ممکن است از الزامها و خطرات ناشی از کارآزمایی واکسن احتمالی ویروس کرونا متعجب شوید. در این گزارش به برخی از نکاتی که یک داوطلب کارآزمایی واکسن باید بداند، اشاره شده است.
شاید شما یک نوعدوست باشید که بهدنبال راهی برای کمک در راه مبارزه با ویروس کرونا میگردید. شاید این امید را دارید که جزو نخستین کسانی باشید که یک واکسن در مرحله آزمایشی را امتحان میکنید. یا شاید فقط دنبال چند صد دلار باشید.
دلایل شما هر چه باشد، دانشمندان، زیستشناسان و داوطلبان فعلی میگویند که مشارکت در مرحله آزمایش واکسن میتواند معنیدار باشد و بدون صدها هزار داوطلب هیچ واکسنی برای کسی به بازار نمیآید.
اما ممکن است شما از الزامها و خطرات ناشی از این مرحله آزمایش متعجب شوید. در این گزارش که نیویورک تایمز منتشر کرده است، به برخی از نکاتی که یک داوطلب کارآزمایی واکسن باید بداند، اشاره شده است.
چگونه میتوان یک آزمایش واکسن را پیدا کرد؟
شماری از سایتها فهرست واکسنهای کرونا را که در مرحله آزمایش قرار دارند، به روز میکنند. وبسایت شبکه پیشگیری از کووید-۱۹ که از سوی انستیتوی ملی آلرژی و بیماریهای عفونی آمریکا ایجاد شده است، داوطلبان علاقمند در مطالعات مرحله سوم واکسن را راهنمایی میکند.
بهعنوان مثال در حال حاضر، شرکت مدرنا بهدنبال ۳۰ هزار داوطلب برای آزمایش مرحله سوم واکسن خود است.
سایت دیگری نیز در ایالات متحده آمریکا وجود دارد که مطالعات واکسن کووید-۱۹ را در مراحل مختلف ذکر کرده است. همچنین سایت کووید دش COVID Dash سایتی است که از سوی گروهی از پزشکان، متخصصان کارآزمایی بالینی و دانشجویانی که میخواهند مردم را برای داوطلب شدن تشویق کنند، اداره میشود.
مراحل مختلف به چه معنی است؟
سه مرحله اصلی آزمایش واکسن وجود دارد. آزمایش مرحله نخست روی ایمنی واکسن تولیدی متمرکز است. اگر در این مرحله مشارکت کنید احتمالا جزو نخستین افرادی هستید که واکسن احتمالی را امتحان میکنید. محققان در این مرحله به دنبال عوارض واکسن هستند مثلا ایجاد تب یا سرگیجه. به طور معمول آنها شما و دهها نفر دیگر را از نزدیک پس از تزریق هر دوز کنترل میکنند و سپس وارد مرحله بررسیهای دورهای میشوید که حدود یک سال به طول میانجامد.
در زمان تزریق واکسن، تولیدکننده آن نمیداند که آیا واقعا با کووید-۱۹ مقابله میکند یا خیر. و حتی اگر چنین اتفاقی رخ دهد، احتمال دریافت میزان مناسب واکسن کم است. با این وجود، آزمایشها مرحله نخست برای برخی از داوطلبان جذاب است زیرا پزشکان ممکن است گاهی به همه افراد اطمینان دهند که واکسن آزمایشی را دریافت میکنند، نه یک دارونمای غیرفعال.
مرحله دوم بزرگتر است و بهطور معمول چند صد نفر را درگیر میکند. دکتر لری کوری، ویروسشناس مرکز تحقیقات سرطان فرد هوچینسون سیاتل آمریکا میگوید: «در این مرحله، محققان همچنان عوارض جانبی واکسن احتمالی را بررسی میکنند. آنها همچنین این موضوع را نیز بررسی میکنند که آیا واکسن پاسخ ایمنی [پادتن] ایجاد میکند یا خیر.»
اما اگر واکسن پاسخ ایمنی ایجاد کرد به این معنی نیست که از کسی محافظت میکند.
فقط کارآزمایی مرحله سوم به محققان مطالعه نشان میدهد که آیا واکسن آنها موثر است یا خیر. آنها این کار را با ثبتنام دهها هزار یا حتی صدها هزار داوطلب انجام میدهند و به بخشی از داوطلبان واکسن احتمالی را تزریق میکنند و بخش دیگر یا دارونما یا یک درمان جایگزین دریافت میکنند. آنها کسی را در معرض ویروس کرونا قرار نمیدهند اما سعی میکنند گروه داوطلب این مرحله آنقدر کافی باشند که حتی در زندگی عادی آنها احتمال آلوده شدن با ویروس نیز وجود داشته باشد. سپس آنها ارزیابیهای خود را روی افرادی که در این مرحله مشارکت داشتهاند انجام میدهند. مثلا این مورد را بررسی میکنند که آیا واکسن میزان ابتلا را کاهش داده است یا شدت بیماری روی افرادی که مبتلا شدهاند چقدر است.
چگونه میتوان احتمال دسترسی زودهنگام به یک واکسن آزمایشی را افزایش داد؟
هیچ تضمینی وجود ندارد که در هر مرحله از آزمایش واکسن، شما نسبت به ویروس کرونا ایمن شوید. در مرحله سوم آزمایش واکسن احتمالی قطعا احتمال بیشتری نسبت به مرحله اول وجود دارد که نشان دهد این واکسن موثر است. اما ممکن است به شما هیچ گاه واکسن تزریق نشود. یعنی در گروهی قرار بگیرید که به آنها دارونما یا داروی جایگزین تزریق شده باشد.
نیر ایال، مدیر مرکز بیولوژیک دانشکده بهداشت عمومی راتگرز نیوجرسی آمریکا در اینباره گفت: «محققان برای ایجاد یک گروه کنترل باید این موارد را مورد توجه قرار دهند. در غیر اینصورت نتایج کار را با چه چیزی باید مقایسه کرد؟»
وی تاکید کرد که در زمان شیوع ابولا، فشار برای اجرای کارآزمایی بدون وجود گروه کنترل بود. اما سرانجام اکثر محققان به این نتیجه رسیدند که بدون گروه کنترل، یک مطالعه اساسا دستآوردی ندارد.
چه میزان پول به داوطلبان پرداخت میشود؟
میزان پولی که به داوطلبان پرداخت میشود بین چند صد تا چند هزار دلار است، بستگی دارد که واکسن در چه مرحلهای باشد.
با این حال تولیدکنندگان واکسن احتمالی سعی میکنند از ایجاد انگیزههای مالی جلوگیری کنند. بنابراین حتی اگر بتوانند مبلغ بیشتری بپردازند این کار را نمیکنند.
آرتور کاپلان، متخصص زیست زشناسی گفت: «اگر پول برای شما فوقالعاده جذاب است، یک بار دیگر فکر کنید. نباید این مبلغ شما را از توجه به خطرات این موضوع دور کند.»
اگر سلامتی داوطلب به دلیل آزمایش آسیب دید چه کسی مسئول است؟
باید گفت که این احتمال وجود دارد که اثرات منفی یک واکسن آزمایشی روی داوطلبان پدیدار شود. ممکن است داوطلب تصور کند که تولید کنندگان واکسن هزینههای مراقبتهای پزشکی داوطلب را تحت پوشش قرار میدهند.
اما کاپلان در این باره گفت: «اگر شما در یک کارآزمایی واکسن آسیب ببینید، شرکتهای بیمه به ندرت مبلغی را پرداخت میکنند.»
بنابراین داوطلب باید از همان ابتدا همه چیز را سوال کند: «اگر آسیب دیدم چه اتفاقی میافتد؟»
اما در برخی موارد، موسسههایی که مرحله آزمایشی را اجرا میکنند یا صندوق امداد بیماریهای همه گیری دولت ایالت متحده ممکن است خسارتها را پرداخت کند.
اگر داوطلب بخواهد برای سرعت بخشیدن به مطالعات به ویروس کرونا آلوده شود چه اتفاقی میافتد؟
در سراسر جهان، بحث و گفتوگوی داغی در این زمینه در جریان است.
این نوع تحقیقات واکسن «آزمایش چالشی» نامیده میشود که ابتدا واکسن به داوطلب تزریق میشود و سپس آنها بهطور آگاهانه در معرض ویروس قرار میگیرند تا بررسی کنند که آیا ابتلا به بیماری رخ میدهد یا خیر.
این رویکرد بسیار بحث برانگیز است چراکه کووید-۱۹ درمانی ندارد و میتواند کشنده باشد. اما این کار میتواند به تحقیقات سرعت ببخشد.
در واسط ژوئیه، دانشمندان دانشگاه آکسفورد اعلام کردند که به زودی جذب چنین داوطلبانی را برای آزمایش چالشی آغاز میکنند. در ایالات متحده تعداد انگشت شماری از تولیدکنندگان با احتیاط اعلام کردهاند که شاید به چنین مسیری بروند.
دکتر ایال معتقد است که اخلاقیترین راه برای انجام این نوع کارآزمایی، تمرکز روی داوطلبان جوان و سالم است که معیارهایی را رعایت میکنند و در نهایت در این داوطلبان بعید باشد که ابتلا به کووید-۱۹ به مورد شدید آن کشیده شود. با این وجود هیچ تضمینی وجود ندارد، به همین دلیل برخی از کارشناسان مخالف آزمایشهای چالشی هستند.
اما اگر این برای شما مهم نیست و میخواهید به پیشرفت علم کمک کنید سایت 1 Day Sooner از مردم دعوت میکند که برای آزمایشهای چالشی ثبتنام کنند. از هفته گذشته تا کنون در این سایت مشخص شده است که بیش از ۳۲ هزار نفر از ۱۴۰ کشور جهان داوطلب چنین آزمایشی شدهاند.