عکسی از یک کودک نحیف و استخوانی فلسطینی اهل غزه که پوشکی از جنس پلاستیک زباله به پا دارد، موجی از واکنش‌ها را هم از نظر فاجعه انسانی جاری در غزه و هم درباره وضعیت واقعی سلامتی این کودک برانگیخته است.
آگهی
گرسنگی شدید در غزه به‌طور گسترده‌ای تأیید شده، اما انتشار نادرست این عکس باعث انتقادهایی از نحوه پوشش رسانه‌ها از این بحران شده است. روزنامه نیویورک تایمز این تصویر تکان‌دهنده از محمد زکریا المطوق را در صفحه اول خود با این تیتر منتشر کرد: «کودکان، سالمندان و بیماران در غزه از گرسنگی می‌میرند: هیچ چیز باقی نمانده است.»
رسانه‌های معتبر دیگری چون بی‌بی‌سی، سی‌ان‌ان و گاردین نیز به‌سرعت این عکس را بازنشر کردند و موجی از محکومیت جهانی محاصره غذایی و دارویی اسرائیل در غزه به راه افتاد.
اما خیلی زود، روزنامه‌نگاران مستقل و برخی رسانه‌ها گزارش دادند که بر اساس اسناد پزشکی، محمد دچار یک بیماری جدی بوده که بر سلامت او اثر گذاشته؛ برخی این بیماری را فلج مغزی معرفی کردند.
دیوید کولیِر، روزنامه‌نگار تحقیقی مستقل، در ایکس نوشت که این تصویر متعلق به «کودکی با وضعیت پزشکی آسیب‌پذیر است که وضعیت تراژیک او مصادره و سیاسی‌سازی شده». او همچنین اشاره کرد که در عکسی دیگر، برادر محمد در وضعیتی به‌مراتب بهتر دیده می‌شود.
روزنامه نیویورک تایمز بعدتر در بیانیه‌ای اعلام کرد که پس از بررسی با بیمارستانی که محمد در آن تحت درمان بوده، مشخص شده کودک پیش‌تر دچار یک بیماری زمینه‌ای بوده است. سخنگوی این روزنامه گفت: «ما اطلاعات جدیدی از جمله اسناد پزشکی و اظهارات بیمارستان به دست آورده‌ایم و گزارش خود را به‌روزرسانی کرده‌ایم تا زمینه و بستر بیماری‌های پیشین او را به خواننده ارائه کنیم. این جزئیات جدید درک دقیق‌تری از وضعیت او ارائه می‌دهد.»
با این حال، بسیاری از رسانه‌هایی که این عکس را منتشر کرده بودند، هیچ اصلاحیه یا توضیحی منتشر نکردند. این موضوع، در کنار سایر مسائل، انتقادهایی را نسبت به ساخت روایت رسانه‌ای درباره گرسنگی در غزه برانگیخت.
این عکس را احمد العارینی، عکاس مستقل گرفته بود که برای خبرگزاری آناتولی ترکیه کار می‌کرد. تصویر سپس در سرویس عکس گتی ایمیجز بارگذاری شد.
غزه گرسنه است
با این حال، فارغ از بیماری محمد و ماهیت عکس، واقعیت این است که مردم در غزه گرسنه‌اند، چنانکه رسانه‌های معتبر و نهادهای امدادرسان به‌طور مکرر گزارش کرده‌اند.
مادر محمد، هدایا المتی، در مصاحبه‌هایی با رسانه‌ها ضمن تأیید بیماری فرزندش، به نبود دسترسی به دارو و غذا نیز اشاره کرده و افزوده که وزن محمد به‌شدت کاهش یافته است.
سازمان جهانی بهداشت اعلام کرده که سوءتغذیه در غزه به «سطحی هشداردهنده» رسیده است.
بر اساس گزارش این سازمان، در سال ۲۰۲۵ دست‌کم ۷۴ مرگ مرتبط با سوءتغذیه ثبت شده که از این تعداد، ۶۳ مورد آن مربوط به ژوئیه بوده است؛ از جمله ۲۴ کودک زیر ۵ سال، یک کودک بالای ۵ سال و ۳۸ بزرگسال.
این نهاد افزود: «بیشتر این افراد هنگام رسیدن به مراکز درمانی یا اندکی پس از آن جان‌باخته بودند، در حالی‌که نشانه‌های آشکار تحلیل شدید جسمی در بدنشان دیده می‌شد. این بحران کاملاً قابل پیشگیری است. انسداد و تأخیر عامدانه در ورود گسترده غذا، خدمات درمانی و کمک‌های بشردوستانه باعث مرگ بسیاری شده است.»
به اینستاگرام یورونیوز فارسی بپیوندید
سامانه بین‌المللی طبقه‌بندی مرحله‌ای امنیت غذایی که مورد تأیید سازمان ملل است، اعلام کرده که «بدترین سناریوی ممکن از قحطی همین حالا در نوار غزه در حال رخ دادن است» و هشدار داده که اگر اقدامی فوری صورت نگیرد، با «مرگ‌ومیر گسترده» روبه‌رو خواهیم بود.
دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا نیز وجود «گرسنگی واقعی» در غزه را تأیید کرد، اگرچه نخست‌وزیر اسرائیل، بنیامین نتانیاهو، این ادعا را رد کرده است.
اسرائیل همواره منکر وجود گرسنگی در غزه بوده و واحد هماهنگی امور انسانی وزارت دفاع این کشور که مسئول هماهنگی کمک‌ها در غزه است، حماس را به سوء‌استفاده از عکس‌های کودکان گرسنه برای مقصر جلوه دادن اسرائیل متهم میکند.
حساب کاربری این واحد در ایکس نمونه‌هایی از عکس‌هایی را منتشر کرده که به گفته آن‌ها، توسط حماس برای پیشبرد روایت گرسنگی در غزه استفاده شده، همراه با تصاویری از کمک‌ها و مواد غذایی که اسرائیل مدعی است وارد غزه کرده.
اسرائیل در ادامه اجازه پرتاب کمک‌های هوایی و ایجاد گذرگاه‌های بشردوستانه را صادر کرده، اما امدادگران می‌گویند این اقدامات تأثیر چندانی در رفع بحران نداشته است.