ملاقات ولیعهد عربستان و رئيس جمهور آمریکا در خصوص عادی‌سازی رابطه سعودی با اسرائيل، پرتنش پیش رفته و به گفته چند مقام مختلف، طرفین فضای ملتهبی را پشت درهای بسته در خصوص گسترش پیمان ابراهیم تجربه کرده‌اند.
نشریه اکسیوس در گزارشی نوشته است که جزئیات این جلسه نشان می‌دهد اگرچه دو طرف در برابر دوربین‌ها از یکدیگر تمجید کردند و نشانه‌ای از اختلاف بروز ندادند، اما در بخش‌هایی از گفت‌وگو، لحن و فضای جلسه کاملا متفاوت و همراه با تنش بوده است.
با پایان جنگ غزه، دونالد ترامپ امیدوار بود که این دیدار زمینه‌ای برای پیشرفت در مسیر عادی سازی روابط میان عربستان و اسرائیل فراهم کند. با این حال و با وجود تعارف‌های علنی، مقام‌های آمریکایی می‌گویند ترامپ از واکنش‌های محمد بن سلمان در جلسه «ناامید» شده است.
مقام‌های کاخ سفید پیش از این نشست به ولیعهد عربستان گفته بودند که دونالد ترامپ انتظار دارد مذاکرات درباره عادی‌سازی روابط ریاض و تل آویو پیش برود. به گفته مقام‌های آمریکایی، ترامپ در جلسه ۱۸ نوامبر خود این مساله را طرح و با فشار زیاد تلاش کرد محمد بن سلمان را به پیوستن به توافق‌های ابراهیم ترغیب کند. این توافق‌ها که در سال ۲۰۲۰ امضا شد، روابط اسرائیل با چند کشور عربی را عادی کرد و دونالد ترامپ از آن به عنوان یکی از مهم‌ترین دستاوردهای سیاست خارجی دور نخست خود یاد می‌کند.
بر اساس گزارش نشریه آمریکایی اکسیوس، چند مقام دولت این کشور گفته‌اند که این خواسته ترامپ و مخالفت بن‌سلمان، جلسه را وارد تنش کرده است. یک مقام آمریکایی که نخواست نامش فاش شود به اکسیوس گفته که محمد بن سلمان در برابر فشار ترامپ واکنش نشان داد و حاضر به پذیرش اصرار رئيس جمهوری آمریکا برای عادی سازی رابطه با اسرائيل نشده است.
سه منبع آگاه به اکسیوس گفته‌اند که ولیعهد عربستان به ترامپ توضیح داده اگرچه شخصا خواهان پیشبرد روند عادی‌سازی است، اما در شرایط پس از جنگ غزه و به دلیل مخالفت شدید افکار عمومی عربستان با اسرائیل، اکنون زمان مناسبی برای چنین اقدامی نیست و جامعه سعودی برای این حرکت آمادگی ندارد.
یک منبع آگاه از جلسه و همچنین یک مقام آمریکایی گفته‌اند که اگرچه دو طرف در گفتار محترمانه بودند، اما گفت‌وگو سخت و دشوار بوده است. این منبع گفته است: «بهترین توصیف، ناامیدی و دلخوری است. رئيس جمهوری واقعا می‌خواهد عربستان به توافق ابراهیم بپیوندد و برای قانع کردن او خیلی تلاش کرد. بحث صریحی بود، اما محمد بن‌سلمان فردی قدرتمند است و عقب ننشست.»
اکسیوس می‌گوید ولیعهد عربستان در این جلسه تاکید کرده که در صورت دستیابی به توافق صلح با ریاض، اسرائیل باید با «مسیر غیرقابل بازگشت، معتبر و زمان‌بندی شده» برای تشکیل یک دولت فلسطینی موافقت کند؛ موضوعی که او پس از جلسه نیز به صورت علنی مطرح کرد. دولت اسرائیل با هرگونه مسیر به سوی تشکیل دولت فلسطینی مخالفت دارد. یک مقام آمریکایی در این خصوص می‌گوید: «محمد بن سلمان هرگز درباره عادی‌سازی پاسخ منفی نداد. هنوز امکان انجام آن در آینده وجود دارد، اما مساله دو دولت مطرح است.»
دولت دست راستی اسرائيل، همواره هرگونه امکان حرکت به سمت ایده دو دولتی را رد کرده و تاکید دارد که اجازه تشکیل کشور مستقل فلسطینی را نخواهد داد.
در بخش دیگری از گزارش، یک مقام کاخ سفید گفته است که دونالد ترامپ چشم‌اندازی از خاورمیانه‌ای آباد و ثروتمند ارائه کرده که شامل گسترش توافق‌های ابراهیم نیز می‌شود. این مقام افزود: «حالا که برنامه هسته‌ای ایران به طور کامل نابود شده و جنگ غزه به پایان رسیده، برای ترامپ بسیار مهم است که همه کشورهای خاورمیانه به توافق‌های ابراهیم بپیوندند تا روند صلح در منطقه جلو برود.»
در بخش دیگری از گزارش آمده است که ترامپ در اظهارات مشترک با محمد بن سلمان به خبرنگاران گفته بود با وجود مخالفت اسرائيل، آمریکا همان مدل پیشرفته جنگنده اف ۳۵ را که اسرائیل در اختیار دارد، در اختیار عربستان قرار خواهد داد. اما یک روز بعد، وزیر خارجه آمریکا، مارکو روبیو، در تماس با بنیامین نتانیاهو، تاکید کرد چنین چیزی صحت ندارد.
مقام های آمریکایی و اسرائیلی به اکسیوس گفته اند مارکو روبیو در این تماس توضیح داده که جنگنده‌های اف ۳۵ تحویلی به عربستان نسخه ضعیف‌تر و پایین‌تری خواهند بود. مقام‌های آمریکایی گفته‌اند روبیو قرار است با مقام‌های اسرائیلی گفت وگو کند تا اطمینان دهد این معامله بر «برتری نظامی کیفی» اسرائیل، تاثیر منفی نخواهد گذاشت. یک مقام آمریکایی در این خصوص به اکسیوس گفت: «به اسرائیلی‌ها گفتیم که کاملا به حفظ برتری نظامی آنها متعهدیم و آن را نقض نخواهیم کرد.»
با این حال، چه آمریکا نسخه‌ای ضعیف‌تر از آن جنگنده‌ها را به عربستان تحویل دهد و چه همان نسخه مشابه، اعلام علنی رئيس جمهور آمریکا مبنی بر اینکه نسخه اف ۳۵ دریافتی ریاض تفاوتی با آنچه اسرائيل دریافت می‌کند، قابل توجه است و می‌تواند هشداری برای مقام‌های اسرائيلی باشد که تصور می‌کنند تحت هر شرایطی، برتری آنها در رابطه آمریکا با کشورهای منطقه تضمین شده است.
اکسیوس در ادامه می نویسد که ترامپ در جلسه با ولیعهد عربستان، به موضوع شکایت خانواده‌های قربانیان ۱۱ سپتامبر از عربستان اشاره‌ای نکرده است.
به کانال تلگرام یورونیوز فارسی بپیوندید
یک قاضی اخیرا اجازه داده این پرونده با توجه به شواهد گسترده درباره نقش عربستان در حملات که جان حدود ۳ هزار نفر را گرفت، به روند قضایی خود ادامه دهد.