نخستین مقرراتی که توسط بخش خصوصی وضع شد شامل ۱۰ ماده بود و اولویت حرکت از سمت راست جاده را به رانندگان توصیه میکرد. متن این مقررات یک سال بعد توسط باشگاه اتوموبیل فرانسه به تصویب رسید.
آگهیقوانین و مقررات رانندگی در فرانسه به شکل تکامل یافته و تدوین شده خود برای نخستین بار در تاریخ ۲۷ مه ۱۹۲۱ با هدف ساماندهی به وضعیت رفت و آمد وسایل نقلیه و عابران در این کشور وضع و اجرایی شد.
فرانسپرس با انتشار گزارشی به مناسبت یکصدمین سال تدوین و وضع مقررات رانندگی در فرانسه به تاریخچه این مقررات پرداخته است.
متون کالسکهرانی
نخستین مقررات راهنمایی و رانندگی در زمان تدوین و اجرا شباهتی نزدیک به متون گردآوری شده برای نظمدهی به تردد کالسکههایی داشت که توسط گاو یا اسب حمل میشدند و معمولا در وسط جادهها و خیابانها به حرکت در میآمدند.
نخستین متنی که برای ساماندهی حل و نقل نگارش و تدوین شد به سال ۱۸۵۲ یعنی پیش از ظهور اتومبیل در اواخر قرن نوزدهم میلادی باز میگردد.
به گفته ژان اورسلی، مهندس عمومی حمل و نقل در فرانسه، رانندگان کالسکه موظف بودند به موجب این متن وسیله نقلیه خود را هنگام روبرو شدن با کالسکهای دیگر به سمت راست هدایت کنند و یا اجازه عبور به وسیله نقلیه مقابل بدهند، اقدامی که پیشتر به عنوان یک رسم در میان کالسکهرانان رواج داشت.
نخستین گواهینامه رانندگی
نخستین فرمان ملی که به طور ویژه به اتومبیل اختصاص داشت سال ۱۸۹۹ تدوین شد. به موجب این حکم حداکثر سرعت برای اتومبیلها در حومه و مناطقه روستایی ۳۰ و در مناطقه شهری ۲۰ کیلومتر در ساعت تعیین شده بود.
بر این اساس، رانندگان وسائل نقلیه موظف شدند در ازای گذراندن یک آزمون مختصر و کوتاه «گواهی صلاحیت راندن» دریافت کنند که از سال ۱۸۹۳ برای نخستین بار این سند توسط فرمانداری پلیس پایتخت تحت عنوان «گواهینامه رانندگی» صادر شد.
همزمان با صدور نخستین گواهینامه رانندگی، سند دیگری که بعدها «کارت خاکستری» نام گرفت برای درج مشخصات وسایل نقلیه تحت عنوان «رسید اظهارنامه خودرو» صادر شد که حکم کارت شناسایی برای اتومبیلها را داشت.
ابتکار خصوصی
عرضه مدلهای مختلفی از خودرو در نمایشگاه جهانی اتومبیل در سال ۱۹۰۰ اشتیاق برای داشتن اتومبیل را نزد شهروندان تقویت کرد و صنعت خودرو از این پس وارد مرحله تازهای شد.
نخستین علائم راهنمایی و رانندگی در جادهِ حد فاصلِ پاریس و تروویل که از محورهای اصلی و محبوب تردد برای علاقهمندان به گذراندن تفریحات در سواحل نرماندی محسوب میشد، نصب گردید.
با گسترش یافتن استقاده از خودرو میزان تصادفات نیز رو به افزایش گذاشت. رئیس یکی از بزرگترین باشگاههای اتومبیل در فرانسه برای کنترل و کاهش تصادفات طی ابتکاری خصوصی در صدد وضع مقررات ویژه برآمد.
نخستین مقرراتی که توسط بخش خصوصی وضع شد شامل ۱۰ ماده بود و اولویت حرکت از سمت راست جاده را به رانندگان توصیه میکرد. متن این مقررات یک سال بعد توسط باشگاه اتومبیل فرانسه به تصویب رسید.
تردد از سمت چپ؟
مقامات دولتی در سال ۱۹۰۸ مقرراتی را برای مجازات افرادی که پس از یک سانحه و تصادف اقدام به فرار میکنند، وضع کردند.
دو کمیسیون ویژه نیز در ابتدای قرن بیستم برای تهیه مقررات رسمی راهنمایی رانندگی و قوانین جادهای تشکیل شد و آغاز به کار کرد.
پروژهای در سال ۱۹۱۲ به کمیسیونهای یاد شده ارائه شد که پیشنهاد میکرد همانند قوانین بریتانیا، رانندگان هنگام روبرو شدن با وسائل نقلیه از مقابل به سمت چپ جاده متمایل شوند و راه را برای عبور در سمت راست باز کنند.
آگهیاین پیشنهاد سبب شد تا بحث و گفتگو در سطح ملی در خصوص تردد از چپ خودروها در جادهها بالا بگیرد و برخی مخالفت خود را با این پیشنهاد اعلام کنند.
با وقوع جنگ اول جهانی این روند تنها تا سال ۱۹۲۱ ادامه یافت. راندن از سمت چپ پس از این تاریخ کنار گذاشته شد اما راندن از وسط جاده تا حدی تحمل شد.
الزام به حفظ سمت راست و راندن از این سمت به شکل دائمی از سال ۱۹۳۳ در فرانسه اجرایی و قانونی شد. مقررات مربوط به حق تقدم عبور در واقع در سال ۱۹۳۲ به شکل تثبیت شده درآمد.
در سال ۱۹۲۲ گواهینامه رانندگی جایگزین گواهی صلاحیت راندن شد و رانندگان ملزم شدند آزمونی برای بررسی آشنایی با آییننامه راهنمایی و رانندگی را بگذرانند.
آگهیداشتن دست کم ۱۸ سال برای راندن اتومبیل الزامی شد در حالیکه این محدودیت پیشتر ۲۱ سال عنوان شده بود. علاقندان موتورسواری نیز برای دریافت گواهینامه بایست دست کم شانزده سال داشته باشند.
تحولات عمده
مقررات راهنمایی و رانندگی در فرانسه با گذشت سالها برای کنترل خطرات ناشی از سرعت زیاد یا استفاده از مشروبات الکلی یا مواد مخدر دستخوش تحولاتی شد.
اقدامات عمدهای با هدف کاهش شمار جانباختگان تصادفات جادهای در پیش گرفته شد که از میان آنها میتوان به استفاده از تست الکل در سال ۱۹۶۵، ممنوعیت تردد در صورت بالا بودن میزان الکل خون از سال ۱۹۷۰، الزامی بودن استفاده از کمربند ایمنی در صندلیهای جلو و عقب خودرو و یا الزام استفاده از کلاه ایمنی برای موتورسواران از سال ۱۹۷۳ اشاره کرد.
بزرگترین محدودیتهای سرعت در سال ۱۹۷۴ اعمال شد که طی آن حداکثر سرعت برای راندن در بزرگراهها ۱۳۰، برای راههای تندگذر ۱۱۰ و برای دیگر جادهها ۹۰ کیلومتر تعیین شده بود.
آگهیبازرسی فنی خودروها از سال ۱۹۸۶ در فرانسه الزامی شد و برای گواهینامهها از سال ۱۹۹۲ امتیازهایی در نظرگرفته شد که در صورت تخلف سلب شود.
رادارهای خودکار ثبت سرعت از سال ۲۰۰۳ در جادهها نصب شد و استفاده از تلفن همراه حین رانندگی نیز از همین سال در فرانسه ممنوع اعلام شد.