انتخابات موناکو؛ نظام سیاسی منحصر به فرد در شاه‌نشین کوچک اروپایی چگونه است؟
نظرها
موناکو دومین کشور کوچک جهان پس از واتیکان است که دارای یک نظام سلطنتی موروثی و مشروطه است. مردم این کشور روز یکشنبه پنجم فوریه ۲۰۲۳ برای انتخاب نمایندگان «مجلس شورای ملی» به پای صندوق‌های رای رفتند.
بر اساس روزنامه محلی «صبح نیس»، وقتی که تنها مرکز رای‌گیری این شاه‌نشین در پایان روز یکشنبه بسته شد، بالغ بر ۴۲ درصد واجدین شرایط از مشارکت در انتخابات امتناع کردند و نرخ مشارکت به رقم ۵۷.۲۶ درصد ریزش پیدا کرد و رکورد جدیدی از عدم مشارکت در سی سال گذشته در این کشور به ثبت رسید.
در دور قبلی انتخابات در سال ۲۰۱۸ میزان مشارکت ۷۴.۵۵ درصد بود و در دور قبل‌تر آن در سال ۲۰۱۳ بیش از هفتاد درصد از ثبت‌نام کنندگان رای خود را به صندوق‌ها انداخته بودند.
مجلس شورای ملی موناکو چیست؟
در موناکو، روند قانونگذاری مشترکا توسط شاهزاده آلبرت دوم و اعضای شورای ملی انجام می‌شود. موناکو صرفا همین یک مجلس را دارد که از ۲۴ عضو تشکیل شده است و هر یک از اعضای آن به مدت ۵ سال با رای مردم انتخاب می‌شوند. بنابراین این مجلس اصلی‌ترین نهاد نمایندگی از طرف مردم در این کشور است که می‌تواند در مورد قوانین پیشنهادی دولت تصمیم‌گیری می‌کنند.
اگرچه اعضای انتخابی این مجلس در مورد قوانین و تعیین بودجه تصمیم‌گیری می‌کنند، اما هرگز اجازه ندارند مسئولیت سیاسی دولت را زیر سؤال ببرند و یا در صورت لزوم دولت را منحل کنند، چرا که دولت فقط در برابر شاهزاده آلبرت دوم پاسخگو است.
چه کسانی حايز شرایط رای دادن بودند؟
در این شاه‌نشین کوچک با وسعتی در حدود ۲ کیلومتر مربع که بین شهر نیس فرانسه و ایتالیا قرار دارد، از حدود ۳۸ هزار نفر جمعیت ساکن، تنها حدود ۷ هزار و ۶۰۰ نفر حق رای داشتند. با این حال تنها ۴ هزار و ۳۴۸ نفر روز یکشنبه پای صندوق‌های رای حاضر شدند.
برای رای دادن دو پیش‌شرط لازم بود؛ اول اینکه رای‌دهندگان باید حداقل ۲۵ سال سن می‌داشتند و دوم آنکه تبعه موناکو می‌بودند.
انتخابات در موناکو چگونه برگزار می‌شود؟
انتخابات شورای ملی موناکو تک مرحله‌ای است و از مجموع ۲۴ کرسی پارلمان، ۱۶ کرسی به فهرست اکثریت تعلق می‌گیرد و ۸ کرسی باقی‌مانده به تناسب بین فهرست‌هایی که بیش از پنج درصد آرا را به دست بیاورند تقسیم می‌شود.
در این دوره تنها دو فهرست انتخاباتی وجود داشت. یک لیست تحت عنوان «اتحاد ملی موناکو» به رهبری «بریجیت پاجیس» است. خانم پاجیس هم اکنون به عنوان رئیس مجلس شورای ملی خدمت می‌کند و اولین زنی است که توانسته از زمان تشکیل این نهاد در سال ۱۹۱۱ به ریاست آن دست یابد.
به کانال تلگرام یورونیوز فارسی بپیوندید
لیست دوم نیز متعلق به اپوزیسیون «ایده‌های نو برای موناکو» است که طرفدار حقوق زنان و اختیارات بیشتر برای حق سقط جنین است. اگرچه از سقط جنین اختیاری در موناکو در سال ۲۰۱۹ جرم‌زدایی شده و زنانی که این عمل را انجام می‌دهند دیگر خطر افتادن به زندان در انتظارشان نیست ولی با این حال، انجام سقط جنین همچنان ممنوع است.
ریز-کشورها و رابطه با اتحادیه اروپا
موناکو عضو اتحادیه اروپا نیست ولی مانند دو ریز-کشور دیگر به نام‌های «آندورا» و «سن مارینو» از ماه مارس ۲۰۱۵ میلادی مذاکراتی را با این اتحادیه در جهت رسیدن به توافقنامه همکاری و تبدیل شدن به «کشور مرتبط» شروع کرده است. به گفته دولت موناکو، حصول توافق با اتحادیه اروپا به اتباع این کشور این امکان را خواهد داد تا با سهولت بیشتری در مرزهای اتحادیه اروپا تردد کنند. همچنین دانشجویان این کشور قادر خواهند بود بدون صرف هزینه اضافی در پرداخت شهریه، در دانشگاه های اروپایی تحصیل کنند.
در عین حال موناکو هیچگاه نمی‌تواند به عنوان عضوی از اتحادیه اروپا تلقی شود و در صورت دستیابی به توافق‌های موردی با این نهاد اروپایی، موناکو تنها می‌تواند به عنوان «کشور مرتبط با اتحادیه اروپا» دست یابد و در قراردادها همچنان از لفظ حقوقی «کشور ثالث» برای آن استفاده می‌شود.
در سال ۱۸۶۱، موناکو یک شاه‌نشین مستقل شد و خود را تحت الحمایه فرانسه در آورد. در سال ۱۹۱۱ شاه آلبرت اول قانون اساسی آن را تایید کرد و از آن زمان بر طبق قاعده تفویض اختیار، در صورت انقراض سلسله پادشاهی کنونی موناکو، کشور فرانسه وارث این شاه‌نشین می‌شود.