها در اردوگاه‌های خود در اقلیم کردستان عراق آموزش نظامی می‌بینند و سلاح در اختیار دارند.
گروه‌های کرد مخالف حکومت ایران گرایش چپ دارند و خود را «سوسیال دموکرات» معرفی می‌کنند. دفاع از حقوق زنان برای این گروه‌ها اهمیت زیادی دارد.
آغاز فعالیت حزب دموکرات کردستان ایران به عنوان قدیمی‌ترین گروه سیاسی کرد ایرانی به سال ۱۹۴۵ میلادی بر می‌گردد. اعضای این حزب تاکید می‌کنند که از خاک عراق و اقلیم کردستان این کشور برای حمله نیروهای جمهوری اسلامی ایران استفاده نمی‌کنند. به گفته حزب دموکرات کردستان ایران مدیریت و ساختار اداری این حزب در اقلیم کردستان عراق مستقر شده است.
حزب کومله دیگر گروه سیاسی سرشناس کردهای ایران است که در سال ۱۹۶۹ پایه‌گذاری شد. حزب آزادی کردستان که در دهه ۱۹۹۰ فعالیت خود را آغاز کرد نیز از جمله گروه‌هایی است که هدف حملات اخیر سپاه پاسداران قرار گرفت. شبه‌نظامیان حزب آزادی کردستان در نبرد با جنگجویان داعش شرکت داشتند.
حزب حیات آزاد کردستان یکی دیگر از گروه‌های سیاسی کرد ایرانی است که مقر آن در اقلیم کردستان عراق قرار دارد. این حزب متحد حزب کارگران کردستان ترکیه (پ ک ک) است.
احزاب کرد مخالف حکومت ایران چه نقشی در اعتراض‌های ۷۰ روز گذشته داشتند؟
گروه‌های سیاسی کرد مخالف جمهوری اسلامی ایران طی هفته‌های گذشته از اعتراض‌هایی که به دنبال جان باختن مهسا امینی آغاز شد حمایت کردند. این گروه‌ها در صفحات شبکه‌های اجتماعی خود ویدئوهای اعتراض و فراخوان‌های اعتصاب را منتشر کرده‌اند.
عادل باخەوان، جامعه‌شناس فرانسوی-عراقی معتقد است که احزاب دموکرات کردستان ایران و کومله اکنون تمام تلاش خود را به کار بسته‌اند تا اعتراض‌ها در شهرهای کردنشین ایران جنبه نظامی پیدا نکند. به گفته وی این دو حزب به این ترتیب امیدوار هستند تا حکومت ایران نتواند سرکوب معترضان در مناطق کردنشین را توجیه کند.
گروه‌های سیاسی کرد ایران از «تبعیض» علیه اقلیت کردها مانند عدم اختصاص سمت‌های محلی به آنها یا عدم اختصاص منابع برای توسعه اقتصادی مناطق کردنشین انتقاد می‌کنند. یکی دیگر از خواسته‌های احزاب کرد حق تدریس زبان کردی در مدارس است.
جمعیت کردهای ایران حدود ۱۰ میلیون نفر تخمین زده می‌شود.
ادعای «دخالت خارجی» در اعتراض‌ها از سوی تهران
مقامات ارشد جمهوری اسلامی از جمله علی خامنه‌ای، رهبر ایران از ابتدای اعتراض‌ها به جان باختن مهسا امینی از «دخالت» نیروها و کشورهای خارجی در این ناآرامی‌ها سخن گفتند.
با این حال فابرس بالانش، تحلیلگر فرانسوی امور خاورمیانه بر این باور است که مقامات ایران به دنبال نیرو یا کشوری خارجی هستند تا اعتراض‌های داخلی را به آن نسبت دهند. وی می‌گوید: «حکومت ایران می‌خواهد نشان دهد که تظاهرات نتیجه دخالت از خارج است.»
به این ترتیب به نظر می‌رسد حملات سپاه پاسداران به اقلیم کردستان عراق در راستای پیگیری چنین سیاستی صورت گرفته باشد. البته مقامات ایران در موضع‌گیری‌های خود بر «دخالت خارجی» و «ارسال سلاح» به داخل کشور سخن می‌گویند. به عنوان مثال ناصر کنعانی، سخنگوی وزارت خارجه ایران گفته است که اقلیم کردستان عراق نباید به محل انتقال سلاح به داخل ایران شود.
این در حالی است که گروه‌های سیاسی کرد مخالف حکومت ایران از دهه ۱۹۹۰ به نوعی توافق نانوشته با مقامات عراق دست یافته‌اند که در صورت عدم فعالیت نظامی اجازه حضور و فعالیت در خاک این کشور را خواهند داشت.