یک سال جنگ داخلی در اوکراین؛ آنچه گذشت
نظرها
در آستانه اولین سالگرد آغاز جنگ داخلی اوکراین قرار داریم.
یورونیوز با در اختیار داشتن یک دفتر مستقل در کی یف، پایتخت اوکراین، و اعزام خبرنگاران بخش زبان اوکراینی به محل های درگیری و نزاع، در این مدت کوشیده است تا تصویری فراگیر و گویا از تحولات این کشور بحران زده در اختیار مخاطبان قرار دهد.
در این صفحه، نگاهی می اندازیم به رخدادهای سرنوشت سازی که در رسیدن اوکراین به وضعیت کنونی، نقش داشته اند.
ویکتور یانوکوویچ، رئیس جمهوری اوکراین که در سال ۲۰۱۰ میلادی با پیروزی در انتخابات به این مقام رسیده بود، موافقتنامه تجاری با اتحادیه اروپا را نپذیرفت. علاوه بر فشارهای روسیه، آقای یانوکوویچ استدلال می کرد که نزدیکی اقتصادی بیشتر با اتحادیه اروپا در زمان حاضر می تواند به بنیانهای نحیف اقتصاد این کشور ضربه بزند.
به هر حال با رد این توافقنامه، تظاهرات شهروندان طرفدار نزدیکی بیشتر به اتحادیه اروپا، شهرهای مرکزی و غربی اوکراین، بویژه کی یف، پایتخت را فرا گرفت.
تظاهرات مخالفان در کی یف، ادامه می یابد. در اعتراض به دولت در یکی از یکشنبه های ماه دسامبر، هشتصد هزار نفر در پایتخت، راهپیمایی کردند. ولادیمیر پوتین، رئیس جمهوری روسیه به همتای اوکراینی خود پیشنهاد امضای موافقتنامه ای همیشگی را داد که بر اساس آن، روسیه قرض های اوکراین را می خرید و قیمت گاز صادراتی به این کشور را کاهش می داد.
درگیری های خونین در میدان استقلال کی یف، معروف به «مَیدان» چند قربانی گرفت. میکلا آزاروف، نخست وزیر، از مقام خود استعفا داد.
تظاهرات مخالفان در میانه های ماه فوریه بار دیگر بالا گرفت. اوکراین، خونین ترین روزهای اعتراضات ضد دولتی را پشت سر گذاشت. ۸۸ نفر در دو شبانه روز جان باختند. دولت و مخالفان، هریک، مسئولیت کشتار را بر گردن دیگری می انداختند.
بیست و دوم فوریه، یانوکوویچ ابتدا ناپدید شد و ساعاتی بعد با حضور در تلویزیون، خبر از یک کودتای ناموفق داد. در همان روز، پارلمان اوکراین او را از مقام ریاست جمهوری خلع و دستور برگزاری انتخابات زودهنگام برای تاریخ بیست و پنجم ماه مه صادر کرد.
پارلمان در روزهای بعد، پیش نویس طرحی را به تصویب رساند که بر اساس آن، زبان روسی که اخیرا (به عنوان زبان اقلیت) به عنوان دومین زبان رسمی کشور به رسمیت شناخته شده بود، دیگر رسمیت نخواهد داشت.
شبه جزیره کریمه اوکراین، رای به استقلال از کی یف و سپس پیوستن به دولت روسیه داد.
کریمه تا دوره نیکیتا خروشچف در دهه پنجاه میلادی، جزو قلمرو روسیه بود.
این منطقه روس زبان، پس از سقوط دولت یانوکوویچ، توسط شبه نظامیان هوادار روسیه اشغال شده بود.
در هجدهم ماه مارس، ولادیمیر پوتین، الحاق دوباره کریمه به روسیه را پذیرفت.
غرب همه پرسی استقلال کریمه و الحاق آن به روسیه را بشدت محکوم کرد.
با وجود اجرای اولین دور از تحریم های غرب علیه مقامات شبه جزیره کریمه و اعمال ممنوعیت سفر به این منطقه، جدایی طلبان هوادار روسیه، در دیگر شهرهای شرق اوکراین، فعال شدند.
شورشیان جدایی طلب هوادار روسیه در دونتسک و لوهانسک، پس از برگزاری رفراندوم، اعلام استقلال کرده و «جمهوری خلق» را تشکیل دادند.
هیچ کشوری رسما نتایج مراجعه به آراء عمومی در این مناطق را به رسمیت نشناخت.
در دومین روز از ماه مه، در شهر اودسا، دست کم چهل نفر از فعالان جدایی طلب، در ساختمان «خانه سندیکا» توسط شبه نظامیان راستگرا و هواداران یک تیم فوتبال به قتل رسیدند.
اتحادیه اروپا با امضاء موافقتنامه ای، مناسبات دوجانبه با کی یف را تقویت کرد.
حادثه سقوط هواپیمای مالزی ایرلاین MH17 با ۲۹۸ مسافر در شرق اوکراین روی داد. برخورد یک موشک شلیک شده از مناطق تحت کنترل جدایی طلبان، عامل سقوط این هواپیما بود. دولت اوکراین و شورشیان، هر یک دیگری را مسئول وقوع این حادثه معرفی کردند.
دولت اوکراین و شبه نظامیان هوادار روسیه، نخستین موافقتنامه آتش بس را امضا کردند. اما با ادامه درگیری های نظامی میان دو طرف، این معاهده، عملا به فراموشی سپرده شد.
احزاب طرفدار غرب در انتخابات پارلمانی پیروزی چشمگیری کسب کردند. در شرق اوکراین انتخابات در بسیاری از مناطق عملا برگزار نشد.
پایان سال ۲۰۱۴ میلادی با بحران فراگیر اقتصادی در روسیه مصادف بود.
تحریم های گسترده ایالات متحده آمریکا و اتحادیه اروپا، همزمان با سقوط تاریخی قیمت نفت، اقتصاد روسیه را با بحرانی کم سابقه رو به رو کرد و ارزش روبل به نصف کاهش یافت.
یازدهم فوریه: دور تازه مذاکرات صلح در مینسک برگزار شد.
دوازهم فوریه: سران روسیه، اوکراین، فرانسه و آلمان پس از مذاکرات بسیار طولانی در پایتخت بلاروس، موفق به امضای توافق آتش بس شدند.
با این حال، درگیری ها در شرق اوکراین ادامه دارد و نیروهای ارتش از شهر بالستوه خارج شدند.
