مذاکرات آمریکا و روسیه برای پایان دادن به جنگ در اوکراین روز سهشنبه بدون هیچ پیشرفتی پایان یافت و ولادیمیر پوتین، رئیس جمهوری روسیههشدار داد که برای جنگ با اروپا آماده است. اعضای اروپایی ناتو میگویند باید فشار بر کرملین را افزایش دهند؛ با این وجود به نظر نمیرسد که درباره چگونگی آن به توافق برسند.
وزرای اروپایی ناتو روز چهارشنبه پس از مذاکرات آمریکا و روسیه که به نظر میرسد در جریان آن، ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه هیچ امتیازی برای پایان دادن به درگیریها در اوکراین نداده است، خواستار افزایش فشار بر مسکو شدند.
ماریا مالمر استنرگارد، وزیر خارجه سوئد، پیش از ورود به جلسه وزرای خارجه ناتو به خبرنگاران گفت: «تا زمانی که چیز متفاوتی نبینم، به این نتیجه خواهم رسید که روسیه صلح نمیخواهد. به همین دلیل است که ما باید به طرح پیشین پایبند باشیم، یعنی افزایش حمایت از اوکراین و افزایش فشار بر روسیه. باید به جایی که بیشترین آسیب را به روسیه میزند، یعنی درآمدهای نفت و گاز، ضربه بزنیم.»
نشست وزرای ناتو (بدون حضور مارکو روبیو، وزیر خارجه ایالات متحده) یک روز پس از آن برگزار میشود که ولادیمیر پوتین با استیو ویتکوف، فرستاده ویژه دونالد ترامپ و جرد کوشنر، دامادش، برای مذاکره درباره پایان دادن به جنگ اوکراین گفتگو کرد.
آخرین دور مذاکرات، پس از افشای طرح پیشنهادی جدید صلح که بین واشنگتن و مسکو تدوین شده بود و با گرایش شدید به سمت روسیه، اوکراینیها و اروپاییها را شوکه کرد برگزار شد.
این طرح موج جدیدی از تماسهای دیپلماتیک را در سراسر اروپا به راه انداخت و مذاکرهکنندگان اوکراینی نیز با ویتکوف دیدار کردند تا قبل از دیدار مسکو، این طرح را اصلاح کنند.
وزرای خارجه که روز چهارشنبه در بروکسل گرد هم آمدند، اعلام کردند که هنوز گزارش مذاکرات را (که کرملین آن را "سازنده" توصیف کرد) دریافت نکردند اما به نظر میرسد پوتین به تاکتیک معمول خود برای به تأخیر انداختن مذاکرات پایبند بوده است.
از زمان بازگشایی کانالهای ارتباطی ترامپ با پوتین در ماه فوریه، نمایندگان ایالات متحده و روسیه چندین دور مذاکره برگزار کردهاند و دو رهبر نیز در تابستان گذشته در آلاسکا با هم دیدار کردند.
کستوتیس بودریس، وزیر خارجه لیتوانی نیز به خبرنگاران گفت: «ایالات متحده در این روند مشارکت دارد، آنها تلاشهای دیپلماتیک را برای دستیابی به صلح پایدار انجام میدهند. اما آنچه در این شش ماه تغییر نکرده، موضع روسیه است. آنها مطلقاً به آتشبس یا توافق صلح علاقهای ندارند و به کاری که انجام میدهند ادامه میدهند. بنابراین همین دلیل برای ما کافی است تا بودجه کمک به اوکراین برای سال آینده را آماده کنیم.»
الینا والتونن، وزیر خارجه فنلاند این تحلیل را تکرار کرد و به خبرنگاران گفت: «تاکنون هیچ امتیازی از طرف متجاوز که روسیه است، ندیدهایم.»
مارگوس تساخنا، وزیر خارجه استونی نیز پیش از نشست امروز گفت: «پوتین هیچ تغییری در اهدافش بوجود نیاورده؛ بنابراین اعمال محدودیتهای بیشتر بر اوکراین، کار اشتباهی است. در واقع ما باید فشار بیشتری بر روسیه وارد کنیم. این دقیقاً همان چیزی است که امروز قرار است در مورد آن بحث کنیم: چه کار بیشتری میتوانیم انجام دهیم؟»
هر سه کشور فنلاند، لیتوانی و استونی حامی طرح تامین «وام غرامت» برای اوکراین از مسیر دارایی مسدود شده بانک مرکزی روسیه هستند. میزان دارایی مسدود شده روسیه حدود ۲۰۰ میلیارد یورو اعلام شده است و انتظار میرود از این مسیر بتوان برای تأمین مالی اوکراین در دو سال آینده اقدام کرد.
بلژیک مخالف این پیشنهاد است که در سطح اتحادیه اروپا طرح شده است؛ بخش عمدهای از داراییهای روسیه در حال حاضر در بلژیک نگهداری میشود.
اهرمی برای مذاکره
از نظر آقای تساخنا، این طرح «اهرمی» است که اروپا باید از آن در جریان مذاکرات و برای رسیدن به توافق با پوتین استفاده کند. او گفت: «نه پوتین و نه ایالات متحده نمیتوانند برای ما تصمیم بگیرند.»
با این وجود ماکسیم پروو، وزیر خارجه بلژیک، ضمن پشتیبانی از موضع مخالف کشورش در قبال وام غرامت، آن را «بدترین» گزینه روی میز توصیف کرد که «منجر به خطرات اقتصادی، مالی و حقوقی میشود».
او گفت: «ما به دنبال ایجاد خصومت با شرکای خود یا اوکراین نیستیم؛ ما صرفاً به دنبال جلوگیری از عواقب فاجعهبار بالقوه برای یک کشور عضو هستیم که از او خواسته میشود همبستگی نشان دهد آنهم بدون اینکه دیگر کشورهای عضو، در قبال او چنین همبستگی را نشان دهند.»
انتظار میرود کمیسیون اروپا اواخر روز چهارشنبه پیشنهاد قانونی خود درباره گزینههایی که قبلاً برای تأمین مالی نیازهای اوکراین مطرح شده بود، از جمله وام غرامت را منتشر کند.