چند مقام آمریکایی در نخستین روزهای آوریل، به یک مرکز آرشیو محرمانه سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا (سیا) در منطقه واشنگتن وارد شدند؛ ماموریتی که هدف آن دسترسی به پرونده‌های همچنان طبقه‌بندی‌شده مربوط به ترور جان اف. کندی، رابرت اف. کندی و مارتین لوتر کینگ جونیور بود.
به گفته سه منبع آگاه، این تیم بدون اعلام قبلی با خودروهایشان به محل رسیدند و ماموران سیا را غافلگیر کردند؛ این افراد به نمایندگی از تولسی گابارد، مدیر اطلاعات ملی آمریکا عمل می‌کردند که قصد داشت اسناد را از کنترل سیا خارج کرده و روندی را در پیش گیرد که طی آن اسناد یاد شده به کلی از طبقه‌بندی خارج شوند.
یکی از افراد مطلع اظهار داشت که سیا تا آن لحظه از این اقدام مطلع نبود و تصور نمی‌کرد که «دستور از مقامی بالاتر در دولت» صادر شده باشد. این فرد همچنین توضیح داد که آن لحظه احتمالاً پرتنش‌ترین نقطه تقابل در رابطه تازه شکل گرفته میان دفتر گابارد و سازمان سیا بوده است.
به گفته دو تن از افراد آگاه، فردی که رهبری این ماموریت را بر عهده داشت یک مسئول آژانس اطلاعات دفاعی (DIA) به نام «پل آلن مک‌دونالد دوم» بود که به صورت موقت در دفتر گابارد مأمور به خدمت شده بود؛ وی هنگام حضور در آرشیو محرمانه سیا اعلام کرد که تیم تحت رهبری‌اش از طرف گابارد «مأموریت» دارند.
گفته می‌شود آماریلیس فاکس کندی، یکی از مقامات دولت ترامپ نیز حضور کوتاهی در آن روز داشت و با خودروی مینی‌ون خود به آنجا رسیده بود؛ وی از کهنه‌کاران سیا و عروس «رابرت اف. کندی جونیور» (وزیر بهداشت وقت) است.
اگر چه او «بج» یا کارت لازم برای دسترسی به انبار را نداشت اما به او اجازه ورود داده شد. یکی از منابع گفت که فاکس کندی حدود یک ساعت در آنجا حضور داشت و از این فرصت برای بررسی و نظارت بر روند دیجیتالی کردن انبوهی از اسناد استفاده کرد.
عملیات کم‌نظیر اوایل آوریل که پیش از این گزارش نشده بود، تا ساعت ۲ بامداد روز بعد ادامه یافت؛ زمانی که سرانجام گنجینه‌ای عظیم از اسناد به آرشیو ملی منتقل شد.
این رویداد نشانگر بروز تنش میان دو نهاد اصلی اطلاعاتی آمریکا یعنی سازمان سیا و دفتر اطلاعات ملی تحت مدیریت تولسی گابارد بود؛ آن هم در شرایطی که منصوبان ترامپ به دنبال اجرای دستورات رئیس‌جمهور برای انتشار سریع و کامل گزارش‌های مربوط به قتل کندی در سال ۱۹۶۳ و همچنین ترورهای پرسروصدای سال ۱۹۶۸ (رابرت اف. کندی و مارتین لوتر کینگ جونیور) بودند.
استیون چونگ، سخنگوی کاخ سفید در این میان اعلام کرد که ترامپ به هر دو مسئول اطلاعاتی، یعنی گابارد و «جان رتکلیف» (رئیس سیا)، اعتماد کامل دارد. وی افزود: «تلاش‌های رسانه‌های سنتی برای دامن زدن به اختلافات داخلی یک اقدام انحرافی است که نتیجه نخواهد داد.»
سخنگوی مدیر اطلاعات ملی نیز گفت که این اداره «از زمان آغاز به کار دولت، در هماهنگی کامل با سیا برای تحقق انتشار تاریخی این پرونده‌ها همکاری کرده است.»
ترامپ ماه ژانویه با صدور یک فرمان اجرایی به گابارد و سایر آژانس‌های اطلاعاتی دستور داد تا اسناد مربوط به ترورهای جان اف. کندی، رابرت اف. کندی و مارتین لوتر کینگ را از حالت محرمانه خارج کنند.
رویترز در گزارش خود آورده است که نتوانسته به‌طور مستقل تأیید کند آیا گابارد مستقیماً دستور این مأموریت خاص در آرشیو را صادر کرده؟ یا اینکه ترامپ تا چه حد پیش از انجام مأموریت‌های امرتبط با تلاش‌های محرمانه‌زدایی، در جریان امور قرار گرفته است؟
مدیر اطلاعات ملی به عنوان مشاور اصلی اطلاعاتی رئیس‌جمهور خدمت می‌کند و بر ۱۷ آژانس دیگر، از جمله سیا، نظارت دارد. این جایگاه معمولاً شامل مدیریت تنش‌های میان‌سازمانی است.
دفتر اداره اطلاعات ملی و سازمان سیا در یک بیانیه مشترک اعلام کردند که این دو نهاد «دست در دست هم کار کرده و خواهند کرد تا ضمن محرمانه‌زدایی و انتشار اسناد مورد علاقه عموم، مأموریت پرزیدنت ترامپ برای بازگرداندن اعتماد به جامعه اطلاعاتی را به اجرا درآورند.»
پافشاری و تصمیم قاطع گابارد
یکی از افراد آگاه گفت که ضرب‌الاجل ۴۵ روزه در فرمان اجرایی ترامپ برای بازبینی اسناد و ارائه طرحی جهت محرمانه‌زدایی از پرونده‌های رابرت اف. کندی و مارتین لوتر کینگ در ماه مارس به پایان رسیده بود و تیم گابارد از پیشرفت کند فرایند رضایت نداشت.
به گفته این فرد مطلع، مقامات اعزامی به محض ورود به انبار آرشیو سیا، سندی را ارائه کردند که در آن تصریح شده بود دفتر گابارد از اختیار قانونی لازم برای ضبط اسناد حتی بدون موافقت سیا برخوردار است و هشدار داده شده بود که که هرگونه مانع‌تراشی می‌تواند پیگرد قانونی در پی داشته باشد.
این فرد تصریح کرد که چنین اقدامی به این دلیل صورت گرفت که «مقام‌های سیا تا آن لحظه همکاری لازم را نداشتند. بنابراین مدیر کل (تولسی گابارد به نوعی پافشاری کرد و تصمیم گرفت که قاطعانه برخورد کند.»
این در حالیست که منبع دیگری گفته است که سیا کاملاً در این زمینه همکاری کرده بود. وی همچنین یادآور شده است که جان رتکلیف، رئیس وقت این سازمان شخصاً رابرت اف. کندی جونیور را در جریان محتوای اسنادی که قرار بود منتشر شوند، قرار داده بود.
نام دقیق مرکز آرشیو محرمانه سیا و یا مکان آن فاش نشده است. دو منبع از بروز تنش و فریاد در ورودی ساختمان هنگام شروع عملیات ماموران اداره اطلاعات ملی گزارش دادند، اما دفتر گابارد و دیگر منابع تأکید کردند که تعامل‌ها میان این نهاد و سیا کاملاً حرفه‌ای بوده است.
یکی از همین افراد گفت به نظر می‌رسید همه طرف‌ها «با وجود زمان‌بندی فشرده، از اینکه شصت سال از این حوادث گذشته است و زمان آن رسیده که انتشار اسناد تحقق یابد، درک مشترکی داشتند.»
گابارد در جلسه ۱۰ آوریل کابینه ضمن اشاره به این تلاشها، به ترامپ گفت که تیمش «شکارچیانی» را مأمور جست‌وجو در آرشیوهای سیا و اف‌بی‌آی کرده است. او گفت: «ما فعالانه در حال جست‌وجوی حقیقت هستیم.»
در همان جلسه، ترامپ از این تلاشها تمجید کرد و رابرت اف. کندی جونیور که مدت‌هاست سوءظن خود را مبنی بر دست داشتن سیا در ترور پدر و عمویش علنی کرده، از این اقدام استقبال کرد. سیا همواره چنین اتهاماتی را رد کرده است.
تئوری‌های توطئه
وزارت دادگستری ایالات متحده و سایر نهادهای فدرال بیش از ۶۰ سال است که قتل رئیس‌جمهور کندی در سال ۱۹۶۳ را یک اقدام انفرادی از سوی تیراندازی به نام «لی هاروی اسوالد» اعلام کرده‌اند. اما نظرسنجی‌ها نشان می‌دهد بسیاری از آمریکایی‌ها آن را باور ندارند.
تئوری‌های توطئه، از پرونده‌های اپستین و جنبش کیوانان (QAnon) گرفته تا پرسش‌های بی‌پاسخ درباره ترور کندی، مدت‌هاست که به کانون توجه بخش‌های کلیدی از پایگاه هواداران ترامپ (جنبش ماگا) تبدیل شده است.
رابرت اف. کندی، سناتور سابق و نامزد ریاست‌جمهوری وقت، پنج سال پس از برادرش جان، ترور شد. فردی به نام «سرحان سرحان» به قتل او در هتل امباسادور لس‌آنجلس اعتراف کرد و محکوم شد.
در جریان حادثه آوریل گذشته، مأموران امنیتی سیا در محل آرشیو از مدیران سازمان خواستند تا فرایند انتقال اسناد را قانونی و منظم انجام دهند. به گفته منابع، سیا با انتقال اسناد به آرشیو ملی موافقت کرد مشروط بر اینکه زنجیره حفاظتی و امنیت اسناد حفظ شود و انتقال با خودروهای دولتی انجام گیرد.
هماهنگی این فرایند، شناسایی پرونده‌های مورد نظر تیم گابارد و انتقال آنها به مرکز آرشیو ملی در کالج پارک ایالت مریلند تا ساعت دو بامداد روز بعد طول کشید. یکی از منابع گفت: «همه چیز باید دقیق و مرحله‌به‌مرحله هماهنگ می‌شد.»
دفتر اطلاعات ملی حاضر نشد پال مک‌دانلد یا فاکس کندی را برای گفت‌وگو در دسترس رسانه‌ها قرار دهد.
آرشیو ملی در ماه مارس به دستور ترامپ شروع به انتشار حدود ۸۰ هزار سند مربوط به ترور کندی، از جمله اسناد سیا کرد. کارشناسان می‌گویند این پرونده‌ها جزئیات بیشتری درباره اطلاعات سیا از اسوالد نسبت به آنچه قبلاً علنی شده بود را نشان می‌دهد.
با این حال، هیچ اطلاعات تازه‌ای بدست نیامده است که بتواند یافته‌های رسمی مبنی بر اینکه اسوالد تنها تیرانداز روز ۲۲ نوامبر ۱۹۶۳ بوده را زیر سوال ببرد. همین امر تاکنون در خصوص ۷۰ هزار پرونده رابرت اف. کندی که آوریل و مه منتشر شد، نیز صدق می‌کند.