نگاهی به جشنهای زمستانی آتش در گوشه و کنار دنیا

در بسیاری از کشورهای جهان جشنهای گوناگونی با محوریت آتش برگزار میشود. چنانکه بسیاری از این جشنها که به «جشنهای آتش» معروف اند از زمان باستان در میان ایرانیان و یونانیان و رومیان برپا میشدهاست.
بدرود با زمستان، درود بر بهار
تقریبا در تمامی جشنهای آتش که در پایان فصل سرد برگزار میشوند، نمودی از زمستان که میتواند عروسک، درخت یا هر شئ دیگری باشد آتش زده میشود و این آتش نمود گذر از سرمای زمستان و بیبرگ و باری زمین به سوی گرمای فصل تازه و باروری دوباره طبیعت است.
مذهب و جشنهای پیشادینی در اروپا
بیشتر اینگونه جشنهای باستانی در اروپا پس از سدهها، رنگ و بوی مسیحی به خود گرفتند و حتی نامهای قدیسان به آنها داده شد. بیشتر این مراسم نزدیک به عید پاک یا عید رستاخیز مسیح برگزار میشوند.
در انتهای زمستان و آغاز بهار جشنهای مشابهی میان ملل مختلف برگزار میشود. در ایتالیا نمونه جشنهای آتش از این به نامهای «سنت آنتونیو»، «فوکی دی سن جوزپه»، «فوکی دی سن جوانی» برگزار میشود که از این میان، جشن «سن جوزپه» (۱۷ مارس) به زمان تقریبی برگزاری چهارشنبه سوری بسیار نزدیک است.
در اسپانیا و پرتغال جشنهای سائو خوان، سائو پدرو و سانتو آنتونیو نمونههایی از این دست اند.
مجموعه جشنهای آغاز بهار در روسیه به نام Maslemista طی چند روز برگزار میشود که آخرین روز آن به جشن آتش اختصاص دارد.
در آلمان نیز جشنهای مشابهی به نامهای hutzelfever, Funlarfeur, Feuerrad در نقاط مختلف این کشور برپا میشوند. در تمدنهای شرق دور نیز چنین رسومی مشاهده میشود از جمله جشن آتش در چین و ژاپن.
در مجارستان نیز نمونه دیگری از این جشن برگزار میشود که ضمن آن شرکتکنندگان با پوشیدن تنپوشی از پوست حیوانات به طور نمادین هیولای سرما را بیرون میرانند. تصاویری از این جشن را به شکل سه بعدی اینجا مشاهده میکنید.
بیشتر بخوانید:
چهارشنبه سوری و چهار رسم
در ایران اما یکی بازماندگان این جشنها که همچنان هرساله برگزار میشود نام و رسم کهن خود را نگاه داشته است؛ «چهارشنبه سوری» یا جشن آخرین چهارشنبه سال. این سور معروف چهار رکن اصلی داشت : آتش، قاشقزنی، فالگوشی و گرهگشایی، آجیل مشکلگشا. از این چهار رسم حالا فقط افروختن آتش و پریدن از روی آن باقی مانده است. از دیگر جشن و سورهای آتش در ایران باستان میتوان از اردیبهشتگان، جشن آذرگان و جشن سده نام برد.