منابع آمریکایی به شبکه انبیسی گفتهاند که طبق شواهد ماهوارهای هواپیمای اوکراینی اشتباها توسط موشکهای ایران سرنگون شده است.
آگهیچند مقام اطلاعاتی آمریکا به رسانههای آمریکا گفتند، شواهدی در اختیار دارند که نشان میدهد موشک ایران روز چهارشنبه ۸ ژانویه (۱۸ دی)، هواپیمای مسافربری اوکراینی را به اشتباه سرنگون کرده است. طبق گفته این منابع، این شواهد از ماهوارههای جاسوسی به دست آمده است.
با این حال علی عابدزاده، رئیس سازمان هواپیمایی ایران با حضور در برنامه گفتوگوی ویژه خبری شبکه دوم با تکذیب سخنان مقامهای آمریکایی گفت: «این حرف منطقی نیست. رسیدگی به این موضوع باید در فضای کارشناسی صورت گیرد.» وی تاکید کرد که چنین چیزی امکانپذیر نیست. همزمان با سخنان این مقام ایرانی نیز جاستین ترودو، نخستوزیر کانادا گفت شواهدی از منابع مختلف دارد که نشان میدهد هواپیمای اوکراینی با پدافند ایران ساقط شده است.
هواپیمای بوئینگ ۷۳۷ شرکت هواپیمایی اوکراین اینترنشنال که روز گذشته با ۱۶۷ مسافر و ۹ خدمه پرواز، در ساعت ۶ و ۱۲ دقیقه فرودگاه امام خمینی را به مقصد کییف ترک کرده بود، پس از شش دقیقه پرواز در حوالی صبا شهر از توابع استان تهران سقوط کرد و تمام سرنشینان جانشان را از دست دادند.
دو مقام آمریکایی نیز به خبرگزاری آسوشیتدپرس گفتند که به «احتمال خیلی زیاد»، یک موشک زمین به هوای ایران، هواپیمای اوکراینی را ساقط کرده است. سقوط هواپیمای اوکراینی تنها چند ساعت پس از حمله موشکی سپاه پاسداران ایران به پایگاه آمریکایی عین الاسد در عراق رخ داد.
آسوشیتدپرس تاکید کرد که این مقامهای آمریکایی به شرط ناشناس بودن درباره این اطلاعات حساس صحبت کردهاند. آنها اضافه کردند که اطلاع ندارند دلیل ایران در ساقط کردن این هواپیما چه بوده است اما با این حال گفتهاند که میتواند به اشتباه این اقدام انجام شده باشد و هواپیمای مسافربری را بهدلیل یک تهدید اشتباهی هدف قرار داده باشند.
دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا نیز در واکنش به این موضوع گفت که نسبت به سقوط این هواپیما مشکوک است و ممکن است کسی به اشتباه آن را ساقط کرده باشد.
وی افزود: «شاید کسی از طرف دیگر[ایران] اشتباه کرده باشد. برخیها گفتند که مشکل فنی دارد اما شخصا حتی در حد فرضیه هم به آن باور ندارم.»
وی اضافه کرد، ایدهآل این است که برای روشن شدن ماجرا، ایران جعبه سیاه را به بوئینگ بدهد اما اگر به فرانسه یا کشور دیگری هم بدهند نیز قابل قبول است. ترامپ تاکید کرد که حس میکند اتفاق خیلی فجیعی رخ داده است.
علی عابدزاده، رئیس سازمان هواپیمایی ایران در گزارش اولیه بررسی سقوط هواپیمای اوکراینی گفته بود که هواپیما ابتدا تا ارتفاع ۸ هزار پا صعود کرده و پس از آن همزمان با حذف اطلاعات هواپیما از صفحه رادار، با از دست دادن ارتفاع با زمین برخورد کرده و متلاشی شده است.
وی تاکید کرده بود که هیچ پیام رادیویی توسط خلبان در مورد شرایط غیر معمول پرواز مخابره نشده و مطابق گزارشهای شاهدان عینی آتشسوزی در هواپیما مشاهده شده است. به گفته او مسیر برخورد هواپیما نشان میدهد که هواپیما در زمان سقوط دارای خط سیری در مسیر بازگشت به فرودگاه بوده است.
سخنگوی دولت ایران: ادعای دولت و رسانههای آمریکا دروغپردازی و جنگ روانی است
علی ربیعی سخنگوی دولت ایران شامگاه پنجشنبه درباره سقوط هواپیمای اوکراینی بیانیهای صادر کرد.
در این بیانیه آمده است: «طبق قواعد بینالمللی، سازمان هواپیمایی کشوری از کشوری که سانحه در آن رخ داده است (ایران)، از کشوری که صادر کننده گواهینامه صلاحیت پرواز است (اوکراین)، مالک هوایپما (اوکراین) کارخانه سازنده هواپیما (بوئینگ) و کارخانه سازنده موتور هواپیما (فرانسه) میتوانند در فرایند تحقیق شرکت کنند. هم اکنون نماینده کشور اوکراین در ایران حضور دارد. ما از شرکت بوئینگ نیز می خواهیم نماینده خود را برای مشارکت در فرایند بررسی جعبه سیاه اعزام نمایند.»
به توییتر یورونیوز فارسی بپیوندید
با این حال در بخش دیگری از این بیانیه تصریح شده که ایران از حضور «کشورهای مرتبط دیگر که اتباع آنها در این حادثه تلخ جان باختهاند نیز در فرایند بررسی استقبال» میکند.
علی ربیعی در قسمتی دیگر از بیانیه خود ادعای دولت و برخی رسانههای آمریکایی در مورد احتمال سقوط هواپیما به دست ایران، این موضوع را «جنگ روانی» خوانده و گفته است: «امروز به روش کاملا حساب شده و شناخته شده در عملیات روانی به نقل از یک منبع آگاه از پنتاگون که خواسته نامش فاش نشود خبر اصابت دو موشک به هواپیمای اوکراینی را با آب و تاب در رسانهها منعکس کرده است. در آینده که مشخص شد این ادعای دروغ عاری از حقیقت است هیچ کس مسئولیت این دروغ بزرگ را بر عهده نخواهد گرفت.»
آگهیاو به دولت آمریکا توصیه کرده «به جای دروغپردازی و شکل دادن یک عملیات روانی» به نتایج بررسی کمیتههای فنی دقت کنند و افزوده است: «متاسفم که سیستم عملیات روانی دولت آمریکا و همراهان آگاه و ناآگاه آنها با این دروغپردازیها بر زخمهای جانکاه خانوادههای داغدار نمک میپاشند و برای تامین اهداف خود در این عملیات روانی خانوادههای قربانیان این حادثه را نیز قربانی میکنند.»
نخستوزیر کانادا: اطلاعاتی داریم که هواپیمای اوکراینی با پدافند ایران ساقط شده است
جاستین ترودو، نخستوزیر کانادا ساعاتی پس از سخنان ترامپ گفت شواهدی از منابع مختلف دارد که نشان میدهد هواپیمای اوکراینی با پدافند ایران در نزدکی تهران ساقط شده است.
آقای ترودو در عین حال این کار ایران را «احتمالا غیرعمدی» خواند و گفت: «اطلاعات ما نشان میدهد که هواپیما به وسیله یک موشک زمین به هوای ایرانی ساقط شده است. البته ممکن است این شلیک غیرعمدی انجام شده باشد.»
آگهیوی در پاسخ به پرسشی در این زمینه که آیا آمریکا مسئولیتی در ساقط شدن هواپیمای اوکراینی در ایران داشته یا نه، گفت که این موضوع نیاز به بررسی دارد و برای پرداختن به این موضوع زود است. وی اولویت را پرداختن به خانوادههای بازماندگان حادثه دانست.
از زمان وقوع سانحه مرگبار برای پرواز شماره ۷۵۲ تهران کییف، این نخستین بار است که رهبر یک کشور به طور مستقیم از نقش ایران در این رویداد فاجعهبار سخن میگوید.
رئیس سازمان هواپیمایی ایران: سخنان آمریکاییها کارشناسی نیست
همزمان با سخنان ترودو، علی عابدزاده، رئیس سازمان هواپیمایی ایران نیز با حضور در تلویزیون ایران با تکذیب سخنان مقامهای آمریکایی گفت: «سازمان بینالمللی هواپیمایی کشوری (ایکائو) ارتباط بین ساختارهای نظامی و غیرنظامی را در هر کشوری تعریف کرده است. یعنی رابطهای که ما با ساختارهای نظامی کشورمان داریم طبق مقررات ایکائو است.»
وی افزود: « در هر کشوری مسیرها تقسیم و فرآیندها تعریف شده است بنابراین چنین اتفاقی اصلا نمیافتد.»
آگهیرئیس سازمان هواپیمایی ایران همچنین تصریح کرد: «در همان لحظهای که مقامهای آمریکایی اشاره میکنند حدود ۸ – ۹ فروند هواپیمای دیگر پیرامون آن فرودگاه داشتیم ضمن اینکه در آن لحظه دهها فروند هواپیما در ارتفاع ۲۵ هزار پا به بالا داشتیم.»
وی این سوال را مطرح کرد که مگر میشود یک پدافند به هواپیمایی شلیک کند که ۸ هزار پا ارتفاع دارد؟ وی همچنین تاکید کرد: «آن فضا به هیچ وجه فضای امنیتی نبوده است بنابراین این صحبت کارشناسی نیست. ما ادلههای زیادی داریم که چنین اتفاقی نمیتواند بیفتد.»
به فیسبوک یورونیوز فارسی بپیوندید
آقای عابدزاده در تشریح برخی از ادلهها گفت: «هواپیما ساعت ۶:۱۳ دقیقه صبح از فرودگاه امام خمینی بلند میشود و ساعت ۶:۱۸ دقیقه هواپیما به زمین برخورد میکند. یعنی حدود ۵ دقیقه این هواپیما روی هوا بوده است. این هواپیما دقایقی پس از پرواز، اجازه ارتفاع ۲۱ هزار پا را از فرودگاه مهرآباد میگیرد. هواپیما زمانیکه به ارتفاع ۸ هزار پایی میرسد، شاهدان در اطراف محل گفتند که آتش در آسمان دیدهاند. هواپیما بیش از یک دقیقه در آتش بوده است. اگر موشک به هواپیما بخورد باید هواپیما بلافاصله منهدم شود.»
آگهیوی دومین ادله را مسیر هواپیما عنوان کرد و گفت: «هواپیما به سمت شمال میرفته است و پس از حادثه خلبان سعی کرده است که هواپیما را به سمت فرودگاه برگرداند و سر هواپیما به سمت جنوب شرقی بوده است که نشان میدهد که این هواپیما میخواسته برگردد.»
وی تصریح کرد: «وقتی موشکی به هواپیمایی برخورد کند، هواپیما منهدم میشود. اما این هواپیما به زمین برخورد کرده است که جای برخورد روی زمین است. هواپیما با سر به زمین برخورد نکرده است بلکه با شکم به زمین برخورد کرده و به دلیل سرعت زیاد بلند شده و جای دیگر پرتاب شده است.»
وی با اشاره ضرر و زیان شرکت بوئینگ در چند ماه اخیر و یک فرضیه اقتصادی گفت: «اگر ما ثابت کنیم که این سقوط فنی بوده و ربط به کارخانه پیدا میکرد باعث میشود که سهام این شرکت به شدت کاهش یابد.»
آقای عابدزاده افزود: «این هواپیما میتواند بهدلیل نقص فنی سقوط کند. ما نمیگوییم نقص فنی بوده است اما میتواند نقص فنی باشد. بنابراین باید علت آن را پیدا کنیم.»
آگهیاوکراین: اگر شواهدی دارید، ارائه کنید
ریاست جمهوری اوکراین نیز در بیانیهای از شرکای غربی خود خواست اگر شواهدی درباره سقوط هواپیمای مسافربری این کشور دارند که میتواند در تحقیقات کمک کند ارائه دهند.
در این بیانیه آمده است: «کشور ما دنبال یافتن حقیقت است. برای همین از شرکای غربی اوکراین میخواهیم، اگر مدارکی دارند که به تحقیقات کمک میکند، ارائه دهند.»