یورونیوز با اگمن باییش، مشاور ارشد ترکیه در امور اتحادیه اروپا درباره بحران منطقه یورو، موضوع روادید برای شهروندان ترکیه، اصول اتحادیه اروپا، قانون اساسی جدید ترکیه و نقش جامعه بین الملل برای حل بحران سوریه گفتگویی انجام داده است که در پی می‌آید.
یورونیوز: شما در بروکسل با رییس پارلمان اروپا و گزارشگر ترکیه ملاقات کردید. اتحادیه اروپا در اوج بحران اقتصادی قرار دارد و وضعیت منطقه یورو وخیم است. چرا هنوز هم ترکیه می خواهد به عضویت اتحادیه اروپا در آید؟
اگمن باییش: آنچه برای ترکیه مهم است، منافع اقتصادی نیست، ما هرگز این نگاه را به اتحادیه اروپا نداشته‌ایم. برای ما اروپا، وسیع‌ترین پروژه صلح آمیز، انسانیت است. وقتی ما به تاریخ کشورهای عضو اتحادیه اروپا نگاه می‌کنیم، متوجه می‌شویم ملت‌هایی که قرن‌ها با هم جنگیده‌اند، اکنون به لطف اتحادیه اروپا در صلح زندگی می‌کنند. برای اینکه این طرح صلح آمیز جهانی شود، باید ترکیه را وارد اتحادیه اروپا کرد.
با توجه به اینکه وضعیت جغرافیایی ترکیه باعث وسعت حوزه نفوذ این کشور شده و همانند پلی بین کشورها عمل می‌کند، می‌تواند به این طرح، بعدی بین المللی ببخشد. باوجود مشکلات اقتصادی اروپا، نباید فراموش کرد که اروپا بالا‌ترین سرانه ثروت را داراست. برنامه اتحادیه اروپا از نظر امید به آینده یکی از بهترین‌ها است که باید به اجرا گذاشته شود.
یورونیوز: ترکیه نقش مهمی در منطقه دارد. آیا ترکیه در حال چرخش به سمت چشم اندازهای دیگر نیست؟
اگمن باییش: چنانکه تاریخ نشان می‌دهد، ترکیه همواره پلی میان شرق و غرب و بین اسلام و مسیحیت به حساب می‌آید. با منابع انرژی خود نیز همین نقش را ایفا می کند و عرضه و تقاضا را کنترل می‌کند. این پل که از شمال به جنوب و از شرق به غرب گسترش یافته، هر روز مستحکم تر می‌شود. این امر نباید بعنوان مسبب اختلال انگاشته شود.
یورونیوز: ترکیه چگونه می‌تواند به اتحادیه اروپای در بحران، کمک کند؟
اگمن باییش: با توجه به اینکه ترکیه نیز از این وضعیت عبور کرده است، اتحادیه اروپا از این بحران، پایدار‌تر و قوی‌تر خارج خواهد شد. دوازده-سیزده سال پیش در ترکیه، نرخ بهره، ناگهان هشت هزار درصد افزایش یافت.
اولین کاری که اتحادیه اروپا باید انجام دهد، برداشتن روادید ناعادلانه، غیرمنطقی و نامشروع برای شهروندان جمهوری ترکیه است. بدین ترتیب، ترک‌ها می‌توانند آزادانه به کشورهای عضو اتحادیه اروپا سفر کنند. این باعث گردشگری و بالطبع گردش مالی خواهد شد. اکنون شهروندان ترک قادر به مسافرت بدون روادید به ۶۵ کشور هستند. ما عضو اتحادیه گمرکی هستیم، ۵۰ درصد تجارت خارجی ما با اتحادیه اروپا است، ۶۰ درصد گردشگرانی که از ترکیه بازدید می‌کنند، از کشورهای عضو اتحادیه اروپا می‌آیند و واقعا تاسف بار است که ما نمی‌توانیم آزادانه به اتحادیه اوپا سفر کنیم.
جهان تجارت بسیار توسعه یافته است. ترکیه ششمین قدرت اقتصادی اروپا است. ارقام سازمان همکاری اقتصادی و توسعه نشان می‌دهد که در سال ۲۰۵۰ ترکیه دومین قدرت اقتصادی و تا سال ۲۰۲۰ به داشتن قوی‌ترین رشد اقتصادی در اروپا ادامه خواهد داد. احداث دیوار‌ها و بستن در‌ها بر روی چنین پتانسیلی معنی ندارد. نباید فکر کرد که ترک‌ها به اروپا مهاجرت خواهند کرد. چون آمار سال‌های اخیر نشان می‌دهند که در حال حاضر، اروپایی‌ها بیشتر در ترکیه مستقر می‌شوند تا برعکس.
یورونیوز: سوییس تحقیقاتی را علیه حرف‌هایی که در مورد قانون «انکار قتل عام‌ها» گفته‌اید، آغاز کرده است. آیا شما از اینکه چنین اقداماتی در تمام اتحادیه اروپا گسترش یابد نگرانید؟
اگمن باییش: یکی از مهم‌ترین اصول اتحادیه اروپا، آزادی بیان است. اینکه بعضی از اعضای اتحادیه اروپا قوانینی را تصویب می‌کنند که آزادی بیان را محدود می‌کند، غیر منطقی است.
این برخلاف اصول قانون اساسی اتحادیه اروپا است. من در زوریخ گفتم و اینجا نیز تکرار می‌کنم، و در مکان‌های دیگر نیز تکرار خواهم کرد. برطبق اطلاعاتی که ما داریم و براساس منابعی که در اختیار ما است، هیچ گونه منطقی برای نامیدن اتفاقات سال ۱۹۱۵ به عنوان نسل کشی وجود ندارد. ما از ارمنستان و دیگر کشورها می خواهیم که آرشیو‌هایشان را باز کنند و یک شورای مستقل، متشکل از مورخان ارمنی، ترک، روس، اروپایی و آمریکایی به این موضوع رسیدگی کند. همه کشورها باید آرشیو‌هایشان را باز کنند تا بفهمیم واقعا در سال ۱۹۱۵چه اتفاقی افتاده است. سپس ارزیابی درستی از وضعیت خواهیم داشت. در حال حاضر، این اعدامی بدون محاکمه است. این کار لابی‌های مخربی است که فقط نفرت را گسترش می‌دهند. ما وارد این بازی نمی‌شویم.
یورونیوز: آیا این در اتحادیه اروپا گسترش خواهد یافت؟
اگمن باییش: این بر خلاف اصول اتحادیه اروپا است. برای اینکه چنین چیزی اتفاق بیافتد، باید ۲۷ کشور عضو اتحادیه اروپا تصمیمی یگانه اتخاذ کنند که در شرایط کنونی امکان پذیر نیست.
یورونیوز: به نظر می‌آید حزب عدالت و توسعه از انجام اصلاحات خسته شده است. چرا مثل گذشته فعال نیستند؟
اگمن باییش: حزب عدالت و توسعه از انجام اصلاحات خسته نشده است. این حزب در تاریخ جمهوری ترکیه بیشترین اصلاحات را به ثمر رسانده است. کافی است ببینید اخیرا چه کرده‌ایم. برای اولین بار طی ۸۸ سال گذشته، برگزاری آیین مذهبی در صومعه ارتودکس «سوملا» امکان پذیر شد. پس از ۱۱۲ سال، شهروندان ارمنی مراسم مذهبی خود را در صومعه «آختامار» برگزار کردند. اینها نشان دهنده عزم ما برای ادامه اصلاحات است.
یورونیوز: اتحادیه اروپا انتظارات بزرگی در مورد قانون اساسی جدید دارد. برنامه شما چیست؟
اگمان باییش: ما کمیسیونی با حضور اعضای چهار حزب حاضر در پارلمان ایجاد کرده‌ایم. اکنون این کمیسیون مسئول قانون اساسی جدید است. سازمان‌های غیر دولتی، دانشگاهیان و خبرنگاران نیز از این کمیسیون حمایت می‌کنند.
ما همچنین وبسایتی برای پیشنهادهای شهروندان به راه انداخته‌ایم. گروه‌های مختلف مذهبی نیز از این شورا پشتیبانی می‌کنند. وقتی همه اطلاعات جمع آوری شد، کمیسیون یک قانون اساسی مدنی آماده خواهد کرد که امیدوارم باعث وحدت همه شهروندان خواهد شد. این قانون اساسی از طرف همه احزاب مورد تایید قرار خواهد گرفت و همه شهروندان باید این قانون اساسی را از آن خود بدانند. بدین ترتیب ترکیه خواهد توانست در راه عضویت اتحادیه اروپا به پیش رود.
یورونیوز: در سوریه سرکوب شهروندان شدت می‌گیرد. ترکیه برای پایان دادن به این کشتار دست به چه اقدامی خواهد زد؟
اگمن باییش: امروز هنگام کنفرانس مطبوعاتی، رییس پارلمان اروپا اعلام کرد که در مورد این موضوع، شجاعانه‌ترین اظهارات از طرف ترکیه بوده است. ما خواهان موضعی محکمتر از طرف اروپاییان هستیم. فقط در عرض یک شب سیصد نفر کشته شده‌اند. کل جامعه بین المللی باید بگوید:«کافی است». جامعه بین المللی باید بر چین و روسیه که اعضای دایمی شورای امنیت هستند، فشار بیشتری وارد کند. تاکنون ده‌ها هزار نفر به ترکیه آمده‌اند. بگذارید درباره اینکه ما در نظر داریم چه اقدامی انجام دهیم، نه جلوی دوربین و با شما، بلکه در پشت صحنه سیاست صحبت کنیم.