مجموعهای از گزارشهای نگرانکننده درباره احیای تهدید ایران، که حدود شش ماه پس از پایان عملیات «طلوع شیران» منتشر شدهاند، افکار عمومی در اسرائيل را که جنگ ۱۲روزه را از نزدیک تجربه کردهاند، نگران کرده است.
نشریه اسرائيلی «اسرائيل هیوم» در گزارشی به این موضوع پرداخته و تحلیل کرده که جنگ دوباره با ایران نزدیکتر از چیزی است که اسرائيلیها تصور میکنند. در این مطلب آمده است: تغییر لحن گزارشها درباره درگیری احتمالی با ایران بازتابدهنده نگرانی واقعی در اسرائيل است؛ نگرانیای که پس از ارزیابیهای اطلاعاتی شکل گرفته و از تلاش ایران برای تسریع در تولید موشکها و حتی احتمال آزمایش روند احیای برنامه هستهای این کشور حکایت دارد.
در کنار این موارد، وضعیت داخلی ایران نیز بهعنوان عاملی بالقوه مطرح است که میتواند حکومت ایران را به سمت منحرف کردن توجهها به یک درگیری خارجی سوق دهد.
این بحث با گزارشی از شبکه انبیسی آغاز شد که تنها بخشی از آن دقیق بود. در این گزارش ادعا شده بود ایران توانایی تولید ۳۰۰۰ موشک زمینبهزمین دوربرد را در مدتزمانی کوتاه دارد. واقعیت اما فاصله زیادی با این ادعا دارد، چرا که ایران در حال حاضر قادر نیست چنین حجمی از موشک را در بازهای کوتاه تولید کند. با این حال، مقامهای امنیتی در گفتوگو با روزنامه «اسرائيل هیوم» تأیید کردهاند که انگیزه ایران در هفتههای اخیر برای بازسازی آرایش موشکی خود افزایش یافته است؛ بهویژه با تمرکز بر سکویهای پرتاب، که بهعنوان گلوگاه اصلی در سرعت شلیک موشکها به سمت اسرائيل شناخته میشوند.
بر اساس ارزیابیهای اسرائيل، ایران در پی آن است که نهتنها ذخایر موشکی خود را بهطور قابل توجهی افزایش دهد، بلکه مهمتر از آن، تعداد سکویهای پرتاب را بالا ببرد تا بتواند با شلیک حجمی گسترده از موشکها، در حملهای اولیه، اسرائيل و سامانههای پدافند هوایی آن را فلج کند.
گزارش دیگری که وبسایت اکسیوس منتشر کرد، مدعی شد اسرائيل گمان میبرد یک رزمایش نظامی که هماکنون در ایران در جریان است، پوششی برای یک حمله غافلگیرانه احتمالی علیه اسرائيل باشد. در این مورد نیز، به گفته منابع امنیتی، بخشی از واقعیت وجود دارد. اسرائيل این رزمایش را زیر نظر دارد، اما طبق اطلاعات موجود، هیچ نشانه اطلاعاتی مشخصی وجود ندارد که نشان دهد ایران تصمیم گرفته از این رزمایش بهعنوان پوشش برای حملهای غافلگیرانه استفاده کند.
به نظر میرسد فرد یا افرادی که نگرانیهای اسرائيل درباره این رزمایش را به بیرون درز دادهاند، همزمان قصد داشتهاند از طریق انتشار این گزارش، به ایران هشدار دهند که اسرائيل از این تمرین نظامی آگاه است و آن را بهدقت رصد میکند.
ایران؛ «حیوان زخمی»
در اینجا باید به تغییر رویکرد فکری اسرائيل پس از هفتم اکتبر اشاره کرد؛ تغییری که نشان میدهد اسرائيل اکنون تحولات ایران را با دقت دنبال میکند و دیگر دچار این تصور نیست که توانمندیهای ایران برای مدت طولانی از بین رفته یا تهدید آن به آیندهای دور موکول شده است. در اسرائيل، مقامها به این جمعبندی رسیدهاند که ایران یک «حیوان زخمی» است. اگر پیش از عملیات «غرش شیران» بهدنبال نابودی اسرائيل بود و توانمندیهایی در این مسیر ایجاد میکرد، پس از این عملیات، انگیزهاش نهتنها کاهش نیافته، بلکه افزایش نیز یافته است.
در ماههای اخیر، ارزیابی اسرائيل این بود که هم ایران و هم خود اسرائيل پس از عملیات «غرش شیران» به دورهای برای بازیابی و بازسازی زیرساختهای موشکی نیاز دارند. بر همین اساس، فرض غالب این بود که دور بعدی درگیری به زمان بیشتری نیاز خواهد داشت. اما همانطور که اشاره شد، اطلاعاتی که اسرائيل بهدقت دنبال میکند، از تسریع روند بازسازی آرایش موشکی ایران خبر میدهد؛ در کنار برخی تحرکات که با هدف تلاش برای احیای برنامه هستهای این کشور صورت میگیرد.
یکی از نگرانکنندهترین متغیرهایی که در روزهای اخیر کمتر مورد توجه رسانهها قرار گرفته، وضعیت داخلی بسیار پیچیده ایران است؛ وضعیتی که از جمله در تداوم سقوط ارزش پول ملی این کشور بازتاب پیدا کرده است. اسرائيل احتمال این سناریو را منتفی نمیداند که حکومت ایران برای مقابله با مشکلات داخلی خود، بهدنبال آغاز یک جنگ خارجی با اسرائيل باشد تا افکار عمومی را از بحرانهای اقتصادی و سایر دشواریهای داخلی منحرف کند.
در هر صورت، مقامهای ارشد به «اسرائيل هیوم» گفتهاند که در حال حاضر، عرصهای که بیش از همه رهبران دستگاه دفاعی اسرائيل را نگران کرده، ایران است و بزرگترین هراس، بروز یک سوءمحاسبه یا غافلگیری است که اسرائيل از آن بیاطلاع بماند.
بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائيل، شب گذشته به این موضوع اشاره کرد و گفت: «ما میدانیم که ایران اخیرا رزمایشهایی برگزار کرده است. ما این موضوع را دنبال میکنیم و آمادگیهای لازم را انجام میدهیم. و میخواهم برای ایران روشن کنم: هر اقدامی با پاسخی بسیار سخت روبهرو خواهد شد.»
در همین حال، نهادهای دفاعی اسرائيل در حال آمادهسازی همه مواد اطلاعاتی و عملیاتی هستند که نتانیاهو برای گفتوگوهای پیشرو با دونالد ترامپ، رئیسجمهور آمریکا، به آنها نیاز خواهد داشت. مسئله محوری، آنگونه که در اسرائيل تحلیل میشود، این است که در حالی که ترامپ متعهد به جلوگیری از دستیابی ایران به سلاح هستهای است، تاکنون وعدهای برای رفع تهدید موشکهای زمینبهزمین نداده است؛ تهدیدی که اسرائيل آن را نیز بهدرستی یک خطر موجودیتی تعریف کرده است.
به کانال تلگرام یورونیوز فارسی بپیوندید
بر همین اساس، بخش زیادی از تحولات آتی به دیدار نتانیاهو و ترامپ در پایان ماه جاری بستگی خواهد داشت.