نهادهای نظارتی در ایالات متحده به نسخه خوراکی داروی پرفروش کاهش وزن وگووی (Wegovy) مجوز دادند؛ نخستین داروی خوراکیِ روزانه که بهطور اختصاصی برای درمان چاقی تأیید میشود.
سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) روز دوشنبه ۲۲ دسامبر با این تصمیم، به شرکت داروسازی نوو نوردیسک (Novo Nordisk) برتری مهمی نسبت به رقیبش «الی لیلی/Eli Lilly» در رقابت عرضه قرصهای ضدچاقی داد. قرص خوراکی لیلی با نام «اورفورگلیپرونorforglipron» همچنان در مرحله بررسی قرار دارد.
هر دو دارو از گروه «GLP-1» هستند؛ داروهایی که مانند نمونههای تزریقی پرکاربرد، با تقلید از یک هورمون طبیعی، اشتها و احساس سیری را تنظیم میکنند.
به اینستاگرام یورونیوز فارسی بپیوندید
در سالهای اخیر، وگووی تزریقی «نوو نوردیسک» و نیز داروی «زپباند/Zepbound» از شرکت لیلی، درمان چاقی را متحول کردهاند؛ بهویژه در آمریکا که حدود ۱۰۰ میلیون نفر با این بیماری مزمن زندگی میکنند.
به گفته مقامهای نوو نوردیسک، قرص وگووی احتمالا ظرف چند هفته آینده در دسترس قرار خواهد گرفت.
دسترسی گستردهتر و هزینه کمتر
کارشناسان میگویند ورود داروهای خوراکی ضدچاقی میتواند بازار پررونق این درمانها را بیش از پیش گسترش دهد؛ زیرا دسترسی را افزایش داده و احتمالاً هزینهها را کاهش میدهد.
بر اساس نظرسنجی مؤسسه پژوهشی «KFF»، حدود یک نفر از هر هشت آمریکایی تاکنون از داروهای تزریقی «GLP-1» استفاده کرده است، اما بسیاری از افراد توان پرداخت هزینه بالای این تزریقها را ندارند.
فاطیما کودی استنفورد، متخصص چاقی در بیمارستان عمومی ماساچوست، میگوید:
«یک گروه بزرگ از بیماران میتوانند از قرصها بهرهمند شوند. مسئله فقط این نیست که چه کسی زودتر به خط پایان میرسد، بلکه مهم این است که این گزینهها در اختیار بیماران قرار بگیرد.»
اثربخشی بالینی
قرص چاقی نوو نوردیسک حاوی ۲۵ میلیگرم «سماگلوتاید» است؛ همان ماده مؤثری که در وگووی و اوزمپیک تزریقی و نیز قرص کمدوز «ریبلسوس/Rybelsus» برای دیابت (تأییدشده در سال ۲۰۱۹) استفاده میشود.
در یک کارآزمایی بالینی، شرکتکنندگانی که وگووی خوراکی مصرف کردند، طی حدود ۱۵ ماه بهطور میانگین ۱۳.۶ درصد از وزن بدن خود را از دست دادند؛ در حالی که این رقم در گروه دارونما تنها ۲.۲ درصد بود. این میزان کاهش وزن تقریبا با وگووی تزریقی (حدود ۱۵ درصد) برابری میکند.
کریس مرتنز، پزشک ریه کودکان ۳۵ ساله از ویسکانسین، که در این مطالعه شرکت داشت، میگوید با مصرف قرص وگووی حدود ۱۸ کیلوگرم (۴۰ پوند) وزن کم کرده است.
او افزود: «دارو اشتها و افکار وسواسی درباره غذا را بهطور محسوسی کاهش داد؛ بعضی روزها اگر وعدهای را از دست میدادم، اصلاً متوجه نمیشدم.»
در مقابل، شرکتکنندگان در بالاترین دوز قرص «اورفورگلیپرون» شرکت لیلی، طی نزدیک به ۱۷ ماه بهطور متوسط ۱۱.۲ درصد کاهش وزن داشتند، در برابر ۲.۱ درصد در گروه دارونما.
با این حال، هر دو قرص نسبت به داروی تزریقی «زپباند/تیرزپاتاید» اثربخشی کمتری دارند؛ دارویی که با هدفگیری همزمان دو هورمون «GLP-1» و «GIP» به کاهش وزن متوسط ۲۱ درصدی منجر شده است.
عوارض، نحوه مصرف و قیمت
تمام داروهای «GLP-1» شامل چه خوراکی و چه تزریقی، عوارض جانبی مشابهی از جمله تهوع و اسهال دارند.
قرص وگووی باید صبحها، با یک جرعه آب و با معده خالی مصرف شود و پس از آن ۳۰ دقیقه از خوردن و آشامیدن پرهیز شود. این محدودیت به دلیل فرمولاسیون خاص داروست که برای جلوگیری از تجزیه آن در معده طراحی شده است.
در مقابل، قرص اورفورگلیپرون لیلی محدودیت مصرف ندارد و انتظار میرود تصمیم سازمان غذا و دارو درباره آن تا بهار آینده اعلام شود.
از آنجا که تولید قرص معمولا ارزانتر از داروهای تزریقی است، احتمال میرود قیمت داروهای خوراکی کمتر باشد. دولت ترامپ پیشتر اعلام کرده بود برای کاهش قیمت این داروها که گاه بیش از ۱۰۰۰ دلار در ماه هزینه دارند، با شرکتها مذاکره کرده است.
نوو نوردیسک اعلام کرده دوز آغازین قرص وگووی با قیمت حدود ۱۴۹ دلار در ماه از سوی برخی ارائهدهندگان عرضه خواهد شد و اطلاعات تکمیلی درباره قیمت در ژانویه منتشر میشود.
انتخاب بیماران
هنوز مشخص نیست بیماران قرص روزانه را ترجیح خواهند داد یا تزریق هفتگی را. برخی از سوزن گریزاناند، اما به گفته متخصصان، بسیاری نیز با تزریق هفتگی مشکلی ندارند.
مرتِنز پس از پایان مطالعه و بازگشت بخشی از وزنش، به زپباند تزریقی روی آورد، اما میگوید به نظم مصرف قرص علاقه داشت: «مصرف روزانه قرص نوعی یادآوری آگاهانه بود که انتخابهای غذایی در طول روز تحت تأثیر قرار میگیرد.»
آنجلـا فیچ، متخصص چاقی و مدیر پزشکی یک شرکت خدمات درمانی، تأکید میکند: «در نهایت همهچیز به قیمت برمیگردد. اگر دارویی نسبتاً مؤثر با قیمت حدود ۱۰۰ دلار در ماه وجود داشته باشد، همان بزرگترین مزیت است.»