گونه‌ای از پروانه‌های رنگارنگ با نام «رنگین‌بانو» یا «بانوی رنگی» با الگوهای مهاجرتی چشمگیر خود هزاران مایل را برای طی سفرهای دور انتخاب می‌کنند. این پروانه‌ها اغلب با سفر در خشکی ها امکان توقف برای استراحتی کوتاه را دارند.
آگهیبر اساس مطالعه جدیدی که در ۲۵ ژوئن ۲۰۲۴ در مجله «نیچر کامیونیکیشن» منتشر شد، دانشمندان اکنون شواهدی پیدا کرده‌اند که نشان می دهد گروهی از این مسافران بالدار حدود ۴۲۰۰ کیلومتر را بدون توقف در اقیانوس اطلس پرواز کردند.
این یافته به پاسخی برای معمای یک دهه گذشته انجامید، زمانی که دکتر جرارد تالاورا حشره شناس در اکتبر سال ۲۰۱۳ با حدود ده پروانه موسوم به «رنگین بانو» در ساحلی در گویان فرانسه برخورد کرد. او گفت این پروانه‌ها که در آمریکای جنوبی یافت نمی‌شوند، در زمان پیدا شدن با سوراخ و پارگی در بال‌های خود «خسته» به نظر می‌رسیدند.
تالاورا درباره این پروانه‌ها گفت: «آنها حتی نمی‌توانستند خیلی پرواز کنند و به جای پرواز به نوعی می‌پریدند. تنها توضیحی که به ذهنم رسید این بود که اینها می‌بایست مهاجرانی از راه دور باشند. اما عبور کامل از یک اقیانوس برای پروانه‌ها بی‌سابقه بود.»
بنابراین تالاورا، همراه با همکارانش، قبل از اینکه در مورد کار غیرممکن این پروانه‌ها به نتیجه برسند چند عامل را ردیابی کردند.
یک پروانه چه مسافتی را می‌تواند پرواز کند؟
این حشره شناس در مطالعه‌ای که در اکتبر سال ۲۰۱۶ انجام داد، نشان داد که «رنگین‌بانوها» در فواصل بسیار دور در حدود ۴۰۰۰ کیلومتر به سمت جنوب صحرای آفریقا مهاجرت می‌کنند و با موانعی مانند دریای مدیترانه و صحرای آفریقا روبرو می شوند. تالاورا گفت: « آنها در این مسیر می‌توانند توقف و سوخت‌گیری کنند، از گل‌ها تغذیه کنند و برای ادامه راه انرژی بگیرند.»
طبق مطالعه جدید صورت گرفته عبور از اقیانوس اطلس با توجه به متغیرهای مختلف، بین پنج تا هشت روز طول می‌کشد.
بر اساس تجزیه و تحلیل محدودیت‌های انرژی، محققان به این نتیجه رسیدند که پروانه‌ها می‌توانند حداکثر ۷۸۰ کیلومتر را بدون توقف پرواز کنند، اما شرایط باد مساعد عاملی است که به آنها اجازه می‌دهد این سفر طولانی را تکمیل کنند.
تالاورا، که مدیریت تحقیق در مورد مهاجرت این گونه از پروانه های رنگارنگ در سراسر جهان را بر عهده دارد گفت: «این در واقع نوعی رکورد برای یک حشره، به ویژه برای یک پروانه است که چنین پرواز طولانی را بدون امکان توقف انجام دهد.»
این حشره شناس در مورد امکان وجود موارد دیگری از مهاجرت حشرات اشاره کرد که در آن کارشناسان به پروانه‌ها و سایر حشرات مهاجر برای طی مسافت‌های طولانی تر از حد معمول مشکوک هستند و آنها را در قایق‌ها، جزایر دورافتاده یا سایرکشورهای دورافتاده یافته‌اند.
پروانه‌های گمشده در باد
این موضوع سناریویی را توصیف می‌کند که در آن پروانه‌ها، در طول مهاجرت سالانه‌شان به سمت جنوب اروپا، توسط باد از مسیرشان منحرف شده و به اقیانوس رسیده‌اند. آنها احتمالا از بادهایی که از سمت شرق به غرب و در نزدیکی خط استوا می‌وزند استفاده کردند تا در نهایت به خشکی در آمریکای جنوبی برسند.
دکتر فلوید شاکلی مدیر مجموعه بخش حشره شناسی در موزه ملی تاریخ طبیعی در واشنگتن دی سی در مورد توانایی قابل توجه پروانه‌ها در معلق کردن خود در ارتفاعات با استفاده از باد گفت: «این ممکن است رفتاری دیرینه باشد که هنوز مستند نشده است. کشف حدود ۱۰ پروانه در آمریکای جنوبی، برخلاف تک پروانه‌هایی که گاه به گاه در طوفان گرفتار می‌شوند، می تواند نشان دهنده یک رویداد مهاجرت هماهنگ برای این حشرات باشد.»
ردیابی یک پروانه
محققان چند گام مهم برداشتند تا تأیید کنند که این پروانه‌ها واقعا در اقیانوس سفر کرده‌اند.
ابتدا، برای رد این سناریو که این حشرات از راه خشکی و از سمت آمریکای شمالی سفر نکرده‌اند، محققان با تجزیه و تحلیل دی‌ان‌ای آنها دریافتند که این پروانه‌ها با جمعیت اروپایی-آفریقایی مطابقت دارند.
در مرحله بعد، محققان با استفاده از تکنیک ردیاب ایزوتوپی، ترکیب بال‌های پروانه‌ها را تجزیه و تحلیل کردند تا بتوانند نوع گیاهان تغذیه شده توسط آنها را در زمانی که کرم بوده‌اند، مشخص کند. به گفته دکتر مگان رایش، این تجزیه و تحلیل به دانشمندان اجازه داد تا به این نتیجه برسند که زادگاه پروانه‌ها اروپای غربی، شمال آفریقا یا غرب آفریقا بوده است.
تحلیل گرده‌های چسبیده بر روی بال‌ها
اما کلید واقعی یافتن مسیری که پروانه‌ها طی کردند، روشی بود که برای اولین بار در سپتامبر ۲۰۱۸ به رهبری تالاورا بر روی گرده چسبیده به پروانه‌ها انجام شد.
این روش با تجزیه و تحلیل گرده‌های چسبیده به پروانه‌ها مسیر سفر پروانه‌ها را بر اساس گیاهانی که با آنها برخورد داشته‌اند آشکار کرد. پروانه های کشف شده در اکتبر ۲۰۱۳ دارای گرده دو نوع گیاه در غرب آفریقا بودند که از ماه اوت تا نوامبر شکوفا می‌شوند. این فصل گلدهی با جدول زمانی پروانه‌های یافت شده در آمریکای جنوبی مطابقت داشت.
علاوه بر این، داده‌های آب و هوا از ۴۸ ساعت قبل از کشف پروانه‌ها نشان داد که شرایط برای پرواز آنها از غرب آفریقا در سراسر اقیانوس اطلس ایده آل بوده است تا بتوانند سفری ۴۳۵۰ کیلومتری را طی کنند.
دکتر مگان رایش تاکید کرد که این یافته قدرت و انعطاف پذیری پروانه‌ها را نشان می دهد: «با این سفرهای شگفت‌انگیزی که انجام می‌دهند، واقعاً نباید آنها را دست کم گرفت.»