دانشمندان هشدار میدهند که بدون تغییرات عمده در رژیمهای غذایی، اهداف آب و هوایی محقق نخواهند شد.
بر اساس گزارش کمیته EAT-Lancet، هر ساله میتوان از حدود ۱۵ میلیون مرگ پیشگیری کرد و انتشار گازهای گلخانهای کشاورزی را تا ۱۵ درصد کاهش داد، اگر مردم در سراسر جهان به رژیمهای غذایی سالمتر و عمدتاً گیاهی روی بیاورند.
تازهترین مطالعه در این خصوص، دانشمندان از سراسر جهان را گرد هم آورده تا دادههای مربوط به نقش غذا در سلامت انسان، تغییرات اقلیمی، تنوع زیستی و شرایط کار و زندگی مردم را بررسی کنند.
در نتیجهگیریگزارش آمده است: بدون تغییرات اساسی در سیستم غذایی، بدترین اثرات تغییرات اقلیمی اجتنابناپذیر خواهد بود، حتی اگر انسانها موفق به استفاده از انرژی پاکتر شوند.
یوهان راکستروم، یکی از نویسندگان مطالعه و مدیر مؤسسه پُتسدام برای تحقیقات تأثیرات اقلیمی، گفت: «اگر از مسیر غذایی ناپایدار کنونی دور نشویم، در برنامه اقلیمی شکست خواهیم خورد. در برنامه تنوع زیستی شکست خواهیم خورد. در امنیت غذایی شکست خواهیم خورد. در بسیاری از مسیرها شکست خواهیم خورد».
آدام شریور، مدیر رفاه و تغذیه در مؤسسه سیاست عمومی و مشارکت شهروندی هارکین گفت: گزارش اول این کمیته در سال ۲۰۱۹ به عنوان یک «مطالعه بسیار مهم و تاریخی» تلقی شد، زیرا برای اولین بار اصلاحات سیستم غذایی را با جدیت در نظر گرفت و سلامت انسان و محیط زیست را در نظر گرفت.
یک رژیم غذایی «سلامت سیارهای» میتواند هر ساله از ۱۵ میلیون مرگ جلوگیری کند
اولین گزارش EAT-Lancet یک رژیم غذایی «سلامت سیارهای» را پیشنهاد کرد که بر اساس غلات، میوهها، سبزیجات، آجیل و حبوبات استوار است. بهروزرسانی این گزارش نشان میدهد که برای بهبود سلامت خود و همچنین کاهش گرمایش جهانی، بهتر است مردم هر روز یک وعده پروتئین حیوانی و لبنیات مصرف کنند و مصرف گوشت قرمز را به حدود یک بار در هفته محدود کنند.
این توصیهها به ویژه برای مردم کشورهای توسعهیافته که به طور نامتناسبی به تغییرات اقلیمی کمک میکنند و انتخابهای بیشتری در مورد غذاهای خود دارند، کاربرد دارد.
این توصیههای غذایی بر اساس دادههای مربوط به خطرات بیماریهای قابل پیشگیری مانند دیابت نوع ۲ و بیماریهای قلبی عروقی بوده و نه معیارهای زیستمحیطی. محققان میگویند که سلامت انسان و سیاره در هماهنگی با یکدیگر هستند.
راکستروم گفت که ممکن است به نظر برسد که نتیجهگیری مشابه شش سال پیش «خستهکننده» است، اما او این را دلگرمکننده میداند زیرا علم غذا حوزهای پرتحرک با مطالعات بزرگ و ابزارهای تحلیلی بهبود یافته است.
راکستروم گفت: «غذا یکی از شخصیترین انتخابها است که فرد میتواند انجام دهد و «مولفه سلامت قلب همه را لمس میکند». اگرچه مقابله با چالشهای جهانی پیچیده است، اما کاری که افراد میتوانند انجام دهند نسبتاً ساده است، مانند کاهش مصرف گوشت بدون حذف کامل آن.
امیلی کسیدی، همکار پژوهشی در موسسه غیرانتفاعی علوم اقلیمی Project Drawdown که در این تحقیق شرکت نداشته، گفت: «مردم غذایی که میخورند را با هویت خود مرتبط میدانند» و رژیمهای غذایی سخت میتوانند مردم را بترسانند، اما حتی تغییرات کوچک هم مؤثر است.
انتخابهای غذایی ما میتواند سیاره را از نقطه اوج عبور دهد
محققان علاوه بر تغییرات اقلیمی و انتشار گازهای گلخانهای، به عواملی مانند تنوع زیستی، استفاده از زمین، کیفیت آب و آلودگی کشاورزی نیز نگاه کردهاند. آنها نتیجه گرفتند که سیستمهای غذایی بزرگترین عامل در به خطر انداختن آستانههای سیارهای برای یک سیاره قابل زندگی هستند.
کاتلین مریگان، استاد سیستمهای غذایی در دانشگاه ایالتی آریزونا که در این تحقیق شرکت نداشته، گفت که این گزارش از نظر دامنه «بسیار جامع» است. او گفت که این گزارش به اندازه کافی عمیق است تا نشان دهد که چگونه روشهای کشاورزی و کاری، عادات مصرف و سایر جنبههای تولید غذا به هم مرتبط هستند - و چگونه میتوان آنها را تغییر داد.
مریگان گفت: «این مانند هشیاری تدریجی ما به نقش غذا» در مباحث مربوط به وجود سیاره است.
تغییر رژیمهای غذایی جهانی به تنهایی میتواند منجر به ۱۵ درصد کاهش در انتشار گازهای گلخانهای از کشاورزی شود، زیرا تولید گوشت، به ویژه گوشت قرمز نیاز به آزادسازی مقدار زیادی گازهای گرمکننده سیاره دارد، محققان نتیجه گرفتند. افزایش بهرهوری محصولات، کاهش ضایعات غذایی و بهبودهای دیگر میتواند این کاهش را به ۲۰ درصد برساند.
کسیدی گفت که اگر جمعیت کشورهای با درآمد بالا و متوسط مصرف گوشت گاو و گوسفند را به حدود یک وعده در هفته محدود کنند، همانطور که در این گزارش اخیر EAT-Lancet توصیه شده است، میتوانند انتشار گازها را معادل کل انتشار سالانه روسیه کاهش دهند.
برقراری عدالت در جهانی نابرابر
در همین حال، این گزارش نتیجه میگیرد که تقریباً نیمی از جمعیت جهان از غذای کافی، محیط زیست سالم یا کار مناسب در سیستم غذایی محروم هستند. اقلیتهای قومی، بومیان، زنان و کودکان و افرادی که در مناطق درگیر جنگ زندگی میکنند، همگی با خطرات خاصی برای حقوق بشر و دسترسی به غذا مواجه هستند.
با نزدیک شدن به مذاکرات اقلیمی سازمان ملل متحد در نوامبر، راکستروم و سایر محققان امیدوارند که رهبران کشورهای مختلف دیدگاههای علمی درباره سیستم غذایی را در سیاستهای ملی خود بگنجانند.
او گفت: «انجام ندادن این کار ما را به سمتی میبرد که ما را شکنندهتر میکند».
راکستروم در ادامه افزود: «منظور من هم از نظر تأمین غذا، هم از نظر سلامت و هم از نظر پایداری محیط زیستمان است و این دستورالعملی برای ضعیفتر کردن هرچه بیشتر جوامع است».