در حالی که تلسکوپ فضایی جیمز وب از ژوئیه سال گذشته بدین سو مشغول ارسال تصاویر و کشف رازهای کیهانی بوده است، دانشمندان در سازمان فضایی آمریکا ناسا همزمان برای استقرار یک تلسکوپ بزرگ دیگر مشغول کار هستند.
آگهیدر حالی که تلسکوپ فضایی جیمز وب از ژوئیه سال گذشته بدین سو مشغول ارسال تصاویر و کشف رازهای کیهانی بوده است، دانشمندان در سازمان فضایی آمریکا ناسا همزمان برای استقرار یک تلسکوپ بزرگ دیگر مشغول کار هستند.
این تلسکوپ فضایی «نانسی گریس رومن» نام دارد و اولین تلسکوپ بزرگی است که پس از جیمز وب به فضا پرتاب خواهد شد.
این دوربین عظیم فضایی به یاد نانسی گریس رومن، اخترشناس آمریکایی و یکی از اولین مدیران زن ناسا، نامگذاری شده است. او به دلیل نقش‌اش در برنامه‌ریزی و توسعه ماموریت تلسکوپ فضایی هابل، با نام «مادر هابل» شناخته می‌شود.
مارکو سیریانی، از دانشمندان آژانس فضایی اروپا (ESA) که بر روی پروژه تلسکوپ نانسی رومن کار می‌کند، به یورونیوز می‌گوید: «پرتاب رومن عصر جدیدی را برای نجوم آغاز خواهد کرد. این تلسکوپ می‌تواند بیش از هر تلسکوپ قبلی داده جمع‌آوری کند و بزرگترین سوالات اخترفیزیک را پاسخ دهد.»
وی می‌افزاید: «این تلسکوپ قرار است حداکثر تا سال ۲۰۲۷ پرتاب شود و می‌تواند منظره پانورامای وسیع‌تری از جهان را به تصویر بکشد و امکان مطالعات آماری بیشتری را فراهم کند.»
اما رومن چه تفاوتی با تلسکوپ‌های هابل و جیمز وب خواهد داشت؟
این تلسکوپ قادر خواهد بود با آینه ۲.۴ متری خود تصاویر مادون قرمز در ابعادی ۲۰۰ برابر بزرگتر از هابل و با سطح مشابهی از جزئیات از فضا تهیه کند.
به گفته کارشناسان هرچند این تلسکوپ می‌تواند تصاویری از جنس تصاویر هابل و جیمز وب بگیرد، با این حال عمدتا ابزاری است که برای بررسی داده‌ها استفاده خواهد شد.
دکتر سیریانی در این باره می‌گوید: «اگر بخواهیم جمعیت ستارگان در یک کهکشان نزدیک را تخمین بزنیم، با استفاده از هابل به طور مستقیم نمی‌توانیم چرا که کهکشان برای میدان دید هابل بسیار بزرگ است و درنتیجه باید مثل قطعات موزائیک چندین عکس بگیریم و آن‌ها را به هم بچسبانیم. با تلسکوپ رومن اما می‌توانیم در یک شات از کهکشان کامل عکس بگیریم.»
به عنوان مثال، یک تصویر موزائیکی اخیر که توسط هابل از کهکشان همسایه ما آندرومدا گرفته شده ترکیبی از ۴۰۰ عکس مجزا است. رومن قادر خواهد بود همان تصویر با همان سطح از جزئیات را تنها با دو عکس ترسیم کند.
آقای سیریانی می‌گوید: «فقط برای اینکه ایده‌ای کلی داشته باشیم، در ۳۰ سال فعالیت هابل ما چیزی حدود ۱۷۰ ترابایت داده جمع‌آوری کرده‌ایم. برای جیمز وب ما انتظار داریم در پنج سال هزار ترابایت داشته باشیم اما برای رومن در پنج سال انتظار ۲۰ هزار ترابایت داده را خواهیم داشت.»
داده‌های جمع‌آوری‌شده از میلیاردها کهکشان در نهایت به اخترشناسان کمک خواهد کرد تا «مدل سه‌بعدی جهان» را بسازند.
دانشمندان می‌گویند تلسکوپ جدید همچنین می‌تواند به برخی از بزرگترین سوالات پیش روی اخترفیزیک پاسخ دهد. برای مثال نظریه نسبیت عام آلبرت انیشتین در مقیاس منظومه شمسی به خوبی آزمایش شده، اما در مقیاس‌های کیهانی بزرگتر کمتر محک زده شده و این تلسکوپ اجازه چنین کاری را می‌دهد. همچنین نتایج کار با این تلسکوپ می‌تواند به ما بگوید که آیا نظریه گرانش اینشتین نیاز به اصلاح دارد یا خیر.
تلسکوپ رومن به علاوه می‌تواند داده‌هایی را در اختیار ما بگذارد که به کمک آن بتوان موقعیت و فاصله میلیون‌ها کهکشان را به دقت اندازه‌گیری کرد و سرعت انبساط جهان در مناطق مختلف را دریافت.
یکی دیگر از اهداف اصلی تلسکوپ رومن، شناسایی هزاران سیاره فراخورشیدی جدید در کهکشان ما است.
به اینستاگرام یورونیوز فارسی بپیوندید
این تلسکوپ نه تنها سیارات فراخورشیدی جدید را شناسایی می‌کند، بلکه می‌تواند به کمک یک ابزار تکنیکی بسیار پیچیده به نام «تاج‌نگار» از آن‌ها تصویربرداری کند. تاج‌نگار در واقع یک قطعه تلسکوپی است که نور مستقیم یک ستاره را مسدود می‌کند و در نتیجه به دانشمندان امکان می‌دهد بتوانند اجرام نزدیک به آن ستاره را مشاهده و رصد کنند.
اخترشناسان می‌گویند اگر ثابت شود این ابزار می‌تواند به خوبی کار کند، می‌تواند در آینده به عنوان پایه‌ای برای فناوری مورد استفاده در رصدخانه‌های فضایی آینده قرار گیرد.
آگهیسازمان فضایی آمریکا ناسا در این پروژه با آژانس فضایی اروپا همکاری خواهد داشت.
در واقع آژانس فضایی اروپا در ازای دسترسی به داده‌ها و یک صندلی در اتاق کنترل تلسکوپ در طول ماموریت، به سه بخش کلیدی از فناوری تلسکوپ (شامل ردیاب‌های ستاره‌ای، باتری موقت پنل‌های خورشیدی و همینطور آشکارساز‌های تاج‌نگار) کمک می‌کند.