مازاد تجاری منطقه یورو در سپتامبر ۲۰۲۵ به ۱۹.۴ میلیارد یورو جهش کرد که ناشی از افزایش شدید صادرات به آمریکا پس از تازه‌ترین توافق تجاری دوجانبه بود.
مازاد تجارت کالایی منطقه یورو در سپتامبر ۲۰۲۵ به‌طور چشمگیری افزایش یافت؛ زیرا صادرات به ایالات متحده پس از اجرای یک توافق تجاری فراآتلانتیکی جدید که پس از ماه‌ها اختلال ناشی از تعرفه‌ها تنش‌ها را کاهش داد، جهش کرد.
بر پایه داده‌های یورواستات که روز جمعه منتشر شد، منطقه یورو در سپتامبر مازاد تجاری ۱۹٫۴ میلیارد یورو ثبت کرد؛ رقمی به‌مراتب بالاتر از ۱٫۹ میلیارد یورو در اوت و بسیار بیشتر از ۱۲٫۹ میلیارد یورو در سپتامبر ۲۰۲۴. این بازگشت عمدتاً به افزایش ارسال محموله‌ها به آمریکا و جهش بخش مواد شیمیایی نسبت داده می‌شود.
توافق تجاری اتحادیه اروپا و آمریکا صادرات را تقویت کرد
صادرات منطقه یورو به سایر نقاط جهان در سپتامبر به ۲۵۶٫۶ میلیارد یورو رسید که نشان‌دهنده رشد ۷٫۷ درصدی نسبت به مدت مشابه پارسال است. واردات نیز افزایش یافت و به ۲۳۷٫۱ میلیارد یورو رسید؛ ۵٫۳ درصد بیشتر از همان ماه در سال گذشته.
مازاد حاصل، شتاب مثبت تجارت را به‌ویژه با ایالات متحده برجسته می‌کند؛ چراکه اثرات توافق تجاری جدید آمریکا و اتحادیه اروپا شروع به ظاهر شدن کرده است.
این توافق که تابستان گذشته میان رئیس کمیسیون اروپا، اورسولا فون در لاین، و رئیس‌جمهوری آمریکا، دونالد ترامپ، به دست آمد، یک تعرفه یکنواخت و فراگیرِ ۱۵ درصدی را در بیشتر بخش‌ها، از جمله خودرو، نیمه‌رساناها، محصولات دارویی و چوب و الوار، برقرار کرد.
صادرات اتحادیه اروپا به آمریکا در سپتامبر به ۵۳٫۱ میلیارد یورو افزایش یافت؛ رشدی ۱۵٫۴ درصدی نسبت به سال قبل که آمریکا را به سریع‌ترین مقصدِ در حال رشد برای صادرات این بلوک بدل کرد. واردات از آمریکا نیز تقویت شد و به ۳۰٫۹ میلیارد یورو رسید؛ ۱۲٫۵ درصد بیشتر از پارسال.
در مجموع، تراز تجاری اتحادیه اروپا با آمریکا به ۲۲٫۲ میلیارد یورو بهبود یافت؛ در مقایسه با ۱۸٫۵ میلیارد یورو در سپتامبر ۲۰۲۴.
در حالی که صادرات به آمریکا رشد چشمگیری داشت، تجارت اتحادیه اروپا با چین همچنان تضعیف شد.
صادرات به چین در سپتامبر ۲٫۵ درصد نسبت به سال قبل کاهش یافت و به ۱۶٫۷ میلیارد یورو رسید که نشانگر ضعف تقاضا در چین است.
صادرات به ترکیه ۱٫۵ درصد افت کرد؛ در مقابل صادرات به کره جنوبی ۶٫۶ درصد، به ژاپن ۳٫۵ درصد، به هند ۷٫۷ درصد و به مکزیک ۱۱٫۱ درصد افزایش یافت.
در سمت واردات، محموله‌ها از نروژ ۱۳٫۸ درصد جهش داشت که احتمالاً به جریان‌های انرژی و مواد خام مرتبط است.
محصولات شیمیایی محرک مازاد اروپا
برای اتحادیه اروپا به‌طور کلی، تراز تجاری نیز بهبود قابل‌توجهی را نشان داد.
اتحادیه اروپا در سپتامبر مازاد ۱۶٫۳ میلیارد یورویی ثبت کرد و کسری ۴٫۵ میلیارد یورویی اوت را معکوس کرد.
این تغییر بار دیگر عمدتاً به بخش مواد شیمیایی نسبت داده شد؛ جایی که مازاد آن به ۲۶٫۹ میلیارد یورو رسید، در حالی که ماه قبل ۱۵٫۴ میلیارد یورو بود.
در مقایسه با سپتامبر ۲۰۲۴، تراز تجاری کلی اتحادیه اروپا ۶٫۸ میلیارد یورو بهبود یافت.
با این حال، مازادِ بخش ماشین‌آلات و خودرو از ۱۶٫۴ میلیارد یورو به ۱۳٫۸ میلیارد یورو کاهش یافت.
با وجود ارقام قدرتمند سپتامبر، عملکرد از ابتدای سال تاکنون زیر سطح ۲۰۲۴ مانده که بازتاب‌دهنده فشارِ سیاست‌های تعرفه‌ای پیشین آمریکا است.
از ژانویه تا سپتامبر ۲۰۲۵، منطقه یورو مازاد ۱۲۸٫۷ میلیارد یورویی ثبت کرد؛ کمتر از ۱۳۴٫۳ میلیارد یورو در همین دوره سال گذشته.
همچنین، مازادِ اتحادیه اروپا از ابتدای سال تاکنون ۱۰۴٫۳ میلیارد یورو بود؛ در مقایسه با ۱۱۳ میلیارد یورو در ۹ ماه نخستِ ۲۰۲۴.
گام بعدی چیست؟
با وجود تقویت جریان‌های تجاری و بهبود فضای سرمایه‌گذاران، توافق تجاری اتحادیه اروپا و آمریکا که در اوت امضا شد، شاید خیلی زود با نخستین آزمون جدی خود روبه‌رو شود.
به گفته روبن سگورا-کایوئلا، اقتصاددان بانک آمریکا, این توافق از همان ابتدا «توافقی بد و ناپایدار» بود که به‌دلیل مسائل حل‌نشده و نبود شفافیت درباره تعهدات کلیدی، آسیب می‌دید. چهار ماه بعد، بخش زیادی از آن ابهام همچنان پابرجاست.
عناصر حیاتی، مانند کاهش‌های تعرفه‌ایِ وعده‌داده‌شده اتحادیه اروپا بر کالاهای صنعتی، هنوز نهایی یا تصویب نشده‌اند.
تناقض‌ها درباره دامنه هم‌ترازی مقررات نیز پابرجاست؛ به‌ویژه در بخش‌های حساسی چون انرژی، دفاع و سرمایه‌گذاری.
هفته آینده انتظار می‌رود کمیسیون طرح اجرایی جدیدی را به واشنگتن ارائه کند تا این تعهدات را روشن‌تر کند.
با این حال، این اقدام بر چالش‌های نهادی‌ای که بروکسل در هماهنگی اقدامات تجاری میان کشورهای عضو با آن روبه‌روست و نیز اختیار محدودش برای الزام اجرای تعهدات در سطح ملی، انگشت می‌گذارد.
با افزایش فشارهای سیاسی و نظارت دقیق دولت آمریکا، نشست پیشِ‌رو به‌منزله آزمون تعیین‌کننده‌ای عمل خواهد کرد.
هر نشانه‌ای از تأخیر یا عقب‌نشینی از سوی اتحادیه اروپا می‌تواند واکنش تند واشنگتن را برانگیزد و احتمالاً همان تنش‌های تجاری‌ای را احیا کند که توافق تابستانی در پی فروکش کردن‌شان بود.