متئوش وبا دا سیلوا: «در آزمایشگاه من، در حال ساختاربندی دی ان ای به شیوه‌ای هستیم که می توانیم آنرا به سلول‌ها منتقل کنیم سپس پروتئین‌هایی که می خواهیم را تولید کنیم یا عامل درمانی مورد نظرمان را در داخل سلول تولید کنیم. برای مثال انسولین و فرآوردهایی مانند آن.»
آگهیتحقیقات مرتبط با عملکرد «دی ان ای» موضوع این قسمت از برنامه آنگولا در جهان است. در این سری تازه از برنامه‌های مرتبط با آنگولا پروژه‌هایی که در صحنه بین‌المللی حاوی تاثیری هستند را مورد توجه قرار می دهیم.
در این قسمت به ایرلند شمالی رفته‌ایم تا با دانشمندی آشنا شویم که اهل لوآندا (پایتخت آنگولا) است و نقش مهمی در دنیای تحقیقات مرتبط با «دی ان ای» دارد.
دکتر متئوش وبا دا سیلوا در سال ۱۹۶۵ در آنگولا متولد شد. او ۵۵ سال دارد و با همسر و دو فرزندش از جمله «ریی حان» پسر ۱۷ ساله‌اش در فاصله یک ساعتی بلفاست زندگی می کنند جایی که هزاران کیلومتر از لوآندا فاصله دارد. برای او همه چیز با یک مدرک شیمی پس از ۵ سال تحصیل آغاز شد، دورانی که ماتئوس به خوبی به یاد دارد.
متئوش وبا دا سیلوا، دانشمند حوزه «دی ان ای» در دانشگاه اولستر می گوید: «ما واقعا کتابخانه خوبی داشتیم. بیشتر وقتم را در کتابخانه صرف می کردم و فرصت زیادی برای انجام کارهای عملی داشتیم. درس‌ها در آنگولا در آن روزها از نظر افزایش مهارت تجربی ما نقش فوق العاده‌ای داشتند. من از هر فرصتی استفاده کردم تا راهی برای ورود به حوزه علم پیدا کنم و این همان کاری بود که انجام دادم.»
متئوش از کودکی می دانست که می خواهد دانشمند شود. قبل از آمدن به ایرلند شمالی، دکترایش را در انگلستان گرفت و در آمریکا و سوئد کار کرد. پسرش «ریی‌حان» نیز عاشق علم است اما به شیوه متفاوتی.
«ریی‌حان» می گوید: «مطمئنم که می خواهم در زمینه علوم مرتبط با رایانه فعالیت کنم زیرا فکر می کنم که پتانسیل‌ها و مشاغل زیادی در این حوزه وجود دارد و این حوزه مورد علاقه من است.»
متئوش که جایزه‌ای هم در حوزه کارش برده است، در دانشگاه اولستر کار می کند و در حال انجام مطالعات بیشتر درباره عناصر سازنده «دی ان ای» است.
او محل کارش را به ما معرفی می کند: «به دانشگاه اولستر خوش آمدید. اینجا یکی از آزمایشگاه‌هایی است که در آن تحقیقاتم درباره «دی ان ای» را انجام می دهم. «دی ان ای»، مخزن اطلاعات ژنتیکی است. بنابراین برای تولید مثل ما، برای تولید مثل بیولوژیک، باید این اطلاعات را ذخیره کنیم. دی ان ای، این کار را با کنار هم قرار دادن رشته‌ای از بلوک‌های سازنده که بطور خودکار گرد هم جمع می شوند انجام می دهد. درک چگونگی این فرایند و شیوه‌ای عملکرد آن برای فهم اینکه سیستم‌های جاندار چگونه کار می کنند اهمیت دارد، همچنین برای فهم نحوه ایجاد بیماریها و اینکه چگونه می توانیم با بیماریها تعامل کنیم اهمیت دارد.»
منظور متئوش از تعامل، ساخت دستگاههایی از مواد «دی ان ای» است که می توانند به داخل بدن انسانها بروند و اطلاعاتی بدست بیاورند. این فن‌آوری «نانوتکنولوژی دی انی ای» نامیده می شود و در دنیای علم امروز بسیار مورد توجه است.
متئوش می افزاید: «برخی کارها بلندپروازانه اند مانند انتقال مستقیم اطلاعات به مغز، مثلا با کمک یک سیستم «دبلیو آی اف آی». همه اینها هنوز به شکلی علمی تخیلی به نظر می رسد اما در آزمایشگاه من، در حال ساختاربندی دی ان ای به شیوه‌ای هستیم که می توانیم آنرا به سلول‌ها منتقل کنیم سپس پروتئین‌هایی که می خواهیم را تولید کنیم یا عامل درمانی مورد نظرمان را در داخل سلول تولید کنیم. برای مثال انسولین و فرآوردهایی مانند آن.»
نصب این دستگاه بزرگ در دانشگاه با نظارت متئوش انجام شده است. یک آهن ربای بزرگ و فرکانس‌های رادیویی برای آنالیز نمونه‌های دی ان ای، اجزای سازنده، نحوه حرکت و عملکرد آنها. این دستگاه به دانشمندان کمک می کند که طبیعت را شبیه سازی کنند.
متئوش می افزاید: «لحظه‌های بسیار هیجان انگیزی است. اینکه با زمینه‌های مختلف نانوتکنولوژی دی ان ای مرتبط باشید، اندکی درک کنید که چطور با دی ان ای می توان چیزها را ساختاردهی کرد، اینها همه به ما امکان می دهد تا این تجربه و دانش را در موارد بسیار مختلفی که امروز مطرح است مورد استفاده قرار دهیم. این مانند جهانی بی پایان از امکاناتی است که در حال رخ دادن است و مردم به مرور درباره آنها آگاهی بدست می آورند.»
انگیزه این دانشمند آنگولایی، حل معمای علمی حیات است و البته او در انتظار چیزهای بیشتری است
متئوش می گوید: «احساس می کنم که در میانه آنچیزی هستم که دوست دارم حرفه‌ام در نظر بگیرم. هنوز خیلی چیزها وجود دارد که می خواهد تجربه و درباره آنها کار کنم. هر جایی که امکاناتی داشته باشم، بدیهی است که می توانم به آنجا بروم.»