یک مستند جدید با عنوان «هاوار، کودکان تبعیدشده ما» ساخته پاسکال بورگو و مامو شیخو، مسئلهای کمتر شناختهشده اما بسیار مهم را روایت میکند: سرنوشت زنان و کودکان ایزدی پس از حمله داعش.
گروه داعش در سال ۲۰۱۴ میلادی بخشهای وسیعی از شمال عراق و سوریه را به تصرف خود درآورد. این منطقه محل زندگی اقلیت غیرمسلمان ایزدی بود. شبهنظامیان داعش بیش از پنج هزار مرد ایزدی را قتلعام کرد و هزاران زن ایزدی را ربودند و به بردگی جنسی کشاندند.
فیلم داستان «آنا»، یکی از این زنان را دنبال میکند؛ زنی که پذیرفت مقابل دوربین صحبت کند و روایتش را بازگو کند. او پس از آزادی از دست داعش، ناچار شد کودکی را که بر اثر تجاوز به دنیا آورده بود، ترک کند. تمامی کودکانی که در چنین شرایطی متولد شدهاند، در جامعه ایزدی «حرامزاده» تلقی میشوند و از سوی این جامعه طرد میشوند.
چهار سال پس از این جدایی، آنا پنهانی از مسیر کردستان عبور میکند تا بار دیگر دخترش «ماریا» را ملاقات کند.
پاسکال بورگو، فیلمساز، نویسنده و خبرنگار جنگی که سالها در کشورهای خاورمیانه از جمله عراق، ایران، سوریه، لبنان، مصر، لیبی و افغانستان بحرانها را پوشش داده، درباره روند ساخت این مستند میگوید: «هشت سال طول کشید تا این مستند ساخته شود، چون موضوع همچنان یک تابو است و کسی حاضر نیست درباره آن صحبت کند. این کودکان در پرورشگاهها بزرگ میشوند، بیآنکه بدانند مادرانشان برایشان اشک میریزند. ما این فیلم را ساختیم تا به زنانی صدا بدهیم که هیچ صدایی ندارند؛ زنانی که یا در جامعه خودشان به دام افتادهاند یا در چنگال جهادگران.»
او تأکید میکند که نسلکشی ایزدیها هنوز پایان نیافته است. پاسکال در این خصوص به یورونیوز میگوید: «امروز هم سه هزار زن ایزدی مفقود هستند. بسیاری از آنها در کشورهای مختلف به سر میبرند؛ جهادگرانی که آنها را ربوده بودند، به شهرهای خود بازگشتهاند و زندگی عادی میکنند، در حالی که زنان ربودهشده به عنوان بردگان جنسی در حال زندگی هستند. این اتفاق امروز در کشورهایی مانند سوریه، عراق، ترکیه، عربستان سعودی و یمن رخ میدهد.»
به گفته بورگو، خبر امیدوارکننده این است که برخی کشورها مسئولیتپذیر شدهاند. او میگوید: «آلمان، بلژیک و فرانسه جهادگران خودشان را محاکمه خواهند کرد؛ آلمان، جهادگران آلمانی را، فرانسه، جهادگران فرانسوی را و بلژیک هم اتباع خودش را به اتهام نسلکشی و جنایت علیه بشریت، شامل شکنجه، آدمربایی، بردگی، خشونت جنسی و تجاوز، به دادگاه خواهند کشاند. این نخستین بار است که کشورهای اروپایی جهادگران خود را به خاطر جنایاتی که علیه زنان و کل جامعه ایزدی مرتکب شدهاند، محاکمه میکنند.»
بلژیک پیشتر یکی از اتباع خود را به دلیل ارتکاب چنین جنایاتی محکوم کرده و فرانسه نیز بهزودی محاکمه مشابهی برگزار خواهد کرد.
این دو فیلمساز مستقر در پاریس میگویند هدفشان از ساخت این مستند، افزایش آگاهی عمومی است؛ چرا که این مسئله نهتنها جامعه ایزدی بلکه کل خاورمیانه را تحت تأثیر قرار داده و هنوز هم در کشورهای مختلف زنانی بهعنوان برده در اسارت بهسر میبرند.
او در ادامه میگوید: ««این فیلم علیه جامعه ایزدی نیست، بلکه برای جامعه ایزدی است. این جامعه تاکنون بیش از ۱۷ نسلکشی را تجربه کرده است. ما باید بر دولت عراق و مقامات کرد فشار بیاوریم. امروز در سوریه، در بسیاری از مناطق این کشور، زنان و کودکان ایزدی زیادی هنوز در اسارت هستند و نمیتوانند بازگردند.»
او همچنین میافزاید: «امروز در سوریه، در بسیاری از مناطق، زنان و کودکان ایزدی همچنان در اسارتاند و نمیتوانند بازگردند. حتی پس از پایان داعش، هنوز جهادیها همهجا حضور دارند؛ به نوعی در بخشهای مختلف دولت یا ارتش رسمی جا گرفتهاند. کسانی که در سوریه میخواهند به ما بگویند در تلاش برای ایجاد یک دولت جدید هستند، در خانههایشان بردگان جنسی دارند. به نظر من ما باید همچنان درباره این مسئله صحبت کنیم، چون موضوع ارزشهای انسانی است.» این را مامو شیخهو، کارگردان مشترک مستند، میگوید.
به کانال تلگرام یورونیوز فارسی بپیوندید
مستند «هاوار، کودکان تبعیدشده ما» نخستینبار در آوریل ۲۰۲۳ در جشنواره معتبر ویژون دو رئل در نیون سوئیس به نمایش درآمد و طی دو سال گذشته در بسیاری از کشورهای اروپایی اکران شد و ۹ جایزه به دست آورد.