ژاپن برای مقابله با «جاسوسی فناوری» دانشجویان چینی را تحت نظر می‌گیرد
نظرها
دولت ژاپن از دانشگاه‌های این کشور خواسته است تا به منظور جلوگیری از جاسوسی و سرقت فناوری توسط کشورهایی مانند چین، تحقیقات بیشتری در مورد دانشجویان و پژوهشگران خارجی خود انجام دهند.
در سال‌های اخیر بسیاری از کشورهای غربی با غربالگری و تنبیه‌های سخت برای موارد تخلف، تلاش کرده‌اند تدابیری برای جلوگیری از جاسوسی علم و فناوری در دانشگاه‌های خود وضع کنند. با این حال کارشناسان می‌گویند ژاپن با توجه به سیاست درهای باز خود به روی دانشجویان خارجی، کشوری در معرض آسیب بوده و دستگیری دانشگاهیان چینی در آمریکا به ظن جاسوسی طی سال‌های اخیر، زنگ خطر را برای این کشور به صدا درآورده است.
بروز بیش از پیش موارد سرقت مالکیت معنوی، حملات سایبری و جاسوسی فناوری باعث شده است تا تلاش برای نظارت بر دانشگاه‌های ژاپن افزایش یابد.
بر اساس دستورالعمل‌های جدید که از این ماه اجرایی می‌شود، از دانشگاه‌ها خواسته شده تا سوابق را بررسی کنند و افرادی که با دولت‌های خارجی یا مؤسسات نظامی مرتبط هستند را معرفی کنند. پیش از این غربالگری تنها محدود به افرادی بود که سعی می‌کردند اطلاعات یا کالاهای بالقوه حساس را به خارج از کشور منتقل کنند.
پروسه غربالگری به عنوان لایه‌ای اضافی در مراحل اعطای ویزای مهاجرتی دیده شده است. برای مثال تا کنون یک محقق بورسیه دولت چین اگر می‌خواست در رشته فناوری پیشرفته رادار دکترا بگیرد، با موانع کمی روبرو بود و می‌توانست پس از اتمام تحصیل به کشورش بازگردد تا از این تحقیقات در راستای اهداف نظامی چین استفاده کند. دستورالعمل‌های جدید چنین فعالیت‌هایی را محدود می‌کند.
یکی از مقامات وزارت بازرگانی ژاپن، که مسئول آموزش و ارتقای فناوری‌های حفاظتی و تبادلاتی در کالج‌های این کشور است، می‌گوید: «در سرتاسر جهان کنترل صادرات بر کشورهای خارجی نظیر چین سخت‌تر شده است. ما می‌خواهیم تا زمانی که تحقیقات مشترک با ایالات متحده یا اروپا در جریان است، به دانشگاه‌های ژاپن برای کنترل‌های امنیتی و تجاری‌شان اعتماد شود.»
کارشناسان می‌گویند قرار است فومیو کیشیدا، نخست‌وزیر ژاپن در بازدید از ایالات متحده، در این رابطه با مقامات آمریکایی گفتگو کند.
مقام‌های آمریکایی از تصمیمات جدید ژاپن در خصوص تمرکز امنیتی بر دانشجویان خارجی استقبال کرده‌اند و گفته‌اند به ژاپن و دانشگاه‌هایش در برابر آنچه «چالش‌های امنیتی تحقیقاتی واقعی و جدی» در هر دو کشور خوانده شده کمک خواهند کرد. این در شرایطی است که دانشگاه‌های ژاپن درباره محدود شدن حضور تعداد دانشجویان چینی خود و عدم امکان برای جایگزینی آن‌ها ابراز نگرانی کرده‌اند.
بر اساس آمارها، دانشجویان چینی ۴۴ درصد از حدود ۲۸۰ هزار دانشجوی خارجی دانشگاه‌های ژاپن را در سال ۲۰۲۰ تشکیل داده‌اند.
ماساهیکو هوسوکاوا، یکی از مقامات سابق وزارت بازرگانی ژاپن می‌گوید: «دانشگاه‌ها به پول نیاز دارند بنابراین به جذب دانشجویان بین‌المللی ادامه می‌دهند، اما برخی احساس کمی بحران می‌کنند.»
به کانال تلگرام یورونیوز فارسی بپیوندید
فرآیند بازبینی جدید داوطلبانه است و عمدتا بر دانشجویانی متمرکز است که بورسیه دولتی چین را دارند یا در حوزه فناوری‌های دفاعی فعال هستند.
تاکاهیکو ساساکی، مسئول تبادلات خارجی در دانشگاه توهوکو گفت این دانشگاه به دنبال تعهدات کتبی از کارکنان خواهد بود که فناوری حساس را بدون مجوز در اختیار دانشجویان یا سایر اعضای هیئت علمی که با نهادهای دولتی خارجی مرتبط هستند، قرار ندهند. امری که با سیاست‌های کلی موجود در ژاپن نیز هماهنگ است.
با این حال وی اضافه کرد: «ما مامورهای اطلاعاتی نیستیم. حد کار ما به عنوان دانشگاه تنها باید بررسی رزومه‌ها و سوابق تحصیلی باشد.»
پیش‌تر آژانس اطلاعاتی ژاپن دریافته بود که ۹ محقق چینی پس از گذراندن دوره تحقیق در فناوری‌های پیشرفته موشک‌های مافوق صوت در این کشور، به پکن بازگشته و در بخش نظامی چین مشغول به کار شده‌اند.