یک گزارش جدید هشدار میدهد که ناامنی مالکیت در بخش زمین و مسکن در سراسر جهان، از جمله در اروپا، در حال افزایش است. افزایش اجارهبها و گرانی وامهای مسکن از جمله محرکهای مهم روند رو به رشد این ناامنی است.
تازهترین ارزیابی جهانی امنیت مالکیت زمین و مسکن (2024 Prindex) نشان میدهد که تقریبا ۱.۱ میلیارد بزرگسال در سراسر جهان که ۲۳ درصد از جمعیت جهان را تشکیل میدهند، در مورد تامین حقوق خود در زمینه مالکیت بر اموال یا زمین احساس ناامنی میکنند، احساسی که در چهار سال گذشته به طور قابل توجهی افزایش یافته است.
در اروپا و آسیای مرکزی، تقریباً یک نفر از هر پنج بزرگسال (۱۹ درصد) احساس ناامنی را گزارش کردهاند. فشارهای مالی، مانند افزایش هزینه اجاره و وام مسکن، از جمله عوامل اصلی این ناامنی رو به رشد در اروپا است.
اما سطح امنیت مالکیت زمین و مسکن در سراسر اروپا تا چه حد متفاوت است؟
در سال ۲۰۲۴، در میان ۱۹ کشور اروپایی که در این نظرسنجی حضور داشتهاند، ترکیه و یونان با سطح ناامنی ۳۵ درصد یا بالاتر صدرنشین بودند و اوکراین با ۳۳ درصد در تعقیب آنها بود. احساس ناامنی در اوکراین از زمان تهاجم نظامی روسیه به خاک این کشور به طور چشمگیری افزایش یافته است.
نقش مهم بیثباتی مالی
آنا لاک از مدیران ارشد پریندکس، به یورونیوز گفت که بیثباتی مالی نقش مهمی در افزایش احساس ناامنی مشاهده شده در ترکیه و یونان دارد.
او توضیح داد: «در ترکیه، روند رو به افزایش اجارهبها موجب بالا رفتن تقاضای تخلیه واحدهای استیجاری توسط مالکان شده است. به طور مشابه، در یونان هم مشکلات اقتصادی طولانیمدت و کاهش دستمزدهای واقعی باعث شده تا خانوادهها با وجود بهبود گسترده اقتصادی هنوز در مورد تامین پایدار مسکن به آرامش فکری و اطمینان خاطر نرسیده باشند.»
در قبرس، یک نفر از هر چهار نفر (۲۵ درصد) احساس ناامنی خود را در مورد حفظ مالکیت زمین یا مسکن ابراز کردهاند، در حالی که این نرخ در آلبانی ۲۰ درصد است. در انگلستان نیز درک ناامنی مالکیت توسط ۱۴ درصد از پاسخ دهندگان گزارش شده است که سطحی بالاتر از بسیاری از کشورهای اروپایی دیگر است.
کمترین ادراک ناامنی در لیتوانی (۶ درصد) مشاهده شد و پس از آن بلغارستان و مولداوی (۷ درصد) قرار دارند.
در همین حال، این نرخ در لهستان ۸ درصد، در ایتالیا ۱۱ درصد و در مجارستان و کرواسی ۱۲ درصد است.
در میان پنج اقتصاد بزرگ اروپا، فرانسه بالاترین سطح ناامنی تصدی زمین و مسکن را با ۱۸ درصد ثبت کرده است.
نقش فشار مالی
از پاسخ دهندگان به این نظرسنجی که احساس ناامنی میکردند، خواسته شد دلایل خود را بیان کنند. نتایج به دست آمده که به صورت درصد وزنی از کل نمونه ارائه شده، نشان میدهد که مشکلات مالی و تعارضات در سطح جهانی علل اصلی احساس ناامنی مالکیتاند.
بر پایه این نظرسنجی، در اروپا و آسیای میانه دو دلیل اصلی ناامنی مالکیت عبارتند از: «حکم تخلیه مالک برای مستاجر (۱۰٪) و کمبود مالی برای پرداخت اجاره و اقساط وام مسکن (۹٪).
مالکوم چیلدرس، نویسنده اصلی این گزارش، خاطرنشان میکند: «این یافتهها یک زنگ هشدار برای سیاستگذاران در سطح جهان است. امنیت مالکیت فقط مشکل کشورهای کمدرآمد نیست و بی ثباتی مالی و درگیریهای جهانی باعث میشود که تامین حقوق مالکیت برای میلیونها نفر از جمله در کشورهای توسعه یافته دشوارتر شود.»
این گزارش به سیاستگذاران پیشنهاد میکند که برای رفع مشکل به سراغ اجرای سیاستهای حمایت اجتماعی از اجارهنشینها و خریداران قسطی مسکن، گسترش برنامههای ساخت مسکن مقرون به صرفه و افزایش تلاشها برای رفع نابرابریهای جنسیتی و کاهش هزینههای خانوارها در بخش مسکن، آب، برق و گاز بروند.