اقدام تازه دولت دست‌راستی فنلاند علیه مهاجران غیرقانونی با مقاومت شورای شهر هلسینکی، مخالفت‌های سیاسی و انتقاد متخصصان حوزه بهداشت و درمان مواجه شده است. پایتخت فنلاند و تعداد معدودی از شهرهای دیگر، وعده داده‌اند که بدون توجه به خواسته دولت، به درمان رایگان مهاجران غیرقانونی ادامه خواهند داد.
آگهیدر حالی که دولت جدید دست‌راستی فنلاند به سرکوب مهاجران غیرقانونی ادامه می‌دهد، شهر هلسینکی این ظرفیت را دارد که به یک «ملجا و پناهگاه» برای مهاجران تبدیل شود.
دولت ائتلافی فنلاند به نخست‌وزیری آقای «پِت‌تِره اورپو» و همراهی حزب مهاجرستیز «فنلاندی‌های واقعی»، در جدیدترین اقدام خود قصد دارد تا قوانینی را که در آغاز سال جاری میلادی توسط دولت خانم سانا مارین، نخست وزیر سابق این کشور پیگیری شده بود، لغو کند.
قوانین فعلی بدین گونه است که مقامات محلی ملزم به ارائه خدمات درمانی اولیه رایگان برای مهاجران غیرقانونی در جای جای این کشور هستند. حال آن که، دولت جدید قرار است این خدمات سراسری را لغو و تصمیم‌گیری در این خصوص را بر عهده شهرها قرار دهد.
این رویه جدید در حقیقت بخشی کوچکی از اقدامات دولت در ایجاد «محیط خصمانه» برای مهاجران غیرقانونی است؛ رویه‌ای که شامل قطع دسترسی به خدمات و مزایای اجتماعی، و احتمال اخراج این افراد به کشورهای ثالث در صورت عدم امکان بازگشت به کشور مبدا می‌شود.
این سیاست جدید چه جمعیتی را هدف قرار می‌دهد؟
افرادی که از خدمات درمانی رایگان بی‌بهره خواهند شد شامل گروه‌های مختلف از جمله پناهجویانی می‌شوند که درخواست پناهندگی آن‌ها پذیرفته نشده و رای نهایی در قبال آن‌ها صادر شده ولی هنوز کشور را ترک نکرده‌اند.
علاوه بر این گروه، اتباع سایر کشورهای عضو اتحادیه اروپا که عمدتا از رومانی یا بلغارستان هستند و بیش از ۹۰ روز در این کشور بوده ولی نسبت به وضعیت اقامت خود تعیین تکلیف نشده‌اند نیز در این دسته قرار می‌گیرند.
چه بسا هر تبعه‌ای از کشورهای عضو اتحادیه اروپا که در حال حاضر بیمه خدمات درمانی فنلاند را در اختیار نداشته باشند نیز به همین وضع هستند، حتی اگر تشکیل پرونده آن‌ها نزد بیمه ماه‌ها یا در مواردی سال‌ها به درازا بکشد.
آیا قطع خدمات رایگان پزشکی با اهداف اقتصادی است یا سیاسی؟
گستره خدماتی که هم اکنون برای مهاجران بدون مدرک در دسترس است، نسبتا محدود است و در زمره ارزان‌ترین طیف هزینه‌های مراقبت‌های بهداشتی قرار دارد. سردرد، کمردرد، بیماری‌های پوستی، فشار خون بالا و دیابت از جمله شایع‌ترین بیماری‌هایی هستند که افراد را به کلینیک رایگان هلسینکی می‌کشاند. این افراد به کمک مترجمان زبان‌های عربی، بلغاری، رومانیایی و سایر زبان‌ها مشکل خود را به پزشکان مطرح می‌کنند.
در یکی از کلینیک‌های هلسینکی به نام «کلینیک جهانی» که بدون هیچ‌گونه پرسشی به مهاجران غیرقانونی خدمات اولیه مراقبت‌های بهداشتی از جمله کمک‌های اولیه ارائه می‌دهد؛ یکی از پرستاران داوطلب به نام پیپسا می‌گوید که «احساس می‌کنیم که واقعا مهم است که به این افراد کمک کنیم، ما به دنبال حمایت از برابری هستیم.» هرچند که تعداد افراد مراجعه کننده به این کلینیک در هر سال تنها در حدود ۳۰۰ مهاجر غیرقانونی است.
پیپسا معتقد است که «انجام این معاینات اولیه بسیار ارزان است، اما اگر فرد بیمار درمان و دارو دریافت نکند، اوضاع خیلی بدتر می‌شود، آن وقت است که بیمار باید به اورژانس مراجعه کند یا در بیمارستان بستری شود، و هزینه‌ها بعدا بسیار بیشتر خواهد شد.» او می‌افزاید: «نه تنها داشتن این خدمات اولیه مراقبت‌های بهداشتی رایگان باعث صرفه‌جویی در هزینه می‌شود، بلکه نبود این خدمات در درازمدت هزینه بیشتری را متحمل می‌کند و مردم متضرر خواهند شد.»
آیا مهاجران برای مراقبت‌های بهداشتی به هلسینکی خواهند رفت؟
در شورای شهر هلسینکی، تصمیم برای ادامه ارائه خدمات رایگان می‌تواند مسئولان شهری را در مسیر تقابل با دولت قرار دهد. هم شهردار هلسینکی و هم معاون حوزه بهداشت شهردار که هر دو از هم حزبی‌های نخست وزیر اورپو و عضو «حزب ائتلاف ملی» هستند، اکنون در این زمینه با خواسته‌های نخست‌وزیر هم مسیرنیستند.
دانیل سازونوف، معاون شهردار هلسینکی اخیرا در اظهار نظری گفته است که «اکثریتی واضحی از سیاسیون» در پایتخت از ادامه فعالیت «کلینیک جهانی» که برای اولین بار در سال ۲۰۱۱ تأسیس شد پشتیبانی می‌کند. وی در عین حال اذعان داشت که «دیدگاه‌های متفاوتی» در مورد این کلینیک وجود دارد.
علاوه بر انتقاد مخالفان سیاسی، اقدام دولت برای لغو حقوق مراقبت‌های بهداشتی خشم انجمن پزشکی فنلاند را هم برانگیخته است.
با توجه به این که بسیاری از شهرهای فنلاند خدمات اولیه بهداشتی رایگان را برای مهاجران بدون مدرک ارائه نمی‌دهند - یا به زودی خدمات خود را متوقف خواهند کرد - نگرانی‌هایی وجود دارد که این افراد به شهر هلسینکی به عنوان «ملجا» و شهری برای پناه آوردن بیماران برای دریافت خدمات پزشکی تبدیل شود.
در ایالات متحده، شهرهای ملجا به عنوان محلی امن برای مهاجران غیرقانونی محسوب می‌شوند؛ چرا که مهاجران به خوبی می‌دانند که مقامات محلی در اجرای قانون مهاجرت با دولت مرکزی همکاری نمی‌کنند.
اگرچه که این وضعیت در فنلاند قدری متفاوت از آمریکا است. در فنلاند متخصصان پزشکی هیچ تعهدی برای تماس با مقامات مهاجرت در مورد وضعیت قانونی یک فرد در کشور ندارند. این طبیعت هر انسانی است که بخواهد برای بهره‌مند شدن از مراقبت‌های رایگان بهداشتی به شهر دیگری برود.