استیلای روسیه بر دریای سیاه؛ آیا مسکو بر سر حمله آبی‌خاکی به سواحل اوکراین قمار می‌کند؟
نظرها
در حالی که حمله نظامی روسیه به اوکراین وارد سومین ماه خود شده است، کارشناسان نظامی می‌گویند مسکو با توجه به حضور قدرتمندش در دریای سیاه ایده تصرف بندر ساحلی اودسا را سبک سنگین می‌کند.
با این حال بر خلاف زمانی که روسیه فرمانروای بی‌چون‌وچرای دریای سیاه محسوب می‌شد، اکنون با حضور پدافند ساحلی اوکراین اقدام به انجام یک عملیات آبی‌خاکی می‌تواند برای مسکو بسیار خطرناک باشد.
به گزارش خبرگزاری فرانسه نخست باید دانست که روسیه برای انجام این عملیات، از چه تجهیزاتی در دریا برخوردار است؟ منابع اطلاعاتی بریتانیا می‌گویند نیروهای مسلح روسیه حدود ۲۰ کشتی جنگی در دریای سیاه دارند. این رقم البته قابل زیاد شدن نیست چرا که ترکیه، که کنترل تنگه بسفر را در اختیار دارد، طبق قانون در شرایط جنگی هرگونه دسترسی کشتی‌های متعلق به یک طرف متخاصم را مسدود خواهد کرد.
کاپیتان اریک لوو، سخنگوی نیروی دریایی فرانسه، می‌گوید بر روی کاغذ تصرف بندر ماریوپل اوکراین توسط روسیه و اشراف پیدا کردن بر کل دریای آزوف، تسلط روسیه بر این دریا را دوچندان کرده است.
این تصرفات به نیروهای ارتش روسیه اجازه می‌دهد تا یک ارتباط لجستیکی مستقیم بین جنگنده‌هایش در منطقه دونباس و بندر شرقی نووروسیسک ایجاد کنند. با این حال در اینکه مسکو بتواند از این مزیت برای حمله به سواحل تحت کنترل اوکراین بین اودسا و رومانی استفاده کند تردید وجود دارد. در واقع این تهدید نه از سوی نیروی دریایی نابود شده اوکراین، بلکه از جانب موشک‌ها و پهپادهای مستقر در دریا ناشی می‌شود.
ماه گذشته روسیه مسکوا، کشتی جنگی سرگروه ناوگان دریایی خود در دریای سیاه، را از دست داد و دو قایق گشتی رپتور دیگر این نیرو نیز به ادعای کی‌یف روز دوشنبه غرق شدند. اوکراین می‌گوید که مسکوا را با موشک‌های ضدکشتی نپتون مورد اصابت قرار داده است و از هواپیماهای بدون سرنشین بیرقدار ساخت ترکیه برای غرق کردن قایق‌های رپتور در نزدیکی جزیره اسنیک استفاده کرده است.
در این میان بندر اودسا ناحیه‌ای استراتژیک است که روسیه می‌تواند با تصرف آن پیوند زمینی میان نیروهای ارتش خود با جدایی‌طلبان در منطقه ترانس‌نیستریا مولداوی را برقرار کند. با این حال آیا با وجود پدافند ساحلی اوکراین این کار شدنی است؟
ایگور دلانو، کارشناس مسائل دفاعی در مسکو، اقدام برای تصرف اودسا را خطرناک و احتمال آن را در حال حاضر ضعیف می‌داند. وی می‌گوید پیشروی‌های ارتش روسیه در منطقه دونباس در شرق اوکراین می‌تواند گزینه‌های بیشتری جلوی مسکو بگذارد، اما نیروهای مسلح روسیه برای تصرف اودسا «اول باید دفاع ساحلی اوکراین را از بین بردارند».
مانعی که بر سر انجام این کار قرار دارد تحرک بالای پدافند اوکراین است. امری که شناسایی و هدف‌گیری آنان را با برای نیروهای روسی سخت کرده است. مایکل پترسن، مدیر موسسه مطالعات دریایی روسیه در کالج جنگ آمریکا، می‌گوید: «من گمان می‌کنم این تحرک بالا برای سامانه‌های موشکی کروز دفاع ساحلی، که اوکراین ممکن است داشته باشد، نیز صادق است.»
آقای لاو، سخنگوی نیروی دریایی فرانسه، در این‌باره می‌گوید مسکو نمی‌تواند روی از بین بردن پدافند ساحلی اوکراین از طریق هوا حساب کند چرا که مسکو از طرفی نتوانسته برتری هوایی در آسمان اوکراین ایجاد کند و از طرف دیگر هم آشکارا از ترتیب دادن حملات دقیق به اهداف عاجز مانده است.
به اینستاگرام یورونیوز فارسی بپیوندید
برد بالای موشک‌های ضدکشتی نپتون نیز که می‌توانند اهدافی را در ۳۰۰ کیلومتری خود بزنند، مزید بر علت شده و مانعی است که اجازه نمی‌دهد رزم‌ناو‌های روسیه ریسک کنند و زیاده از حد به سواحل اوکراین نزدیک شوند.
علاوه بر این، اوکراین مین‌هایی دریایی را به آب انداخته و همین‌طور انتظار می‌رود پهپادهای وعده داده شده از سوی ایالات متحده را تحویل بگیرد. اگر این پهپادها عملیاتی شوند، می‌توان انتظار داشت که اوکراین از آنها برای شناسایی و عملیات بر ضد سامانه‌های تسلیحاتی روسیه استفاده کند.
در همین حال، بن والاس، وزیر دفاع بریتانیا، با به چالش کشیدن استیلای صدها ساله روسیه بر دریای سیاه گفته است: «روس‌ها نمی توانند دریای سیاه را در کنترل خود داشته باشند. این‌جا دیگر مال آنها نیست.»
کارشناسان می‌گویند نتیجه جنگ اوکراین هر چه که باشد، روسیه بی سر و صدا از نقش خود در دریای سیاه صرف نظر نخواهد کرد. با این حال به دلیل حضور رو به گسترش کشورها در دریای سیاه، از جمله رومانی و ترکیه که سامانه‌های دفاع ساحلی خود را با توجه به الگوی اوکراین مستقر کرده‌اند، حفظ نقش سنتی مسکو در این دریا همچون گذشته دشوار خواهد بود.
آقای پترسون در این باره می‌گوید: «به طور قطع روسیه در دریای سیاه، نسبت به قبل از جنگ، از امنیت کمتری برخوردار خواهد بود.»