آیا می‌دانستید که عقاب‌های ماهیگیر جفت‌های ثابتی دارند؟ پس از مهاجرت، آن‌ها برای تولید مثل به لانه‌های خود بازمی‌گردند. در این قسمت از مناطق هوشمند، ما از ماره دور در جنوب فرانسه بازدید می‌کنیم تا نحوه بازگشت این پرنده شکاری را به تالابی که توسط ناپلئون برای اهداف کشاورزی خشک شده بود، کشف کنیم.
منطقه حفاظت شده ماره دور در منطقه آکیتن فرانسه، تالابی ۱۰۰۰ هکتاری با تاریخ غنی، طبیعت و پرندگان شکاری است که در حال بازگشت به زیستگاه طبیعی خود هستند.
در سال ۱۸۰۰، ناپلئون آن را تبدیل به پلدر کرد؛ یک تالاب خشک‌شده شده که به کمک یک سیستم نوآورانه متشکل از پمپ‌ها وسدها، آب از آن زدوده شده بود. هدف، ایجاد زمین‌های زراعی و از بین بردن باتلاق‌های ناسالم بود. این منطقه تا دهه ۱۹۸۰ برای کشاورزی صنعتی مورد استفاده قرار می‌گرفت، اما اکنون یک منطقه حفاظت شده زیبا و یک گذرگاه مهم مهاجرتی است.
طرح بالبوزارد: عقاب‌های ماهیگیر چگونه تولید مثل می‌کنند؟
تیم ماره دور، به مدیریت فابین پویو و راهبری پاول لسکلو، از سال ۲۰۱۸ در تلاش بوده است تا عقاب‌های ماهیگیر را به محل تولید مثل خود بازگرداند. نرخ تولید مثل در این منطقه رو به کاهش بوده است.
لسکلو می‌گوید: «این گونه پرنده، حتی اگر دهه‌ها مورد آزار و اذیت قرار گرفته باشد، فیلوپاتریک است، یعنی تمایل دارد پس از مهاجرت برای تولید مثل به زادگاه خود بازگردد.» جالب اینجاست که آن‌ها همچنین تمایل دارند که شریک تولید مثلی یکسانی را برای تمام عمر داشته باشند. پس از مهاجرت، آن‌ها دوباره در قلمرو لانه‌سازی خود برای تولید مثل به هم می‌رسند. بنابراین اگر هیچ پرنده جوانی در یک کلونی متولد نشود، جمعیت رو به کاهش خواهد بود.
طرح بالبوزارد که بودجه آن از سال ۲۰۱۸ تا ۲۰۲۱ توسط اتحادیه اروپا تأمین می‌شد، امکان انتقال جوجه‌های تازه پر در آورده از مناطق دیگر را فراهم کرده است. زادگاه این پرندگان جوان ماره دور است، بنابراین برای لانه‌سازی و جفت‌گیری به اینجا باز می‌گردند. «ما آخرین جوجه‌ها را در سال‌های ۲۰۲۱ و ۲۰۲۴ منتقل کردیم و در حال حاضر ۹ جوجه به‌طور طبیعی از همان جوجه‌هایی که به پارک آوردیم متولد شده‌اند.»
این برنامه موفقیت‌آمیز بوده و جمعیت آن‌ها رو به افزایش است. جهت نظارت، یک وب‌کم باز در لانه نصب شده است تا زندگی این پرندگان شکاری را دنبال کند.
از زمین کشاورزی تا منطقه حفاظت‌شده
پس از یک دوره طولانی که تالاب خشک شده و برای اهداف کشاورزی و صنعتی مورد استفاده قرار می‌گرفت، مقامات برای احیای آن اقدام کردند. فابین پویو، مدیر این منطقه حفاظت‌شده، توضیح می‌دهد: از زمانی که کنسرواتوار دو لیتورال (CdL)، که یک سازمان عمومی فرانسوی است که برای حفاظت از خط ساحلی این کشور تأسیس شده است، این منطقه را در سال ۱۹۹۵ به دست آورد، «تمایل به بازگرداندن آن به حالت طبیعی‌اش و ایجاد یک زیست‌بوم متعادل‌تر که از تنوع زیستی حمایت کند، وجود داشته است.»
پویو توضیح می‌دهد که چنین مناطق حفاظت‌شده‌ای به کاهش آثار تغییرات اقلیمی کمک می‌کنند. مدیر این منطقه حفاظت‌شده همچنین به آموزش و آگاهی‌بخشی عمومی اهمیت زیادی می‌دهد. «طبیعت کالایی گرانبهاست و خدماتی را در اختیار بشریت قرار می‌دهد که اغلب نادیده گرفته می‌شوند و ارزش آن‌ها کمتر از حد واقعی ارزیابی می‌شود.»
امروزه این منطقه حفاظت‌شده، زیستگاه طیف گسترده‌ای از پرندگان مهاجر و همچنین حیوانات دیگری مانند سمور آبی، لاک‌پشت، خزندگان و گونه‌های بی‌شماری از حشرات است. در سال ۲۰۱۵، این منطقه حفاظت‌شده تقریباً ۳٫۳ میلیون یورو (که ٪۲۰ آن توسط ERDF تأمین شد) برای ساخت یک مسیر آموزشی در امتداد یک مسیر چوبی با چندین رصدخانه پرنده‌نگری سرمایه‌گذاری کرد.
نوسازی دو گوشه مهم از میراث تالاب هم در دستور کار قرار گرفت: خانه بزیه و خانه دوماری. امروزه آن‌ها به عنوان مرکز بازدیدکنندگان، مرکز نمایشگاه و دفاتر اداری فعالیت دارند.
آلن اولیک یک عکاس آماتور و عاشق پرندگان است. در طول بازدیدمان، ما او را در پیاده‌روی‌اش همراهی کردیم تا روال روزانه زندگی عقاب‌های ماهیگیر را دنبال کنیم. «همزمان که عقاب‌های ماهیگیر دوباره به منطقه بازگردانده می‌شدند، منطقه حفاظت‌شده به من اجازه داد تا بیایم و از آن‌ها عکس بگیرم تا نحوه رشد و نمو جوجه‌ها را به تصویر بکشم.» عکس‌های او، روال روزانه زندگی آن‌ها را به تصویر کشیده است.
طرح بالبوزارد برنامه بازگرداندن عقاب ماهیگیر در ماره دور است. این طرح بودجه‌ای بالغ بر ۳۵۱،۰۰۷ یورو داشت که ٪۸۰ آن توسط صندوق توسعه منطقه‌ای اروپا (ERDF) تأمین شد.
از زمانی که کنسرواتوار لیتورال در سال ۱۹۹۵ عمارت مارِی دوکس را برای مرمت خریداری کرد، سی سال می‌گذرد. امروزه، این منطقه حفاظت‌شده نمونه‌ای از احیای جاذبه‌های طبیعی عمومی برای افزایش آگاهی بازدیدکنندگان و تسهیل تحقیقات علمی است.