نمایندگان ایالات متحده و ناتو اخیراً از احتمال دستیابی به پیشرفتی در وادار کردن ولادیمیر پوتین به بازگشت پای میز مذاکره جهت حل و فصل مناشقه اوکراین سخن گفته‌اند.
آگهی
دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری آمریکا در حالی قرار است روز جمعه در خصوص امکان دسترسی اوکراین به موشک‌های کروز «تاماهاوک» تصمیم‌گیری کند که به نظر می‌رسد این تسلیحات بخشی از یک طرح تاکتیکی گسترده‌تر باشند.
انتشار خبر دیدار ترامپ و ولادیمیر پوتین در بوداپست برای احیای گفت‌وگوها بر سر پایان جنگ اوکراین، برای اروپا و متحدان ناتو چندان غافلگیرکننده نیست.
در نشست روز چهارشنبه وزرای دفاع ناتو، نمایندگان کشورهای عضو در رویکردی کم‌سابقه، با خوش‌بینی محتاطانه نسبت به احتمال پیشرفت در نتیجه دیدار جمعه میان دونالد ترامپ و ولودیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهوری اوکراین، اظهار نظر کردند.
تا پیش از انتشار بیانیه کاخ سفید در شامگاه پنجشنبه، امید چندانی به ازسرگیری مذاکرات صلح یا برقراری آتش‌بس در اوکراین دیده نمی‌شد. دور قبلی گفت‌وگوها پس از نشست ماه اوت ترامپ و پوتین در آلاسکا بی‌نتیجه پایان یافت و این روند به بن‌بست رسیده بود.
گزارش‌ها حکایت از آن داشت که دونالد ترامپ از رفتار غیرصادقانه همتای روس خود پس از آن دیدار خشمگین است. ولادیمیر پوتین در جریان آن نشست با برگزاری نشستی سه‌جانبه به همراه زلنسکی و رئیس‌جمهوری آمریکا موافقت کرده بود، اما سپس از این تصمیم عقب‌نشینی کرد.
منابع آگاه که به شرط ناشناس‌ماندن با یورونیوز گفت‌وگو کردند، از احتمال نوعی «پیشرفت» در نشست روز جمعه در کاخ سفید خبر داده‌اند.
تصمیم سرنوشت‌ساز زلنسکی برای دستیابی به تاماهاوک‌ها
دیدار روز جمعه میان ترامپ و زلنسکی به‌عنوان نشستی حیاتی و سرنوشت‌ساز برای اوکراین به جهت امکان دسترسی این کشور به موشک‌های کروز با سرعت زیرصوت توصیف شده است؛ سلاحی که توان آتش ارتش اوکراین علیه روسیه را به‌طور چشمگیری افزایش می‌دهد.
با این حال، برخی مقام‌های آمریکایی و دیگر مسئولان معتقدند که ترامپ با احیای توجه خود به پایان دادن به جنگ اوکراین، می‌کوشد روند موفقیت‌آمیز آتش‌بس و تبادل گروگان‌ها و زندانیان در غزه را تداوم بخشد.
در حالی که بحث درباره احتمال صدور مجوز استفاده اوکراین از موشک‌های تاماهاوک در صدر دستور کار نشست جمعه قرار دارد، برخی ناظران بر این باورند که تهدید به تجهیز اوکراین با این موشک‌ها در واقع ابزاری برای بازگرداندن پوتین به میز مذاکره است.
اظهارات مقام‌های ناتو درباره نقش تاماهاوک‌ها
مارتین اودانل، مشاور ارشد فرمانده نظامی عالی ناتو، در مصاحبه‌ای با یورونیوز در پاسخ به سوالی در باره تحویل موشک‌های تاماهاوک‌ها به اوکراین گفت:
«به نظر من عوامل متعددی در سراسر جهان وجود دارد که می‌تواند حرکت به‌سوی صلح را ممکن‌تر کند. شاهد تحولات اخیر در خاورمیانه بوده‌ایم که با هدایت رئیس‌جمهور ترامپ انجام شد. حال باید ببینیم روز جمعه چه رخ می‌دهد.»
او افزود: «و سپس باید ببینیم پیامدهای پس از روز جمعه چه خواهد بود.»
متیو ویتاکر، سفیر آمریکا در ناتو نیز گفت توافق بر سر تحویل موشک‌های تاماهاوک‌ها می‌تواند پوتین را به میز مذاکره بازگرداند. او در نشست خبری روز سه‌شنبه پیش از گردهمایی وزیران دفاع ناتو اظهار داشت: «امکان حملات به عمق خاک روسیه می‌تواند محاسبات پوتین را تغییر دهد و بسیاری از چیزها، از جمله زیرساخت‌های مهم انرژی در داخل روسیه را به خطر بیندازد.»
او افزود: «اگر کسی بتواند این کار را انجام دهد، بی‌تردید آن شخص رئیس‌جمهور ترامپ است. در روزهای اخیر شاهد اخبار تاریخی از خاورمیانه بوده‌ایم.»
از سوی دیگر، مارک روته، دبیرکل ناتو نیز در پاسخ به پرسشی درباره چشم‌انداز تحویل موشک‌های تاماهاوک به اوکراین تأکید کرد:«فکر می‌کنم بسیار خوب است که این دیدار روز جمعه برگزار می‌شود، زیرا هدف ما در نهایت این است که پوتین را به میز مذاکره بازگردانیم.»
او در ارتباط با تصمیم حیاتی روز جمعه افزود: «امیدوارم مذاکرات معناداری آغاز شود تا این جنگ هولناک پایان یابد و این پایان جنگ باید پایدار بماند.»
دیوار پهپادی و عملیات «دیده‌بان شرق»
در همین حال، اتحادیه اروپا و ناتو در حال هماهنگی برای ایجاد آنچه «دیوار پهپادی» نامیده می‌شود، هستند؛ این اقدام بخشی از راهبرد جدید اروپا برای تقویت توان بازدارندگی و دفاعی خود است.
این دو نهاد تأکید دارند که نیاز فوری به ارتقای فناوری‌های دفاعی برای محافظت از قاره سبز در برابر موج حملات پهپادی و مقابله با پرواز جنگنده‌های روسی وجود دارد که به‌ویژه طی هفته‌های اخیر حریم هوایی ناتو در شرق اروپا را نقض کرده‌اند.
ناتو در واکنش اولیه خود، از اجرای عملیات «دیده‌بان شرق» برای تقویت فوری دفاع در جناح، جایی که بیشتر تنش‌های ناشی از نقض حریم هوایی رخ داده، خبر داد.
اما راهبرد میان‌مدت و بلندمدت بر حفاظت کامل از سراسر قاره در برابر اقداماتی متمرکز است که ناتو و بروکسل آنرا به‌عنوان بخشی از «جنگ ترکیبی» روسیه توصیف می‌کنند.
سرهنگ اودانل در گفت‌وگو با یورونیوز گفت: «ناتو به‌طور طبیعی با اتحادیه اروپا و تمام متحدان خود همکاری می‌کند تا سامانه‌های دفاع هوایی را در سراسر جناح شرقی تقویت کند.»
او افزود: «فرماندهی عالی متفقین در اروپا، جناح شرقی را نه فقط شامل کشورهایی که مرز شرقی دارند، بلکه از شمالگان تا دریای سیاه، دریای مدیترانه و فراتر از آن، در عمق قلمرو اروپا ارزیابی می‌کند.»
اودانل در پایان گفت: «همان‌طور که دبیرکل ناتو (مارک روته) گفته است، همه ما کشورهای جناح شرقی هستیم.»