ما خواستیم تأکید کنیم که حتی اگر همه این فشارها را هم وارد کنید و در واقع از طرف حکومت به ما فشار بیاورید، باز هم این باعث نمی‌شود ذات کارمان را که دفاع از حقوق شهروندان است، فراموش کنیم.
آگهیما خواستیم تأکید کنیم که حتی اگر همه این فشارها را هم وارد کنید و در واقع از طرف حکومت به ما فشار بیاورید، باز هم این باعث نمی‌شود ذات کارمان را که دفاع از حقوق شهروندان است، فراموش کنیم.
در بخشی از بیانیه جمعی از وکلای مستقل ایرانی برای اعلام همبستگی با اعتصابات جاری که روز شنبه ۱۲ تیر منتشر شد، به موضوع «فشار» بر جامعه وکلا و «تلاش برای از بین بردن استقلال» آنان اشاره شده است.
۴۴ وکیل امضاکننده این بیانیه با اشاره به اعلام وصول طرح انحلال کانون وکلا در مجلس و مهیا شدن زمینه‌های تصویب آن گفته‌اند که ابلاغ آیین‌نامه جدید وکالت حاکی از «اعمال محدودیت بیشتر» بر حق دفاع از شهروندان توسط وکلای مستقل است.
اپلیکیشن یورونیوز را از اپل استور دانلود کنید
آئین‌نامه مورد اشاره که وکلای معترض که نفس ابلاغ آن را نافی استقلال خود می‌دانند، در آخرین روزهای ریاست ابراهیم رئیسی بر قوه قضائیه به دست خود او امضا شده و عنوان رسمی آن «آئین‌نامه اجرایی لایحه قانونی استقلال کانون وکلای دادگستری» است.
اما وکلا دقیقا به چه چیزی اعتراض دارند؟
سعید دهقان، وکیل دادگستری و عضو اتحادیه بین‌المللی وکلا که یکی از امضاکنندگان بیانیه روز شنبه است، به پرسش‌های تلفنی مسعود سالاری، خبرنگار یورونیوز در این زمینه پاسخ داده است.
یورونیوز: آیا به طور کلی تنظیم و ابلاغ چنین آئین‌نامه‌ای که مربوط به کانون وکلاست، بر عهده قوه قضائیه است؟
سعید دهقان: این آئین‌نامه ۵۷ صفحه‌ای، خیلی مفصل است و ۱۶۴ ماده دارد. نکته کلان این است که اصولا طبق قانون، وظیفه تنظیم آئین‌نامه اجرایی در حوزه وکالت با خود کانون وکلاست. یعنی آقای رئیسی، رئیس سابق قوه قضاییه نمی‌تواند با استناد به ماده ۲۲ بیاید چنین چیزی را مصوب بکند، چنین چیزی خلاف قانون است. وظیفه تنظیم آئین‌نامه اجرایی با کانون وکلاست نه با قوه قضاییه. در واقع قوه قضائیه خود بر خلاف قانون، مبادرت به تنظیم آئین‌نامه کرده است. اصولا مرجعی که صلاحیت این کار را ندارد، آئین‌نامه‌ای را هم که وضع می‌کند طبیعتا چون خلاف قانون بوده غیر قابل اجراست. به همین دلیل هم اتحادیه سراسری کانون‌های وکلای ایران می‌گویند ما این آئین‌نامه را اجرا نمی‌کنیم به خاطر این که مبنای تنظیم، تدوین و تصویب آن اساسا غلط و غیر قانونی بوده است.
یورونیوز: اگر بخواهیم به صورت مصداقی و مثالی به مفاد این آئین‌نامه بپردازیم، چه نکات ویژه‌ای در آن هست که حساسیت و اعتراض وکلا را برانگیخته است؟
سعید دهقان: اگر فرصت کنید و متن این این آئین‌نامه مفصل را ببینید، مصادیق مورد اعتراض ما در آن هست. باز هم طبق قانون، صرفا کانون وکلاست که می‌تواند وکیلی را معلق کند، پرونده‌اش را لغو کند، او را محروم سازد یا هر چیز دیگری شبیه این. اصولا کانون وکلا یک نهاد حرفه‌ای است، دادسرای انتظامی دارد، دادگاه انتظامی دارد و اینها در طول ۶۰، ۷۰ سال گذشته اختیارات خود را داشته و دارند. قانون هم همچنان همان است و قوه قضاییه نمی‌تواند آئین‌نامه‌ای بر خلاف قانون وضع بکند و تازه در آئین‌نامه خلاف قانون خودش بیاید قانون‌گذاری هم بکند، چیزی که در صلاحیتش نیست. اگر قرار باشد قانون قبلی لغو و قانون جدیدی وضع بشود، چنین چیزی را مجلس باید وضع کند. نمی‌شود که در قالب یک آئین‌نامه خلاف تمام قوانین موجود، قانون‌گذاری کرد. آئین‌نامه نمی‌تواند قانون‌گذاری کند و حتی اگر رئیس قوه قضائیه هم بخواهد چنین کاری بکند، نمی‌تواند چنین اختیاری را از کانون وکلا بگیرد و خودش بشود مرجع تعلیق، تعطیلی یا لغو پروانه وکالت. به طور کلی اگر قرار باشد تصمیم‌گیری درباره صدور پروانه، تمدید آن، تعلیق و محرومیت وکیل از وکالت از خود وکلا گرفته بشود، این کار برخلاف قانون است.
به کانال تلگرام یورونیوز فارسی بپیوندید
یورونیوز: یعنی تناقض قانونی وجود دارد؟
**سعید دهقان:**استقلال وکیل و نهاد وکالت گرفته می‌شود. قرار است که قوه قضائیه مستقل و بی‌طرف باشد تا بین دادستان و وکیل در رابطه با دعاوی بی‌طرفانه قضاوت بکند. حالا قرار شده وکیل مستقل که قاعدتاً باید در کنار مردم بایستد و از آنها دفاع کند، در مقابل دو مرجع قرار بگیرد، یعنی دادستان و قوه قضائیه که هر دو مال حکومت هستند. تازه وکیل هم پروانه‌اش را همان نماینده حکومت که قوه قضاییه باشد می‌خواهد تمدید، تعلیق، محروم یا هر کار دیگری بکند. این گونه است که ترس بزرگی نزد وکلا به وجود می‌آید و اصولا وکیل دیگر جرأت نمی‌کند دفاع بکند. به همین دلیل است که می‌گویم این فاجعه خیلی عمیق است و اصولا استقلال را از بین می‌برد. این به کنار، هیچ وکیلی جرأت دفاع از شهروندان را نخواهد داشت و این برای حق دفاع ملت خیلی خطرناک است. به همین دلیل هم هست که صدای تمام کانون‌های وکلا و همه وکلای مستقل در آمده است.
یورونیوز: چرا در بیانیه حمایت از اعتصابات، همزمان به موضوع «فشار» بر وکلا و «تلاش برای از بین بردن استقلال» آنها نیز اشاره کردید؟ پیوند این دو موضوع چیست؟
سعید دهقان: همه ما از ابلاغ این آئین‌نامه واقعا غافلگیر شده‌ایم. ما ۴۴ وکیل در بیانیه خودمان در اوج فشارها، خواستیم تأکید کنیم که حتی اگر همه این فشارها را هم وارد کنید و در واقع از طرف حکومت به ما فشار بیاورید، باز هم این باعث نمی‌شود ذات کارمان را که دفاع از حقوق شهروندان است، فراموش کنیم و از اعتصاب کارگران، اعتراض معلمان و بازنشستگان و پزشکان و بقیه حمایت نکنیم. به ویژه اعتصاب کارگران مسئله‌ای بسیار جپی است. ما خواستیم اهمیت ماجرا را به حکومت نشان دهیم و بگوییم که شما با این کار نمی‌توانید بین نهادهای مختلف، اختلاف ایجاد کنید زیرا اهمیت ماجرا این گونه از بین نمی‌رود.