یک مطالعه جدید اثر نور مصنوعی بر اکوسیستم‌ها را تحلیل و بررسی می‌کند.
آلودگی نوری رو به افزایش است و هر سال حدود ۲ درصد بیشتر می‌شود. و نور مصنوعی می‌تواند زندگی بی‌شمار موجودات را مختل کند و باعث شود پرندگان مهاجر راه خود را گم کنند، جانوران شب‌زی در زادآوری دچار مشکل شوند و حتی الگوهای خواب و ریتم‌های شبانه‌روزی انسان تغییر کند.
با این حال، یک پژوهش تازه نگاهی نو به فرایند دیگری که از آلودگی نوری متاثر می‌شود انداخته است: خروجی کربنِ زیست‌بوم‌ها. این مطالعه پیشنهاد می‌کند که درخشش شهرها و شهرک‌های ما ممکن است به‌طور نامحسوس توازن طبیعی چرخه کربن را دگرگون کند.
نور مصنوعی چگونه زیست‌بوم‌ها را دگرگون می‌کند
این مطالعه، منتشر شده در نشریه Nature Climate Change، نخستین بار نشان می‌دهد که نور مصنوعی چگونه توازن کربنِ زیست‌بوم‌ها را دگرگون می‌کند.
این پژوهش بر ۸۶ نقطه در آمریکای شمالی و اروپا تمرکز داشت و با استفاده از ماهواره‌ها و پایش شارِ کربن، زیست‌بوم‌ها را ارزیابی کرد. این دو قاره بیشترین آلودگی نوری قابل‌توجه را دارند.
پژوهشگران دریافتند که آلودگی مصنوعی در شب، تنفسِ زیست‌بوم را افزایش می‌دهد؛ گیاهان، میکروب‌ها و جانوران دی‌اکسید کربن بیشتری آزاد می‌کنند. با این حال، افزایش متناظری در فتوسنتز، فرایندِ گیاهیِ حذف این گاز از جو، مشاهده نشد.
به‌گفته نویسندگان، یافته‌ها نشان می‌دهد نور مصنوعی در شب (ALAN) «قیود بنیادین انرژی بر سوخت‌وسازِ زیست‌بوم» را برهم می‌زند.
«این مسئله‌ای فراگیر است که شیوه عملکردِ زیست‌بوم‌ها را تغییر می‌دهد و جریان‌های انرژی، رفتار جانوران، زیستگاه‌ها و الگوهای طبیعی را مختل می‌کند»، گفت دکتر آلیس جانستون، استاد ارشد علم داده‌های محیط‌زیست در دانشگاه کرنفیلد که هدایت این پژوهش را بر عهده داشت.
«به‌طور ساده، شب‌های روشن‌تر به رهاسازی بیشتر کربن می‌انجامند؛ خبر بدی برای سیاره ما.»
چه می‌توان کرد؟
آلودگی نوری را می‌توان به‌سادگی مهار کرد.
جانستون گفت: «برخلاف تغییرات اقلیمی، می‌توان با طراحی بهتر روشنایی، آلودگی نوری را تقریباً یک‌شبه کاهش داد.» «به‌کارگیری فناوری‌های روشناییِ کم‌نورشدنی، جهت‌دار و حساس به طیف، بهبودی فوری و دست‌یافتنی است.»
روشنایی همچنین بیش از ۱۵ درصد از مصرف جهانی برق را به خود اختصاص می‌دهد. کاهش آلودگی نوری می‌تواند به پایین آوردن اثرات اقلیمیِ این بخش کمک کند.
جانستون افزود: «مقابله با آلودگی نوری یک پیروزی سه‌گانه نادر برای محیط‌زیست، بهره‌وری انرژی و رفاه است.»
نویسندگان همچنین تأکید می‌کنند که آلودگی نوری باید در مدل‌های اقلیمی و ارزیابی‌های تغییرات جهانی گنجانده شود.
جیم هریس، استاد فناوری محیط‌زیست و نویسنده همکار این مطالعه، گفت: «اکنون حدود یک‌چهارمِ سطح خشکی‌های زمین در شب با نوعی روشنایی مصنوعی مواجه است.»
«یافته‌های ما نشان می‌دهد اگر به این روند رسیدگی نشود، این ردپای رو به رشد می‌تواند به‌طرزی نامحسوس اما قابل‌اعتنا، توازن کربنِ جهانی را تغییر دهد.»
اروپا چگونه با آلودگی نوری مقابله می‌کند؟
در زمینه آلودگی نوری، مقرراتی فراگیر و یکنواخت وجود ندارد. برخی کشورها قوانین ملی برای محدود کردن آن دارند؛ مانند فرانسه، کرواسی، اسلوونی و جمهوری چک. شهرها و برخی مناطق نیز استانداردهایی دارند. برخی کشورها، مانند اتریش و ایرلند، به‌جای قانون قابل اجرا، دستورالعمل‌های غیرالزام‌آور ارائه کرده‌اند.
در سراسر قاره و فراتر از آن، برنامه «مناطق آسمان تاریک بین‌المللی» مکان‌هایی را در سراسر جهان که سایت‌های تاریک را حفظ و محافظت می‌کنند، شناسایی می‌کند. در حال حاضر ۲۴ ذخیره‌گاه از این دست به‌طور اختصاصی از آلودگی نوری حفاظت می‌شوند که اکثریت آن‌ها در اروپا قرار دارند. این‌ها شامل پارک ملی سِون در فرانسه, منظر ملی کرانبورن چیس در انگلستان و ذخیره‌گاه زیست‌کره رون در آلمان هستند.
باغ‌وحش آرتیسِ آمستردام نیز به‌تازگی به‌عنوان یک «مکان آسمان شب شهری» طبقه‌بندی شده است؛ نخستین باغ‌وحشِ جهان که گواهی DarkSky دریافت کرده است.