امسال قوانین سفر در سراسر اروپا تغییر کردهاند؛ از کنترلهای مرزی جدید اتحادیه اروپا گرفته تا افزایش مالیاتهای گردشگری؛ اما چه چیزهایی در حال تغییر است و نکات مثبت و منفی این تغییرات برای گردشگران کدامها هستند؟ اتباع کشورهای غیراروپایی هنگام ورود به حوزه شنگن چگونه شناسایی میشوند و هدف چیست؟
سال جاری میلادی سالی پرتحولی برای تغییرات سفر در اروپا بوده است و کنترلها بر همه چیز از مرزها تا گردشگری انبوه سختتر شده است.
برای حفظ آرامش میان ساکنان و گردشگران، مقصدها قوانین و مقررات تازهای وضع کردهاند که بر آمادگیهای سفر، رفتار و قیمتها اثر میگذارد. برای کسانی که وارد اتحادیه اروپا میشوند، اکنون با دیجیتالی شدن مرزها در اتحادیه، کنترلهای بیشتری اعمال میشود.
در ادامه مروری بر برخی روندها و تغییرات مهم در قوانین سفر اروپا در سال ۲۰۲۵ آمده است.
اروپا در سال ۲۰۲۵ کنترلهای مرزی را سختتر میکند
سامانه ورود/خروج اتحادیه اروپا (EES) سرانجام راهاندازی شد
اتحادیه اروپا سرانجام در ۱۲ اکتبر سامانه جدید ورود/خروج (EES) را راهاندازی کرد. انتظار میرود اجرای مرحلهای آن تا ۱۰ آوریل ۲۰۲۶ تکمیل شود.
بهجای مهر خوردن گذرنامهها، مسافران غیرعضو اتحادیه اروپا که از مرزهای خارجی شنگن عبور میکنند باید هنگام ورود بهصورت الکترونیکی دادههای بیومتریک، شامل اطلاعات گذرنامه، اثر انگشت و تصویر چهره، ارائه کنند.
این سامانه همه کشورهای اتحادیه اروپا بهجز ایرلند و قبرس و نیز ایسلند، نروژ، سوئیس و لیختناشتاین را در بر میگیرد.
هدف، شناسایی کسانی است که بیش از مدت ویزا میمانند و مقابله با مهاجرت غیرقانونی از طریق راستیآزمایی هویت مسافران، تقویت کنترلهای امنیتی و نگهداری ثبت ورودها در پایگاههای داده اتحادیه اروپا.
مشکلات اولیه این سامانه در طول سال ۲۰۲۵ بارها باعث تعویق راهاندازی شد. این مشکلات همچنان ادامه دارد؛ بهگونهای که آغاز اجرای برنامهریزیشده در نوامبر در بندر دوور بریتانیا برای مسافرانی که با خودرو وارد میشوند تا سال ۲۰۲۶ به تعویق افتاده تا از آشفتگی سفرهای کریسمس جلوگیری شود.
تا کشورها از این شروع پرچالش عبور کنند، مسافران باید هنگام ورود به برخی کشورهای شنگن انتظار تاخیر داشته باشند؛ هرچند در بلندمدت این سامانه نوید تسهیل بازرسیهای مرزی اتحادیه اروپا را میدهد.
اتیاس تا ۲۰۲۶ به تعویق افتاد
اتیاس، سامانه اطلاعات و مجوز سفر اروپا، قرار بود پس از EES در سال ۲۰۲۵ آغاز شود اما اکنون تا اواخر ۲۰۲۶ به تعویق افتاده است.
طبق این سامانه، گردشگران معاف از ویزا از برخی کشورها باید پیش از ورود به منطقه شنگن یک مجوز آنلاین دریافت کنند که برای بیشتر مسافران ۲۰ یورو هزینه دارد.
این مجوز ورود الکترونیکی امکان اقامت تا ۹۰ روز در بازه ۱۸۰ روزه را میدهد. اعتبار اتیاس سه سال است.
اجرای اجباری مجوز سفر الکترونیکی بریتانیا (ETA) از ۲۰۲۶
مجوز سفر الکترونیکی (ETA) بریتانیا در اکتبر ۲۰۲۳ بهصورت آزمایشی راهاندازی شد اما هنوز بهطور سختگیرانه اجرا نشده است.
این وضعیت از فوریه ۲۰۲۶ تغییر میکند و گردشگران ۸۵ کشور که اکنون به ویزا نیاز ندارند، باید برای اقامتهای کوتاهمدت در بریتانیا درخواست مجوز دیجیتال بدهند.
هزینه درخواست در حال حاضر ۱۶ پوند (۱۸.۲۰ یورو) است و برای اقامتهای حداکثر ششماهه بهمدت دو سال اعتبار دارد.
افزایش هزینههای سفر در سراسر اروپا در سال ۲۰۲۵
در سال ۲۰۲۵ فشار بر مسافران فقط از ناحیه هزینه مجوزها و تورم نبود؛ مالیاتهای گردشگری، سختگیریها علیه ایربیانبی و دیگر اقدامات برای مهار گردشگری انبوه، سفر در اروپا را گرانتر کرده است.
محدودیتهایی برای اقامتگاههای کوتاهمدت در پاریس، بارسلونا و دیگر نقاط اعلام شده است؛ عمدتاً برای مقابله با افزایش اجارهها برای ساکنان شهرها و مناطق محبوب گردشگری.
این تصمیم عرضه اقامتگاههای ارزان به سبک ایربیانبی را کاهش داده است.
عامل دیگر افزایش قیمتها، مالیاتهای شبانه گردشگری است که در کشورهایی مانند ایسلند، اسپانیا، نروژ و بریتانیا اجرا شدهاند و حتی ادامه دریافت هزینه گردشگران یکروزه در ونیز ایتالیا. هدف از این اقدامات، تامین بودجه زیرساختهای گردشگری و جلوگیری از ازدحام بیش از حد گردشگران در مقصدهای محبوب است.
این روند با تغییر رویکرد به سمت آنچه «گردشگری باکیفیت» خوانده میشود گره خورده است؛ بسیاری کشورها تلاش میکنند از گردشگری انبوه و ارزان فاصله بگیرند و در عوض تعداد کمتر اما پایدارِ گردشگران پرخرج را جذب کنند.
برخی مقصدها هزینههای بالای بهرهبرداری را به مسافران منتقل کردهاند. علاقهمندان ورزشهای زمستانی بهویژه آسیب دیدهاند؛ بلیطهای پیست اسکی در سوئیس، اتریش و ایتالیا در برخی مجموعهها نسبت به سال ۲۰۲۱ تا ۴۰ درصد افزایش یافته است؛ بهدلیل جهش هزینههای انرژی و نگهداری.
اروپا سختگیری علیه گردشگران بدرفتار و بیانضباط را افزایش میدهد
در حالیکه اقدامات افزایشدهنده هزینهها همزمان برای کاهش تعداد بازدیدکنندگان و تامین منابع مالی به کار میآیند، قوانین تازه دیگری مستقیماً برای مهار رفتارهای نامطلوب گردشگران هدفگذاری شدهاند.
سنسباستین تازهترین شهر اسپانیاست که سیگار کشیدن را در ساحلهای خود ممنوع کرده و آلبوفیرا در پرتغال امسال برای گردشگران با پوشش نامناسب جریمه تعیین کرده است.
در همین حال، ممنوعیت اخیر قایقهای مهمانی در بندر پالما در اسپانیا با هدف آزادسازی زیرساختها و رسیدگی به شکایتهای مردم از سر و صدا اعمال شده است.
در فرانسه، سختگیریها از پیش از فرود گردشگران آغاز میشود. از ماه گذشته، مسافران هوایی که مقررات را نقض کنند یا در پروازها اخلال ایجاد کنند، ممکن است با جریمههایی تا ۲۰ هزار یورو و حتی ممنوعیت سوار شدن تا چهار سال روبهرو شوند.
حقوق مسافران در ۲۰۲۵: چه چیزهایی تغییر میکند؟
گمانهزنیهایی درباره برخورد با رویههای پولساز ایرلاینهای ارزانقیمت مطرح بوده است. اروپاییها با ایده وسوسهکننده ممنوعیت دریافت هزینه برای چمدانهای کابین و جبران خسارت بهتر در برابر تاخیرهای فزاینده پروازها دلخوش شدهاند.
اما فشار شدید صنعت هوانوردی این تغییرات را در معرض خطر قرار داده است. یک قانون اتحادیه اروپا برای بهبود حقوق مسافران هوایی اکنون ۱۱ سال است که در دست بررسی است، اما شرکتهای هواپیمایی میگویند این اصلاحات ناگزیر به افزایش قیمت بلیطها منجر میشود.
برخی کشورهای عضو اتحادیه اروپا حتی برای کاهش حقوق مسافران تلاش کردهاند و خواستار افزایش آستانه جبران خسارت سهساعته به چهار ساعت شدهاند.
از آنجا که امسال اجماعی حاصل نشد، گفتوگوهای میانجیگرانه تا اوایل ۲۰۲۶ ادامه خواهد داشت.
تصمیم اخیر شرکت ارزانقیمت رایانایر برای توقف پذیرش کارتهای پرواز کاغذی نیز نگرانیهای حقوقی را برانگیخته است. یک کشور، پرتغال، هشدار داده که تدابیر جدید این شرکت با حقوق مسافران هوایی ممکن است سازگار نباشد.
سازمان هوانوردی پرتغال به این شرکت هشدار داده که نمیتواند از پذیرش مسافرانی که کارت پرواز فیزیکی دارند خودداری کند.