جمعیت ارمنی‌تباران فرانسه حدود ۶۰۰ هزار نفر برآورد می‌شود و شماری از اعضا این اقلیت بزرگ در رده‌های بالای سیاسی کشور فعالیت دارند.
آگهیامانوئل ماکرون، رئیس جمهوری فرانسه پس از پایان جنگ اخیر قره‌باغ (آرتساخ) و شکست ارمنستان، برای حفظ نفوذش در حل مناقشه قره‌باغ در قفقاز با چالشی اساسی روبروست زیرا از سویی نیاز به توجه اقلیت بزرگ ارمنی در کشور خود دارد و از سوی دیگر آذربایجان و ترکیه، پاریس را به تعصب و جانبداری متهم می‌کنند.
فرانسه به همراه روسیه و ایالات متحده آمریکا، ریاست مشترک گروه کشورهای مینسک را بر عهده دارد، گروهی که تقریبا از سه دهه پیش تاکنون در تلاش است تا راه حلی قطعی برای بحران قره باغ پیدا کند.
جمهوری آذربایجان و ارمنستان پس از حدود ۶ هفته جنگ خونین بر سر منطقه ناگورنو قره باغ، در ماه جاری میلادی با میانجیگری روسیه به توافق رسیدند. این توافق در زمانی امضا شد که آذربایجان توانسته بود به دستاوردهای مهم ژئوپولیتیک در این منطقه برسد.
به کانال تلگرام یورونیوز فارسی بپیوندید
اما ماکرون اخیرا از این شرایط ابراز ناخرسندی کرده است. او روز یکشنبه گذشته در نشستی در حضور گروهی از ارامنه فرانسه گفت این آتش بس را کافی نمی‌داند و افزود که این توافق، «نه مشکل سیاسی منطقه را حل می‌کند و نه مشکلات دیگر آن را».
ماکرون منتقد جدی عملیات نظامی آذربایجان در اواخر سپتامبر برای بازپس‌گیری قره باغ و همچنین حمایت ترکیه به عنوان عضو ناتو از جمهوری آذربایجان بود. او ترکیه را به اعزام جهادگران سوریه برای جنگ در کنار نیروهای آذربایجان متهم کرد. وی اصرار داشت که حل و فصل درگیری‌ها به روسیه و ترکیه که از آتش بس حمایت کرده و می‌خواهد نیروهایش در آذربایجان مستقر شوند، سپرده نشود و گفت که حل این موضوع باید در دست گروه مینسک باقی بماند.
ماکرون گفت: «یک سری مسائل وجود دارد که فقط در یک بحث کاملا ترکی-روسی حل و فصل نمی‌شوند.»
«گروه مینسک مرده است»
با شکست نظامی ارمنستان، نیکول پاشینیان، نخست وزیر این کشور مجبور شد شرایط نامطلوب توافق‌نامه آتش‌بس تحت نظارت ولادیمیر پوتین رئیس جمهور روسیه را بپذیرد، موضوعی که برای فرانسه نیز گران تمام شد.
در حالی که پاریس اصرار داشت در درگیری بی‌طرف باشد، ازهمه طرف زیر فشار قرار گرفت که گروه مینسک را ترک کند. این پیشنهاد برای فرانسه بسیار ناخوشایند است زیرا امانوئل ماکرون با جاه‌طلبی‌های خود همواره قصد دارد نقش فرانسه را در معادلات جهانی هر چه پررنگ‌تر کند.
مجلس سنای فرانسه که اکثریت کرسی‌های آن در اختیار راست‌گرایان منتقد حزب حاکم است، در روز چهارشنبه با تصویب قطعنامه‌ای استقلال جمهوری قره باغ را به رسمیت شناخت. این در حالی است که هیچ کشوری در جهان، حتی خود ارمنستان موجودیت جمهوری خودخوانده ناگورنو قره باغ را به عنوان یک جمهوری مستقل به رسمیت نمی‌شناسد. به این ترتیب سنای فرانسه نخستین نهاد رسمی در جهان است که این موجودیت را هر چند به صورت نمادین، پذیرفته است. البته این موضوع نه تنها اوضاع را به نفع فرانسه تغییر نداد، بلکه آن را پیچیده‌تر کرد.
دیدیه بیلیون، معاون مؤسسه پژوهش‌های بین‌المللی و راهبردی فرانسه در این زمینه به خبرگزاری فرانسه گفت: «گروه مینسک، همانطور که یک روز ایجاد شد، امروز مرده است. بخواهیم یا نخواهیم، ولادیمیر پوتین یک بازی استادانه انجام داد و ترک‌ها هم امتیاز به دست آوردند.»
این پژوهشگر می‌گوید فرانسه چون از موضع ارمنستان بازنده دفاع کرده بود، اکنون خود را از بازی اخراج شده می‌بیند، در حالی که می‌توانست با نقش میانجی که گرفته بود، رسما موضعی خنثی داشته باشد.
جمعیت ارمنی‌تباران فرانسه حدود ۶۰۰ هزار نفر برآورد می‌شود و شماری از اعضا این اقلیت بزرگ در رده‌های بالای سیاسی کشور فعالیت دارند.
«فرانسه در موضع خود تجدید نظر کند»
در پی تصمیم مجلس سنای فرانسه، وزارت خارجه این کشور با انتشار بیانیه‌ای تأکید کرد که به رسمیت شناختن قره باغ از سوی سنا، منعکس کننده سیاست رسمی فرانسه نیست. با این حال، دولت باكو به دلیل تصویب این قطعنامه سفیر فرانسه را احضار كرد. از سوی دیگر، نمایندگان پارلمان جمهوری آذربایجان نیز قطعنامه‌ای را برای درخواست اخراج پاریس از گروه مینسك تصویب كردند.
برخی از تحلیلگران در گفتگو با خبرگزاری فرانسه اظهار داشتند که اگر فرانسه پای خود را از دایره این مناقشه بیرون بکشد برایش بهتر است، به ویژه آن که در حال حاضر با متحد جمهوری آذربایجان، یعنی ترکیه نیز تنش دارد. توما دو وال در این زمینه گفت: «فرانسه باید به طور جدی تجدید نظر کرده و احتمالا از جایگاه ریاست مشترک خود بر گروه مینسک به نفع یک کشور اروپایی دیگر انصراف دهد. یا این که موضع‌گیری در این زمینه را به سطح اتحادیه اروپا منتقل سازد.»
او افزود: «فرانسه ۲۳ سال در این سمت بوده، در حالی که کشورهایی مانند آلمان یا سوئد که دارای روابط متعادل‌تری با ارمنستان و آذربایجان هستند، مطمئناً در این زمینه بیشتر مفید فایده خواهند بود.»
به توییتر یورونیوز فارسی بپیوندید
در حال حاضر، فرانسه به دنبال استفاده از قدرت نرم از طریق کمک به ارمنستان است. نخستین محموله از کمک‌های بشردوستانه فرانسه روز یکشنبه گذشته با پرواز ایروان رسیده و دومین محموله نیز قرار است روز جمعه وارد ارمنستان شود.
آگهیماکرون امیدوار است که آمریکا، کشور متحد او در گروه مینسک در دوره ریاست جمهوری جو بایدن علاقه بیشتری به این موضوع نسبت به دونالد ترامپ نشان دهد.
در حالی که هم اکنون آتش بس در قره باغ برقرار است، اما مشکل وضعیت این منطقه برای بلند مدت هنوز حل نشده است و آن گونه که خبرگزاری فرانسه توصیف تحلیلگران «گروه بین‌المللی بحران»، آی‌سی‌جی را نقل می‌کند، این وضعیت برای ارمنی‌ها شبیه «دارویی تلخ» برای درمان زخم جنگ است. با این حال، همین تحلیلگران با اشاره احساس شکست در نزد ارمنستان، می‌گویند که «تحقیر» این کشور نمی‌تواند پایه محکمی برای صلح پایدار باشد و این زخم ممکن است هر آن سر باز کند.