نمایندگان کمیسیون اروپا و رهبران کشورهای نامزد عضویت در اتحادیه اروپا، در رویدادی ویژه روز سه‌شنبه ۴ نوامبر (۱۳ آبان) به میزبانی یورونیوز در بروکسل به بحث درباره گسترش این اتحادیه پرداختند.
در این روز رهبران اوکراین، مولداوی و کشورهای غرب بالکان از ساعت ۱۴ گرد هم آمدند تا نامزدی خود برای عضویت در اتحادیه اروپا را در مقطع ژئوپولیتیک حساس کنونی پیش ببرند.
همراه آن‌ها مارتا کوس، کمیسر گسترش اتحادیه اروپا که روند این فرایند را هدایت می‌کند نیز برای ارائه نخستین گزارش خود حضور یافت.
نتایج گزارش او نشان می‌دهد که مذاکرات با آلبانی «امسال به پیشرفتی بی‌پیشینه رسیده» و آماده‌سازی برای آغاز آخرین بخش مذاکرات قبل از پایان سال جاری میلادی «به خوبی پیش رفته است.»
در مورد مونته‌نگرو، گفته شد اگر این کشور سرعت فعلی اصلاحات خود را حفظ کند، «در مسیر» دستیابی به «هدف بلندپروازانه» مذاکرات نزدیک برای عضویت تا پایان ۲۰۲۶ قرار دارد.
کمیسر اروپایی در گزارش خود درباره اوکراین گفته که در آنجا «روندهای منفی اخیر» در مبارزه با فساد باید معکوس شده و سرعت اصلاحات افزایش یابد تا این کشور بتواند به هدف خود برای پایان مذاکرات عضویت تا پایان ۲۰۲۸ برسد.
در گزارش او آمده که هدف مولداوی برای پایان مذاکرات عضویت تا پایان ۲۰۲۸ «بلندپروازانه اما قابل دستیابی» است، اگرچه اصلاحات باید تسریع شود و صربستان هم نیاز دارد تلاش‌های خود برای همسو شدن با سیاست خارجی و امنیتی مشترک اتحادیه اروپا را افزایش دهد و «به‌سرعت روند بازگشت به عقب» در برخی حوزه‌ها را متوقف کند.
در نهایت چنین گفته شده که مقدونیه شمالی «امسال گام قاطعانه‌ای» برای پیشرفت در روند عضویت برنداشته است.
آنتونیو کوستا: کشورهای نامزد در یک نقطه عطف قرار دارند
رئیس شورای اروپا، آنتونیو کوستا، گفت اوکراین، مولداوی و کشورهای بالکان غربی بخشی از اتحادیه اروپا هستند و نباید هیچ تأخیری در روند عضویت ایجاد شود.
او تأکید کرد که مونته‌نگرو بیشترین پیشرفت را داشته و می‌تواند «بیست‌و‌هشتمین عضو اتحادیه» شود.
کوستا هشدار داد که کشورهای نامزد در یک نقطه عطف قرار دارند و باید اکنون تصمیم بگیرند که آیا تمایل دارند تحول اتحادیه اروپا را ادامه دهند یا در میراث‌های تاریخی خود گیر کنند.
او همچنین به کشورهای عضو اتحادیه گفت که زمان برای تردید وجود ندارد و باید تصمیم بگیرند آیا می‌توانند زمان بیشتری را از دست بدهند و آماده تغییر و تطبیق با واقعیت‌های ژئوپولیتیک کنونی هستند یا خیر.
به کانال تلگرام یورونیوز فارسی بپیوندید
مارتا کوس: وتوی مجارستان علیه اوکراین منصفانه نیست
مارتا کوس، کمیسر گسترش اتحادیه اروپا گفت: «کمیسیون و اتحادیه اروپا رویکرد خود نسبت به گسترش را تغییر داده‌اند. اکنون حمایت پارلمان اروپا و اکثریت شهروندان اتحادیه نیز وجود دارد.»
او افزود: «امروز این امکان واقعی وجود دارد که در سال‌های آینده کشورهای جدید به اتحادیه بپیوندند و اگر همه ده کشور داوطلب وارد شوند، اروپا برای اولین بار در تاریخ متحد خواهد شد.»
کوس گفت: «مجارستان به اوکراین اجازه نامزدی داده، اما حالا مانع ادامه مراحل شده است. این منصفانه نیست.»
او از کشورهای نامزد خواست بدون توجه به مخالفت‌ها، اصلاحات خود را ادامه دهند.
کوس تأکید کرد که با ایجاد «دسته‌بندی متفاوت» برای عضویت اتحادیه اروپا مخالف است و افزود: «عضویت بدون حقوق کامل رأی‌گیری تقریباً غیرقابل قبول است.»
او صربستان را به دلیل حمایت از روسیه و عدم پذیرش تحریم‌ها مورد انتقاد شدید قرار داد و گفت: «همه ما باید انتخاب‌های ژئوپولیتیک انجام دهیم.»
همچنین گفت اعتراضات اخیر در صربستان نشان‌دهنده «پتانسیل دموکراتیک» این کشور است.
گرجستان فقط «اسماً» نامزد عضویت است
شورای اروپا در سال ۲۰۲۴ نتیجه گرفت که روند پیوستن گرجستان به اتحادیه اروپا عملاً متوقف شده است و اکنون کمیسیون اروپا چنین ارزیابی کرده که وضعیت در گرجستان به شدت وخیم شده است.
گزارش کمیسیون بر «پس‌روی جدی دموکراسی، همراه با فرسایش سریع حاکمیت قانون و محدودیت‌های شدید بر حقوق بنیادی» تأکید کرده و یادآور شده که قوانین کنونی گرجستان «فضای مدنی را به‌شدت محدود کرده، آزادی بیان و تجمع را تضعیف می‌کند و اصل عدم تبعیض را نقض می‌کند.»
به اینستاگرام یورونیوز فارسی بپیوندید
طبق آنچه در گزارش آمده، کمیسیون معتقد است که مقامات گرجستان باید تعهد قاطعانه‌ای برای بازگرداندن مسیر اصلاحات و بازگشت به روند پیوستن به اتحادیه اروپا نشان دهند و «پس‌روی دموکراتیک خود» را معکوس کنند. در حال حاضر، کمیسیون گرجستان را «تنها به اسم» کشور نامزد اتحادیه اروپا می‌داند.
ولودیمیر زلنسکی: اوکراین تنها عضویت کامل را می‌پذیرد
رئیس‌جمهور اوکراین، ولودیمیر زلنسکی، گفت: «اگر درباره عضویت اتحادیه اروپا صحبت می‌کنیم، باید کامل باشد.»
او افزود: «مهم است که کشورها ارزش‌های مشابهی داشته باشند و نمی‌توان عضو نیمه‌کامل اتحادیه اروپا بود.»
زلنسکی مجارستان را به دلیل وتوی عضویت اوکراین مورد انتقاد شدید قرار داد و گفت این حمایت ویژه از پوتین است.
او همچنین گفت که دونالد ترامپ از عضویت اوکراین حمایت کرده و از او خواست موشک‌های دوربرد تاماهاوک را تحویل دهد تا به عنوان عامل بازدارنده در برابر روسیه عمل کند، اقدامی که ترامپ تاکنون انجام نداده است.
او گفت: «آمریکا باید نسبت به فرصت‌های استفاده از تسلیحات دوربرد باز باشد. حتی به عنوان عامل بازدارنده، ما به آن‌ها نیاز داریم. این فشار تعیین‌کننده‌ای بر روسیه خواهد بود.»
زلنسکی گفت که ترامپ از تلاش اوکراین برای پیوستن به اتحادیه اروپا حمایت کرده و هر دو درباره وتوی مجارستان در این فرآیند بحث کرده‌اند. او گفت: «ترامپ می‌داند که پیوستن به اتحادیه اروپا خواست مردم اوکراین است.»
رئیس‌جمهور اوکراین به «روندهای منفی» در روند پیوستن اوکراین به اتحادیه اروپا که در گزارش کمیسیون اروپا برجسته شده است، پاسخ داد؛ از جمله تغییرات در نهادهای ضدفساد که اوایل سال جاری اعمال شد. این اصلاحات نخستین اعتراضات جنگی در کشور را برانگیخت و بعداً معکوس شد.
زلنسکی گفت: «من این را در گزارش نمی‌بینم. می‌دانم پیام‌های مشخصی وجود دارد، اما نقل‌قول‌های واقعی گزارش را بررسی خواهم کرد» و افزود: «در طول جنگ، گسترده‌ترین زیرساخت‌های ضدفساد در اروپا را پیاده‌سازی کرده‌ایم. نمی‌دانم آیا هیچ کشوری این تعداد نهاد را دارد یا نه. ما (در این زمینه) هر کاری بتوانیم انجام می‌دهیم.»
زلنسکی گفت: «هرچه سریع‌تر همه خوشه‌های مذاکرات را باز کنیم و یک پلتفرم مذاکرات کامل داشته باشیم، بهتر است. این یک عامل حمایتی برای اوکراین خواهد بود.»
در حال حاضر هیچ خوشه‌ای از مذاکرات با اوکراین باز نشده است، زیرا نخست‌وزیر مجارستان، ویکتور اوربان، وتو کرده است. اوکراین امیدوار است که مذاکرات را تا پایان ۲۰۲۸ به پایان برساند.
زلنسکی گفت: «امیدوارم اوکراین تا قبل از آن تاریخ عضو اتحادیه اروپا شود.» او زمان مشخصی برای پیوستن اعلام نکرد و افزود: «فکر می‌کنم ناعادلانه است، چون ما اکنون در جنگ هستیم. پس از پایان جنگ، اوکراین می‌تواند عضو کامل اتحادیه اروپا شود.»
زلنسکی به شدت نخست‌وزیر مجارستان، ویکتور اوربان، را به دلیل مانع‌تراشی برای پیوستن اوکراین به اتحادیه اروپا مورد انتقاد قرار داد و وتوی پایدار او را «حمایت ویژه» از ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه، توصیف کرد.
او گفت: «فکر نمی‌کنم لازم باشد چیزی به اوربان پیشنهاد کنم. فکر می‌کنم اوربان باید چیزی به اوکراین بدهد، کشوری که کل اروپا را در برابر روسیه محافظت می‌کند.»
زلنسکی افزود: «در طول این جنگ، هیچ حمایتی از اوربان دریافت نکردیم. ما دوست نداریم او از روسیه حمایت کند، زیرا مسدود کردن راه اوکراین به اتحادیه اروپا همان حمایت ویژه اوربان از پوتین است. این قطعاً خوب نیست. این نظر شخصی من است.»
وقتی درباره آمادگی برای بازسازی رابطه با اوربان پرسیده شد، زلنسکی از اظهارنظر درباره انتخابات آینده مجارستان خودداری کرد و تأکید کرد که دیپلماسی «به افراد مربوط نمی‌شود». او گفت: «ما برای بقای خود در جنگ هستیم. واقعاً می‌خواهیم نخست‌وزیر مجارستان از ما حمایت کند، وقتی ما همه اقدامات لازم برای باز کردن خوشه‌های مذاکرات را انجام می‌دهیم، حداقل مانع ما نشود.»
در اتحادیه اروپا نیز صداهایی برای اصلاح ساختار آن قبل از پذیرش اعضای جدید بلند شده است. یکی از ایده‌ها در بروکسل مطرح است که اعضای جدید طی یک دوره آزمایشی پذیرش شوند که در این مدت ممکن است حق وتوی کامل نداشته باشند.
واکنش دیگر رهبران به گزارش گسترش اتحادیه
رئیس‌جمهور صربستان، الکساندار ووچیچ، در مصاحبه‌ای کوتاه با یورونیوز گفت که کمیسیون اروپا در گزارش خود، صربستان را به دلیل قطبی شدن جامعه و گسترش روایت‌های ضد اتحادیه اروپا نقد کرده است.
ووچیچ گفت قطبی شدن نشانه‌ای از دموکراسی است: «شما یک کشور بدون قطبی شدن عمیق سیاسی را برای من نام ببرید. من نمی‌‌شناسم.»
او افزود: «این اتفاق در سراسر جهان و به‌ویژه به دلیل فعالیت شبکه‌های اجتماعی رخ می‌دهد.»
او وعده داد با روایت‌های ضد اروپایی که در صربستان در حال گسترش است مقابله کند و تأکید کرد که باید روی روایت‌های طرفدار اتحادیه اروپا تمرکز بیشتری داشته باشد.
نخست‌وزیر مقدونیه: اتحادیه اروپا ما را تحقیر و بلغارستان برای ما قلدری می‌کند
هریستیان میکسوفسکی، نخست‌وزیر مقدونیه شمالی، در مصاحبه با خبرنگار یورونیوز گفت که مسیر عضویت کشورش در اتحادیه اروپا طی ۲۵ سال گذشته تقریباً پیشرفتی نداشته است.
او گفت: «متأسفانه، ما هنوز در همان نقطه‌ای هستیم که ۲۵ سال پیش بودیم، البته به دلایل ساختگی؛ نه به دلیل معیارهای کپنهاگ، نه به دلیل تحقق اهداف، بلکه به خاطر اختلافات ساختگی، مانند پرچم ملی، نام کشور و تغییرات قانون اساسی.»
او بلغارستان را به «قلدری» با این اختلافات ساختگی متهم کرد و گفت این روند فشار سیاسی و رفتار ناعادلانه است.
او با این هشدار که این رویکرد اصول بنیادین اتحادیه اروپا را تضعیف می‌کند گفت: «اگر کسی جرأت کند برای دیگری که می‌خواهد به اتحادیه بپیوندد، قلدری کند، چرا دیگری باید سکوت کند؟ این طبیعی نیست.»
دولت بلغارستان اصرار دارد که مقدونیه شمالی تاریخ مشترک و ریشه‌های بلغاری زبان مقدونی را به رسمیت بشناسد و قانون اساسی خود را برای شناسایی صریح اقلیت بلغاری اصلاح کند.
این خواسته‌ها توسط بسیاری از مقدونی‌ها به عنوان حمله به هویت ملی‌شان دیده می‌شود.
میکسوفسکی در نشست روز سه‌شنبه گفت: «گسترش اتحادیه اروپا به کشورهای بالکان غربی به معنای تجدید وحدت اروپا است.»
او افزود: «من فکر می‌کنم آینده کشورم در اتحادیه اروپاست. با وجود تمام تحقیرها و ناامیدی‌ها که بخشی از ناامیدی فعلی شهروندان ماست، ما همان ارزش‌ها را قبول داریم.»
با گذشت ۲۰ سال از نامزد شدن مقدونیه شمالی برای عضویت در اتحادیه اروپا، این کشور هنوز منتظر آغاز اولین فصل مذاکرات است.
معاون نخست‌وزیر مونته‌نگرو: انتظار ما عضویت کامل است
فیلیپ ایوانوویچ، معاون نخست‌وزیر مونته‌نگرو گفت طبق گزارش کمیسیون اروپا، کشورش در مسیر دستیابی به هدف عضویت در اتحادیه قرار دارد.
او گفت: «گزارشی که تازه دریافت کرده‌ایم، شاهد دیگری بر برنامه‌ای است که ما به عنوان دولت داشتیم. ما می‌خواهیم هر گزارش بهتر از قبلی باشد. این بهترین گزارش تاکنون بوده است.»
فیلیپ ایوانوویچ در عین حال تأکید کرد که عضویت مشروط بدون حق رأی کامل، پذیرفتنی نیست.
نخست‌وزیر میلویکو اسپایچ پیش‌تر ابراز اطمینان کرده بود که کشورش که جمعیتی کمی بیش از ۶۲۰ هزار نفر دارد، تا سال ۲۰۲۸ به بیست‌و‌هشتمین عضو اتحادیه اروپا تبدیل خواهد شد.
ایوانوویچ در نشست یورونیوز گفت: «ما سال‌ها است که با سیاست‌های اتحادیه اروپا همسو بوده‌ایم و در هر تصمیم اتحادیه مشارکت کرده‌ایم.»
یورونیوز فارسی را در ایکس دنبال کنید
رئیس‌جمهور مولداوی: دخالت روسیه در مولداوی آشکار و شدید بوده است
مایا ساندو، رئیس‌جمهور مولداوی گفت: «دخالت روسیه در مولداوی به قدری شدید بوده که بیشتر شهروندان آن را می‌بینند.»
کمیسیون اروپا نیز در آخرین گزارش خود اذعان کرده است که مسکو بارها تلاش کرده تا مولداوی را از مسیر اتحادیه اروپا منحرف کند.
ساندو افزود اقدامات روسیه شامل اطلاعات نادرست، دستکاری و ارسال پیام‌های تهدیدآمیز به مردم بوده است. او همچنین گفت روسیه در تلاش است تا مقامات دولتی را بی‌اعتبار کند، ناآرامی سازمان دهد و آرا را بخرد.
زبان رسمی مولداوی رومانیایی است و در قانون اساسی کشور به آن اشاره شده است. بخش قابل توجهی از جمعیت نزدیک به سه میلیون نفری به زبان روسی صحبت می‌کنند، که این حساسیت تاریخی نسبت به نفوذ روسیه را افزایش می‌دهد.
ساندو گفت حزب طرفدار اروپای او در انتخابات سپتامبر اکثریت قاطع را کسب کرده است، که برای آینده کشور در مسیر عضویت در اتحادیه اروپا حیاتی است.
او افزود که روسیه در اتحادیه اروپا نیز دخالت می‌کند، اما برخلاف مولداوی، این دخالت برای شهروندان اروپایی چندان آشکار نیست.
ساندو گفت: «در سال ۲۰۳۰، مولداوی را بخشی از اتحادیه اروپا می‌بینم.»
او تأکید کرد که پیوستن مولداوی به اتحادیه اروپا «به نفع خود اتحادیه نیز هست» و اگر چشم‌انداز واقعی برای ادغام وجود نداشته باشد، این کشورها توسط رژیم‌های استبدادی علیه اتحادیه استفاده خواهند شد.
کمیسیون انتظار دارد مولداوی شرایط باز کردن سه بخش باقی‌مانده را تا پایان سال برآورده کند تا مسیر مذاکرات به‌طور کامل دنبال شود.
مونته‌نگرو: بیست‌و‌هشتمین عضو اتحادیه اروپا؟
نخست‌وزیر مونته‌نگرو، میلویکو اسپایچ، گفت کشورش در مسیر عضویت کامل قرار دارد و قصد دارد تمام فصل‌های مذاکرات را تا پایان ۲۰۲۶ ببندد تا به عضویت کامل اتحادیه اروپا تا ژانویه ۲۰۲۸ برسد.
او افزود این کشور طی چهار تا پنج سال گذشته توانسته تولید ناخالص داخلی خود را دو برابر کند و با توجه به این پیشرفت اقتصادی، مونته‌نگرو می‌تواند به جای دریافت‌کننده، به یک کشور حامی بودجه اتحادیه تبدیل شود.
اسپایچ پیش‌تر وزیر دارایی بود و حزب سیاسی میانه‌رو طرفدار اتحادیه اروپا به نام «اروپا اکنون!» را در ۲۰۲۲ بنیان‌گذاری کرده است. این حزب در انتخابات پارلمانی ۲۰۲۳ بزرگ‌ترین حزب شد و ۲۵٪ آرا را کسب کرد.
یک نکته جالب: مونته‌نگرو که هنوز عضو حوزه یورو نیست، به طور یک‌جانبه یورو را در ۲۰۰۲ به عنوان پول داخلی خود پذیرفته است تا ثبات اقتصادی را افزایش دهد.
اکثریت قاطع طرفداران اروپا در آلبانی
طبق آخرین نظرسنجی درباره نگرش به گسترش اتحادیه اروپا در بالکان غربی، ۹۱ درصد مردم آلبانی از پیوستن کشورشان به اتحادیه اروپا حمایت می‌کنند.
شهروندان آلبانی عموماً دید مثبتی نسبت به اتحادیه اروپا دارند و معتقدند که عضویت می‌تواند به توسعه اقتصادی، کاهش فساد و تأمین بودجه برای پروژه‌های محلی کمک کند. در عین حال، ۴۶ درصد از پاسخ‌دهندگان معتقدند آلبانی طی پنج سال آینده به اتحادیه اروپا خواهد پیوست و ۲۶ درصد زمان پیوستن را تا ۱۵ سال آینده تخمین می‌زنند.
دو نماینده پارلمان اروپا درباره گسترش اتحادیه: ترکیه نباید اروپایی شود
دیوید مک‌آلیستر و مارک بوتنگا، دو عضو پارلمان اروپا به ترتیب از آلمان و بلژیک، در نخستین قسمت از مجموعه The Ring یورونیوز درباره گسترش اتحادیه اروپا به بحث پرداختند.
مک‌آلیستر از «ادغام تدریجی» کشورهای نامزد حمایت کرد و بوتنگا معتقد است که گسترش بخ خودی خود یک راهبرد منفی نیست، اما باید با در نظر گرفتن تأثیر اجتماعی بر اتحادیه و تضمین رعایت حاکمیت قانون در اعضای جدید انجام شود.
مک‌آلیستر و بوتنگا درباره احتمال ورود ترکیه به اتحادیه اروپا نیز نظر دادند. مک‌آلیستر گفت: «در شرایط فعلی، نه.»
بوتنگا نیز گفت: «فکر می‌کنم نه اتحادیه اروپا و نه ترکیه در حال حاضر چنین تمایلی ندارند.»