اگر واکسن کووید-۱۹ با موفقیت تولید شود، مرحله بعد چه خواهد بود؟

آگهی

تاکنون دست کم ۱۶۵ موسسه و نهاد در سراسر جهان در حال تولید واکسن برای درمان کووید-۱۹ هستند که ۲۶ مورد آن‌ها به مرحله آزمایش انسانی رسیده است اما سوالی که این روزها بسیاری می‌پرسند درباره مرحله بعد از تولید واکسن قطعلی علیه ویروس کرونا است.

این در حالی است که کمیسیون اروپا جمعه گذشته با دو شرکت داروسازی به منظور پیش خرید واکسن بالقوه کووید-۱۹ به توافق رسید و قرار شد در صورت نتیجه بخش بودن واکسن شرکت‌های داروسازی سانوفی و گلاکسواسمیت‌کلاین، اتحادیه اروپا ۳۰۰ میلیون دوز آن را خریداری کند.

نتایج میزان کارایی واکسن‌ها می‌تواند ما را به چندین مقصد سوق دهد: یا در نهایت چندین واکسن کارا تولید می‌شود، یا دانشمندان تنها به یک واکسن موثر در پیشگیری از ویروس کرونا می‌رسند و یا هیچ یک از این واکسن‌ها انتظارها را برآورد نخواهند کرد.

طبق قواعد کلی برای تولید یک واکسن کارا ۱۰ سال زمان نیاز است اما هم اکنون جهان در تلاش است تا این زمان را به ۱۲ تا ۱۸ ماه کاهش دهد. با این حال همچنان در ساخت واکسن جنبه‌های اخلاقی، علمی و لجستیکی بسیاری وجود دارد.

فرض کنید دست کم یک واکسن برای عرضه به بازار در نهایت تایید شود و پس از آن صدها میلیون یا میلیاردهای دوز از آن طبق استانداردهای کیفی تولید شود. اما اروپا چگونه می‌تواند در این روند وارد شود؟ مراحل بعدی چه خواهد بود؟ و هر شهروند چقدر باید برای واکسیناسیون هزینه کند؟

تدارک برای توزیع واکسن

از نظر تئوری، پاسخ‌ها به این موضوع ساده اما در عین حال مبهم است. پس از تایید واکسن نهایی، اگر تولید کننده از قبل با اتحادیه اروپا توافق کرده باشد، کشورهای عضو می‌توانند واکسن را دریافت کنند. اما به نظر می‌رسد دسترسی آن‌ها از نظر اولویت با توجه به جمعیت آن‌ها تعیین شود. کمیسیون اروپا در این زمینه پاسخ روشنی به یورونیوز نداد با این حال سخنگوی کمیسیون تاکید کرد که همه کشورهای عضو اتحادیه اروپا در فرآیند تصمیم‌گیری نقش خواهند داشت.

زمانیکه یک کشور عضو به واکسن دسترسی پیدا کند، پس از آن به‌طور جداگانه درباره قیمت‌گذاری و اولویت توزیع در بین شهروندان خود تصمیم می‌گیرد.

آیا شهروندان اتحادیه اروپا ابتدا واکسن را دریافت می‌کنند؟

استراتژی اتحادیه اروپا، مذاکره با شرکت‌هایی است که در زمینه تولید واکسن فعالیت می‌کنند و همزمان جمع‌آوری منابع مالی است که می‌تواند به توسعه و تولید واکسن کمک کند. سیاست اتحادیه اروپا در واقع به حداقل رساندن ریسک مالی و خطر سلامتی برای کشورهای عضو است. از طرف دیگر اتحادیه اروپا به لزوم واکسیناسیون در سراسر دنیا  و کمک به ملت های بی بضاعت نیز توجه دارد.

کمیسیون اروپا می‌گوید که استراتژی این است که کشورهای با درآمد بالا، به‌عنوان گروهی از خریداران بین‌المللی، فراگیرعمل کنند تا کار پیشرفت در تولید واکسن‌های ایمن و کارا تسریع شود و امکان دسترسی به واکسن در سراسر دنیا برای آن‌ها که نیاز دارند به حداکثر برسد.

پیش از ورود جدی کمیسیون اروپا به ماجرای پیش‌خرید واکسن کرونا، آلمان، فرانسه، ایتالیا و هلند بصورت جمعی با شرکت آسترازنکا که تولیدکننده واکسن احتمالی محققان دانشگاه آکسفورد است به توافق رسیدند. این ماجرا در حالی رخ داد که کمیسیون اروپا در حال تدوین استراتژی درباره اطمینان از دسترسی شهروندان اتحادیه اروپا به واکسن بود.

پس از این ماجرا، در تاریخ ۱۲ ژوئن وزیران بهداشت و درمان اتحادیه اروپا این ماموریت را به کمیسیون اروپا واگذار کردند تا برای پیش‌خرید واکسن‌های بالقوه با تولیدکنندگان به نمایندگی همه کشورهای عضو وارد مذاکره شود اما هنوز وضعیت انتقال قرارداد جمعی فرانسه، آلمان، ایتالیا و هلند با شرکت آسترازنکا به کمیسیون اروپا در جریان است.

اورزولا فن‌درلاین، رئیس کمیسیون اروپا در این زمینه گفته است: « در حالیکه امروز نمی‌دانیم در نهایت کدامیک از واکسن‌ها به بهترین وجه کارا خواهند بود، اروپا بر اساس انواع مختلف فن‌آوری‌ها، سرمایه‌گذاری‌های متنوعی روی واکسن‌های بالقوه انجام می دهد.»

استفان دوکرزماکر، سخنگوی کمیسیون به یورونیوز گفت:‌ «امیدوارم این واکسن توسط نهادی ساخته شود که ما با آن‌ها قرارداد بسته‌ایم.»

وی تاکید کرد که هدف از کل راهبرد این است که شهروندان اروپایی در مدت ۱۲ تا ۱۸ ماه دسترسی عادلانه، منصفانه و مقرون به صرفه به واکسن داشته باشند.

با این حال، در مقیاس جهانی، سازمان جهانی بهداشت طرحی با نام کوواکس COVAX ارائه داده است تا دسترسی سریع، عادلانه و برابر به واکسن کووید- ۱۹ برای تمام کشورهای جهان، هم کشورهای ثروتمند و فقیر تضمین شود. طبق گفته سازمان جهانی بهداشت تاکنون ۱۶۵ کشور در این طرح اعلام مشارکت کرده‌اند.

آگهی

انعطاف پذیری نظارتی بیشتر

یکی از راه‌هایی که اتحادیه اروپا قصد دارد در تولید واکسن به آن‌ سرعت ببخشد، ارائه میانبرهای نظارتی بدون تحت تاثیر قرار گرفتن کیفیت، ایمنی و کارآیی یک واکسن است.

یکی از کارها صدور «مجوز مشروط» است. یعنی یک واکسن می‌تواند بر اساس داده‌های کمتر از حد معمول مجاز شود اما این داده‌ها باید بعدا کامل شوند.

آقای استفان دوکرزماکر می‌گوید که این موضوع به این معنی نیست که شرکت‌ها از عواقب موضوع فرار کنند. آن‌ها هنوز هم باید در یک بازه زمانی مشخص، داده‌های مشخصی را ارائه دهند. اما این موضوع به معنای سریعتر و کارآمدتر کردن موضوع در عین تضمین سلامت عمومی است.

قیمت واکسن

نه کمیسیون اروپا و نه نمایندگان شرکت‌های داروسازی و نه محققان در حال حاضر نمی‌توانند مشخص کنند که قیمت دوز واکسن مورد نیاز برای هر شهروند چقدر خواهد شد.

آگهی

در حال حاضر حتی محدوده قیمت را نیز نمی‌توان تعیین کرد چراکه هنوز مشخص نیست که چه مقدار دوز واکسن برای ایمن‌سازی شخص نیاز است. همچنین مشخص نیست از چه فن‌آوری برای تولید واکسن استفاده می‌شود.

با این حال چندین منبع به یورونیوز گفته‌اند که این تصمیمات در سطح سیاسی بالاتر اتخاذ خواهد شد.

آقای دوکرزماکر به یورونیوز می‌گوید: «می‌خواهیم مطمئن شویم که واکسن مقرون به صرفه است. لازم نیست رایگان باشد اما باید مقرون به صرفه باشد.»

چندین شرکت داروسازی متعهد شده‌اند که در صورت نتیجه بخش بودن مراحل تولید واکسن، آن را به صورت غیرانتفاعی ارائه می‌کنند.

آگهی