اظهارات دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا در گفتگو با بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل و حمایت علنی او از حمله اسرائيل به ایران، خطر شکلگیری یک درگیری نظامی تازه در خاورمیانه را به بالاترین سطح از زمان پایان جنگ ۱۲ روزه رسانده است. اما حالا چه در انتظار ایران، منطقه و جهان است؟
در طول هفتههای اخیر و به ویژه روزهای منتهی به سفر بنیامین نتانیاهو به ایالات متحده، رسانههای غربی و نویسندههای اسرائيلی از طرح چند وجهی نخست وزیر اسرائيل به منظور گرفتن چراغ سبز از دونالد ترامپ برای حمله به ایران خبر داده بودند.
رئيس جمهوری آمریکا دستکم در مقابل دوربینهای تلویزیونی این چراغ سبز را به بنیامین نتانیاهو نشان داد. با توجه به این شرایط، چه سرنوشتی در انتظار ایران، اسرائيل، منطقه و حتی جهان است؟ چشمانداز پیشرو را چگونه میتوان تحلیل کرد؟
دکتر حمیدرضا عزیزی، متخصص مسائل خاورمیانه در گفتگو با یورونیوز فارسی میگوید که حالا دیگر مسئله اقدام نظامی اسرائيل را باید قطعی دانست و تنها پرسش زمان آن خواهد بود.
آقای عزیزی با اشاره به اینکه چیزی که در دیدار دونالد ترامپ و بنیامین نتانیاهو رخ داد، مشابه اتفاقی است که در ملاقات دو رهبر پیش از آغاز جنگ ۱۲ روزه مشاهده شده بود، میافزاید: «اظهار نظر رئيس جمهور آمریکا نشان داد که دستکم در موضوع ایران هیچ اختلاف نظر بنیادین و اساسی بین ترامپ و نتانیاهو وجود ندارد.»
او همچنین اضافه میکند که میتوان اینطور نتیجه گرفت که نخست وزیر اسرائيل توانسته برای نخستین بار، برنامه موشک بالستیک ایران را به عنوان یک تهدید بالقوه برای رئيس جمهوری آمریکا جا بیندازد.
این کارشناس مسائل بینالملل در ادامه میافزاید: «این نخستین بار بود که ترامپ به برنامه موشکی ایران به عنوان یک تهدید اشاره و از اقدام نظامی اسرائيل علیه آن حمایت کرد. در نتیجه فکر میکنم نتانیاهو چراغ سبز را از آمریکا برای انجام یک اقدام نظامی احتمالی علیه ایران دریافت کرده است.»
آقای عزیزی در عین حال تاکید دارد که با این حال، اظهارات ترامپ نشان داد که او برخلاف نگاهش به برنامه هستهای، تمایلی برای مداخله مستقیم در حمله به ایران در خصوص فعالیتهای موشکی جمهوری اسلامی ندارد.
این متخصص مسائل خاورمیانه در ادامه میافزاید: «اگر به گزارشهایی که در رسانههایی چون انبیسی در هفتههای اخیر توجه کنیم، متوجه میشویم که قرار بود نتانیاهو با چندین طرح وارد کاخ سفید شود اما بر اساس آنچه رئيس جمهور آمریکا به زبان آورد، به نظر میرسد که ورود و همکاری مستقیم واشنگتن در حمله به ایران روی میز نیست. در مقابل به نظر میرسد ترامپ پذیرفته که برنامه موشکی تهران یک تهدید مستقیم برای اسرائيل است و اگر قصد داشته باشد اقدامی علیه ایران انجام دهد، آمریکا در دفاع در کنار اسرائيل خواهد بود.»
این پژوهشگر مسائل منطقه در ادامه با اشاره به تمایزی که دونالد ترامپ بر سر برنامه هستهای و موشکی ایران قائل شد، معتقد است که میتوان اینطور تحلیل کرد که ایالات متحده جز در صورتی که جمهوری اسلامی به سمت بازسازی تاسیسات هستهای خود برود، در حملهای علیه ایران مشارکت نخواهد داشت.
عزیزی معتقد است که از این به بعد دیگر بحث فقط بر سر زمان حمله اسرائيل به ایران خواهد بود. زمانبندی که به باور او، ممکن است تابعی از اتفاقات درون ایران از جمله گسترش اعتراضات باشد. چرا که باور این کارشناس مسائل بینالملل، گسترش نارضایتیها و اعتراضات خیابانی در ایران، میتواند سبب شود که اسرائيل به این نتیجه برسد که زمان انجام حمله فرارسیده است.
او در پاسخ به پرسشی در خصوص پاسخ احتمالی ایران به هرگونه حمله از سوی اسرائيل به ایران نیز گفت: «به نظر میرسد اینبار مقامهای جمهوری اسلامی در پاسخ به هرگونه حمله احتمالی از همان ابتدا با تمام توان به اسرائيل پاسخ خواهند داد و تجربهای که پیشتر در خصوص جنگ ۱۲ روزه مشاهده شد کمتر محتمل خواهد بود. چرا که در آن درگیری مقامهای جمهوری اسلامی در روزهای پایانی از نسل موشکهای پیشرفته خود استفاده کردند اما به نظر میرسد این بار تهران برای ایجاد بازدارندگی به این نتیجه رسیده است که از همان ابتدا با قاطعیت به حمله پاسخ دهد.»
آقای عزیزی در ادامه به احتمال انجام حملهای پیشدستانه از سوی ایران اشاره میکند و میگوید: «در شرایط کنونی صداهایی که در داخل کشور خواستار اقدامات پیشدستانه علیه اسرائيل هستند بلندتر خواهد شد و اگر این درک در نزد تصمیمگیران جمهوری اسلامی جا بیفتد که اسرائيل قطعا به ایران حمله خواهد کرد، احتمالا بیشتر خواهیم شنید از کسانی که معتقدند باید برای ایجاد بازدارندگی حملهای پیشدستانه به اسرائيل انجام داد.»
به کانال تلگرام یورونیوز فارسی بپیوندید
این متخصص سیاست خارجی ایران در عین حال هشدار میدهد که اتخاذ چنین رویکردی میتواند خطرات بیشتری چون ورود مستقیم ایالات متحده به این درگیری را به همراه داشته باشد.