مقامات آمریکایی علت این سفر را موفقیتهای تایوان درغلبه بر کرونا عنوان کردهاند. چین اما تایوان را بخشی از سرزمین خود میداند و خشم خود را در واکنش به این سفر اعلام کرده است.
الکس ایزار، وزیر بهداشت آمریکا روز یکشنبه وارد تایوان شد. مقامات آمریکایی علت این سفر را موفقیتهای تایوان درغلبه بر همهگیری کرونا اعلام کردهاند. چین اما تایوان را بخشی از سرزمین خود میداند و این سفر خشم پکن را برانگیخته است.
ایالات متحده از سال ۱۹۷۹ میلادی روابط دیپلماتیک خود را با جزیره تایوان قطع کرد و از آن زمان، این اولین سفر یک مقام رسمی آمریکا به تایوان است.
سفر وزیر بهداشت آمریکا به تایوان در اوج روابط سرد و تیره چین و آمریکا صورت میگیرد و به نظر میرسد که تایوان به آوردگاه تازهای برای رقابت و خصومت میان آمریکا و چین تبدیل شده است.
دونالد ترامپ از زمان رسیدن به قدرت در سال ۲۰۱۷ میلادی، شش قانون در حمایت از تایوان امضا کرده است از جمله آسانتر کردن فروش سلاح، تشویق دیدارهای سطح بالا و کمک به تایوان برای حضور در نهادهای بینالمللی. این اقدامات موجب خشم شدید چین شده است.
دولت پکن سیاست «چین یکپارچه» را دنبال میکند و در تلاش است تا حاکمیت خود را بر مناطقی چون تایوان و هنگ کنگ، به طور کامل مستقر کند که در این مسیر با مخالفتهایی در داخل این مناطق و در سطح جهان رو به رو است.
هفته پیش نیز دیوید استیلول، معاون وزیر خارجه آمریکا پذیرای نماینده جدید تایوان در آمریکا بود.
آیا داستان تنبیه چین است؟
شلی ریگگر، استاد دانشکده دیویدسون در کارولینای شمالی به روزنامه آمریکایی فاینشنال تایمز میگوید: «در دولت آمریکا کسانی هستند که میخواهند رابطه با تایوان را افزایش دهند. زیرا معتقدند تایوان طرفدار ارزشهای آمریکایی و دوست خوب آمریکا است.»
او میافزاید: «دیگرانی هم هستند که طرفدار روابط دولت آمریکا با تایوان هستند تا بدین گونه چین را به چالش و به پشیمانی بکشانند.»
چین یا تایوان، داستان چیست؟
در سال ۱۹۴۹ میلادی یک جنگ قدرت در سرزمین چین در جریان بود که در یک سوی آن ملیگراهای چینی بودند و در دیگر سو، کمونیستهای چینی که علیه دولت ملیگرا دست به شورش و قیام زده بودند. این جنگ درنهایت در سرزمین اصلی چین به سود کمونیستها به پایان رسید.
دولت ملیگرا نیز به جزیره تایوان منتقل شد؛ این دولت در تبعید از آنجا بطور رسمی خود را «جمهوری چین» معرفی کرد. جمهوری چین در رقابت با «جمهوری خلق چین»، خود را نماینده مشروع سراسر چین شامل سرزمین اصلی و تایوان میدانست. جمهوری خلق چین نیز که توسط کمونیستها در پکن مستقر شده بود همین ادعا را داشت.
در فضای رقابتی و جنگ سرد میان اتحاد جماهیر شوروی پیشین و آمریکا، آمریکا و متحدانش به همراهی سازمان ملل، حکومت مستقر بر جزیره تایوان را به عنوان دولت مشروع چین به رسمیت شناختند.
کشورهای بلوک شرق اما حکومت مستقر در پکن را به عنوان دولت رسمی به رسمیت شناختند.
در سالهای ۱۹۵۰ تا ۱۹۷۱ میلادی سیاست خارجه واشنگتن بر این پایه بود که حکومت تایوان را به عنوان حکومت مشروع چین در جهان معرفی کند.
اما در سال ۱۹۷۱ میلادی اکثریت کشورهای عضو سازمان ملل کرسی نمایندگی چین در این سازمان را به دولت مستقر در پکن دادند و تایوان را از سازمان ملل اخراج کردند. ایالات متحده نیز سالها بعد در ۱۹۷۹ میلادی به سایر کشورها پیوست و دست به شناسایی حکومت چین در پکن زد.
با این وجود واشنگتن سطحی از روابط را اگرچه نه به طور رسمی، با تایوان حفظ کرد اما سیاست شناخت تایوان به عنوان یک کشور مستقل و نماینده مردم چین را رسما رها کرد.
امروزه از ۱۹۳ کشور جهان تنها ۱۴ کشور از جمله واتیکان هنوز تایوان را به عنوان یک کشور به رسمیت میشناسند.