برای چهارمین سال پیاپی، دستکم ۲۵۰ خبرنگار در سراسر جهان به دلیل فعالیتهای حرفهای خود زندانی هستند و هیچ نشانی از کاهش فشار حکومتهای اقتدارگری مانند شی جینپینگ، رجب طیب اردوغان، محمد بن سلمان و عبدالفتاح سیسی بر رسانههای منتقد دیده نمیشود.
آگهیکمیته حافظت از خبرنگاران موسوم به (CPJ) که به دیدبانی وضعیت رسانهها در کشورهای مختلف جهان میپردازد، در گزارش جدید خود اعلام کرد که «برای چهارمین سال پیاپی، دستکم ۲۵۰ خبرنگار در سراسر جهان به دلیل فعالیتهای حرفهای خود زندانی هستند و هیچ نشانی از کاهش فشار حکومتهای اقتدارگری مانند شی جینپینگ، رجب طیب اردوغان، محمد بن سلمان و عبدالفتاح سیسی بر رسانههای منتقد دیده نمیشود.»
شمار خبرنگاران زندانی یک سال پیش از این دستکم ۲۵۵ نفر بوده است.
بر اساس این گزارش، چین با دستکم ۴۸ زندانی بار دیگر مقام اول را در سراسر جهان در موضوع حبس خبرنگاران به خود اختصاص داده است. پس از این کشور ترکیه قرار دارد و جایگاه سوم نیز در این سال بطور مشترک به عربستان سعودی و مصر اختصاص یافته است.
پس از این چهار کشور بدترین زندان خبرنگاران، کشورهای اریتره، ویتنام و ایران هستند.
ضدیت با حکومت، نشر اخبار کذب و انجام جرائم تروریستی از جمله اتهاماتی است که در تمام این کشورها به خبرنگاران زندانی زده شده است.
چین
بر اساس این گزارش از زمانی که شی جین پینگ، رئیس جمهور چین قدرت سیاسی خود را تحکیم و کنترل رسانهها را تشدید کرده، شمار خبرنگاران زندانی در این کشور به طور مداوم افزایش یافته است. سرکوب در استان سین کیانگ، جایی که یک میلیون نفر از اقوام مسلمان در اردوگاههای اجباری اسکان داده شدهاند نیز به بازداشت دهها خبرنگار منجر شده است.
ترکیه
ترکیه در موضوع زندانی کردن خبرنگاران همواره رقابت تنگاتنگی با چین داشته است اما بر اساس گزارش کمیته حافظت از خبرنگاران، امسال برای اولین بار در چهارسال گذشته وضعیت آماریِ آنکارا کمی متفاوت است. با این وجود کاهش شمار خبرنگاران زندانی در ترکیه به معنای بهبود وضعیت رسانهها تحت حکومت رجب طیب اردوغان نیست و در حال حاضر دستکم ۴۷ خبرنگار در ترکیه زندانی هستند.
بر اساس این گزارش، «در ترکیه هر نوع گزارشگری مستقل نابود شده است و روزنامهنگارانی که آزاد شدهاند در انتظار محاکمه به سر میبرند.» گزارش اینگونه ادامه مییابد: «تعطیلی رسانهها و اشغال دولتی آنها در ترکیه، حرفۀ خبرنگاری را به ورطۀ نابودی کشانده و شمار زیادی از اهالی رسانه تبعید یا بیکار شدهاند یا به خودسانسوری روی آوردهاند.»
در این کشور حتی شماری از خبرنگارانی که خاک ترکیه را ترک کردهاند نیز غیابی محکوم شدهاند و در صورت بازگشت، بازداشت خواهند شد.
گزارش مینویسد: «از زمان کودتای نافرجام سال ۲۰۱۶ میلادی، تعداد افراد بازداشتی به قدری زیاد است که رسیدگی به پروندۀ آنها برای آنچه از قوه قضائیه و نیروی انتظامی ترکیه باقی مانده به معضلی تبدیل شده است... بازداشت شدگان شامل دهها هزار نفر از نیروهای نظامی، پلیس، قانونگذاران، قضات و دادستانها و نیز روزنامهنگاران میشود.»
شماری از خبرنگاران از جمله سمیحه شاهین نیز به کمیته محافظت از خبرنگاران گفتهاند با وجود آزادی از زندان هم اکنون در حبس خانگی به سر میبرند و با ترس بازداشت مجدد و بازگردانده شدن به زندان زندگی میکنند.
عربستان
در پایان سال ۲۰۱۹ میلادی همچنان ۲۶ خبرنگار در عربستان زندانی بودند. در این کشور حتی شماری از خبرنگارانی که فعالیت حرفهای خود را متوقف کرده بودند نیز توسط مقامات هدف قرار گرفتهاند.
آگهیکمیته حافظت از خبرنگاران مینویسد: «مقامات سعودی حتی تظاهر به طی مراحل قانونی نمیکنند. در ۱۸ پروندۀ جاری در این کشور، اتهامات افراد افشا نشده و افرادی که محاکمه شدهاند، حکمشان در خفا و شتابزده صادر شده است. گزارشهای گستردهای نیز از شکنجه در زندانهای عربستان وجود دارد. برخی پروندههای پزشکی که در بهار به نشریه گاردین نشت یافت نیز شامل شواهد دقیقی در مورد ضرب و شتم، سوزاندن و گرسنگی دادن به زندانیان سیاسی عربستان، از جمله چهار روزنامهنگار بوده است. بازداشتها و موارد مستند خشونت نشان میدهد ولیعهد عربستان محمد بن سلمان که از دید سرویسهای اطلاعاتی آمریکا و تحقیق مستقل گزارشگر ویژۀ سازمان ملل مسئول قتل خبرنگار واشنگتن پست جمال خاشقجی است، چگونه به سرکوب بیرحمانۀ مخالفان ادامه میدهد.»
مصر
شمار خبرنگاران زندانی در مصر با اندکی افزایش نسبت به سال گذشته به ۲۶ نفر رسیده است. گزارش کمیته حافظت از خبرنگاران اعلام میدارد: «در اقدامی ظالمانه ناشی از ترس مصر از روزنامه نگاران منتقد، مقامات به برخی از زندانیان آزاد شده از جمله عكاس شناخته شده محمود ابو زید معروف به شوكان و علاء عبدالفتاح، وبلاگ نویس برجسته دستور دادهاند كه هر شب در ایستگاه پلیس حضور یابند.»
ایران
آگهیاین گزارش درباره وضعیت خبرنگاران زندانی در ایران نیز مینویسد: «تعداد خبرنگاران زندانی در ایران به ۱۱ نفر افزایش یافته است. در زمان قطعی اینترنت که برای جلوگیری از انتشار اخبار مربوط به سرکوب اعتراضات به افزایش بهای بنزین انجام شده بود، خبرنگار معروف اقتصادی محمد مساعد به دلیل انتشار توییت "سلام جهان آزاد!" که در ادامۀ آن گفته بود برای نوشتن این توییت از "۴۲ پروکسی" مختلف استفاده کرده، بازداشت شد.»
بیشتر بخوانید: