سفر امانوئل ماکرون به چین؛ آیا پکن فرانسه را یک شریک مهم می‌داند؟

سفر سه روزۀ امانوئل ماکرون، رئیس جمهوری فرانسه به چین روز دوشنبه ۸ ژانویه آغاز شد.
این اولین سفر یکی از رهبران اروپایی به چین از اکتبر گذشته است؛ یعنی از زمانی که کنگره حزب کمونیست تصمیم گرفت جایگاه شی جین پینگ، رئیس جمهوری قدرتمند این کشور را تا مقام مائو افزایش دهد و افکار او را در مرامنامۀ حزب کمونیست وارد کند.

بر اساس تبلیغات گسترده‌ای که دربارۀ این سفر شده رئیس جمهوری فرانسه قصد دارد با امضای چندین قرارداد تجاری، به روابط پکن‌-پاریس پویایی دوباره‌ای ببخشد. اما آیا همتای چینی او با چند قرارداد اقتصادی اغوای فرانسه خواهد شد؟

به گفتۀ تحلیلگران بعید به نظر می‌رسد که نتایج حاصل در پایان این سفر، انتظارات الیزه را برآورده کند.

امانوئل ماکرون سعی دارد در زمانی که آمریکا به دلیل اقدامات دونالد ترامپ به اندازۀ گذشته در صحنه بین‌الملل موثر نیست، از این فرصت نهایت استفاده را ببرد.

بیش از پنجاه نفر از رهبران کسب و کار فرانسه در این سفر آقای ماکرون را همراهی می‌کنند. پاریس امیدوار است بتواند قراردادهایی در زمینه فروش هواپیماهای ایرباس و یا قطعات موتور هواپیما، همچنین تاسیساتی برای بازفرآوری زباله‌های رادیو اکتیو به امضا برساند. این کشور همچنین امیدوار است که بیشتر به بازارهای چین برای صادرات محصولات کشاورزی و یا خدمات بانکی دسترسی داشته باشد.

در کنار روابط تجاری دوجانبه که برای پاریس اهمیت زیادی دارد، هیات فرانسوی اعلام کرده‌ که قصد دارد با تحکیم روابط با چین به عنوان یک شریک استراتژیک و کلیدی، برای حل چالش‌های جهانی همچون بحران کره، مبارزه با تامین مالی فعالیت‌های تروریستی و بحران گرم شدن زمین قدم‌های اساسی‌تری بردارند.

نگاه چین به فرانسه

رئیس جمهوری فرانسه و هیات همراه در حالی برنامه‌ریزی مفصلی برای سفر سه روزۀ خود به چین کرده‌اند که به نظر می‌رسد در طرف مقابل تا این اندازه شوق به همکاری دیده نمی‌شود.

در واقع بنا بر تحلیل ژان لویی روکا، استاد علوم سیاسی و پژوهشگر مرکز تحقیقات بین‌المللی فرانسه (CERI) کشورهایی که برای چین از اهمیت ویژه‌ای برخوردارند ایالات متحده آمریکا، روسیه، ژاپن و در وضعیت کنونی کرۀ شمالی هستند.

از نظر پکن، فرانسه تنها یک شریک تاریخی است که امروز بیشتر با نمادهایی مانند عطر و مد و رومانتیسم شناخته می‌شود و نه یک شریک ویژه در صحنه سیاسی. حتی برای چین در سطح اتحادیه اروپا، آلمان وزنه سنگین‌تری نسبت به فرانسه دارد.

در واقع چین به دنبال فضای دیپلماتیک بیشتری در جهان است و توسعه همکاری‌هایش با فرانسه نیز بخشی از این استراتژی محسوب می‌شود. چین در چشم اندازی وسیع‌تر به دنبال گسترش همکاری‌های دیپلماتیک با کشورهای آمریکای لاتین و آفریقا نیز هست. پروژه «راه ابریشم جدید» که در سال ۲۰۱۳ میلادی توسط چین ارائه شد و شامل یک طرح وسیع سرمایه‌گذاری در بیش از ۶۰ کشور جهان می‌شد نیز بر همین اساس شکل گرفت.

**بیشتر بخوانید: **به ابتکار چین جاده ابریشم جدید افتتاح شد

امانوئل ماکرون دوست دارد به کمک چین در موضوع بحران کره نقش قویتری ایفا کند و همچنین شی جین پینگ را قانع کند تا درنهایت پکن و پاریس به رهبران جهانی در مبارزه با معضل گرمایش زمین تبدیل شوند.

اما به گفته کارشناسان بعید است که در موضوع بحران کره آقای ماکرون بتواند به پیشروی‌هایی که در نظر دارد دست یابد؛ چرا که فرانسه برای چین در این موضوع کارایی چندانی ندارد.

استراتژی چین برای شبه جزیره کره بر همه روشن است: چین خواهان اتحاد دو کره نیست با این وجود مایل نیست که روابط سئول و پیونگ یانگ نیز از این بدتر شود. در حال حاضر مشکل این است که کرۀشمالی مانند گذشته از پکن اطاعت نمی‌کند؛ به عبارت دیگر پیونگ یانگ از کمک‌های چین برخوردار است اما در مقابل، پاسخ مطلوب چین را ارائه نمی‌دهد. این گره بسته را نیز نمی‌توان به دست فرانسه باز کرد.

**بیشتر بخوانید: **فعالیتهای اقتصادی «غیرقانونی»؛ منبع مهم درآمد زایی کرۀ شمالی

در موضوع مبارزه با گرمایش زمین، چین همین حالا نیز رهبری جهانی را در دست دارد. چین اگرچه بزرگترین آلوده کننده جهان محسوب می‌شود اما با کناره‌گیری ایالات متحده آمریکا از توافق پاریس، توانست بیشترین ابتکار عمل را برای ایفای نقش در این موضوع به دست بگیرد. این کشور همچنین در موضوع فرایند انتقال از انرژی‌های فسیلی به تجدید پذیر، بسیار جلوتر از فرانسه است و در حال حاضر اولین سرمایه گذار در موضوع انرژی‌های پاک در جهان محسوب می‌شود.

بیشتر بخوانید: رونمایی از اولین طرح «شهر‌-جنگل» جهان در چین

آیا امانوئل ماکرون مشکلات حقوق بشری چین را به روی رئیس جمهوری این کشور خواهد آورد

از نگاه جهانی در چین وضعیتی متناقض حاکم است: این سرزمین با وسعتی بیش از ۹.۵ میلیون کیلومتر مربع و جمعیتی بیش از یک میلیارد و سیصد میلیون نفر، تنها کشوری است که همچنان از رشد بالای اقتصادی برخوردار است. چین برای بسیاری از کشورها همچنان یک شریک اساسی بوده و از این نگاه همه را مجذوب خود کرده است. اما از نگاهی دیگر، محدودیت‌های شدیدی که برای آزادی‌های فردی و رسانه‌ای در این کشور اعمال شده از چین چهره‌ای ترسناک ساخته است.

به نظر نمی‌رسد که آقای ماکرون قصد انتقاد از وضعیت حقوق بشر در چین را داشته باشد بویژه آنکه با وجود تمام انتقادهایی که دولت چین را هدف قرار داده است، وضعیت اجتماعی در این کشور نسبت به دهها سال پیش بسیار تغییر کرده است.

اکنون سطح زندگی ساکنان این کشور بویژه زندگی روستائیان آن و همچنین سطح آموزش بطور قابل توجهی نسبت به گذشته افزایش یافته است. برنامه‌های توسعه‌ای در شهرهای چین نیز در حال پیاده‌سازی هستند.

همچنین اقتصاد چین رشد فوق‌العاده‌ای داشته است و بر این اساس احساس افتخار و اطمینان به سیستم سیاسی آن که باعث شده ده‌ها میلیون نفر از شهروندان چین بتوانند از فقر نجات یابند، بیش از گذشته دیده می‌شود.

نتیجه اینکه اگرچه پیش از این و برای سال‌ها رهبران چین آماده بودند تا درس‌هایی را که جهان به آنها درباره حقوق بشر می‌داد بپذیرند، اما اکنون دیگر پذیرش گذشته را ندارند.

بیشتر بخوانید: ترکیه، چین و مصر بزرگ‌ترین زندان‌های روزنامه‌نگاران در جهان