چهار سال پس از امضای توافق پاریس، گزارش صندوق جهانی محیط زیست (FEU) حاکی از آن است که عملکرد ۱۳۶ کشور از ۱۸۴ کشور امضا کنندۀ توافق پاریس و میزان پایبندی آنها به تعهداتشان «ناکافی» بوده است.
آگهیمادرید، پایتخت اسپانیا طی روزهای ۲ تا ۱۳ دسامبر (۱۱ تا ۲۲ آذر) میزبان کنفرانس جهانی تغییرات آب و هوایی سازمان ملل موسوم به COP25 است.
یک سال پیش از این در نشستی مشابه موسوم به COP24 که به میزبانی لهستان برگزار شد، حدود ۲۰۰ کشور با امضای آیین نامه‌ای ۱۵۶ صفحه‌ای، خود را متعهد به اجرای توافقنامه پاریس کردند.
هدف از توافقنامه پاریس که در سال ۲۰۱۵ میلادی در جریان نشست COP21 حاصل شد نیز محدود کردن میزان افزایش دمای جهانی به میزانی کمتر از دو درجه سانتی‌گراد بود و تمام کشورهای امضا کننده این توافق متعهد شدند تا تدابیری را در راستای تحقق این هدف به اجرا بگذارند.
اما چهار سال پس از امضای توافق پاریس، گزارش صندوق جهانی محیط زیست (FEU) حاکی از آن است که عملکرد ۱۳۶ کشور از ۱۸۴ کشور امضا کنندۀ توافق پاریس و میزان پایبندی آنها به تعهداتشان «ناکافی» بوده است.
بر اساس این گزارش، تنها ۲۸ کشور عضو اتحادیه اروپا و شماری دیگر از کشورهای جهان همچون سوئیس، نروژ و اوکراین تا حدودی به تعهدات خود پایبند بوده‌اند.
تجزیه و تحلیل داده‌ها از عملکرد کشورها در زمینه اجرایی کردن تعهد کاهش گازهای گلخانه‌ای بین سالهای ۲۰۲۰ تا ۲۰۳۰ میلادی نیز نشان می‌دهد که تقریبا ۷۵ درصد از تعهدات تغییرات آب و هوایی بطور ناقص اجرا شده است و به همین دلیل بعید به نظر می‌رسد که کشورها بتوانند تعهد خود در زمینه کاهش ۵۰ درصدی انتشار گازهای گلخانه‌ای تا سال ۲۰۳۰ میلادی را عملی کنند.
گزارش تاکید می‌کند علاوه بر کشورهای عضو اتحادیه اروپا، هند و چین نیز به اجرای تعهدات خود پایبند بوده‌اند اما در مقابل ایالات متحده آمریکا از توافق پاریس خارج شده و روسیه نیز از جمله کشورهایی بوده است که تا کنون «حتی برنامه خود برای کاهش تولید گازهای گلخانه‌ای را برای سازمان ملل نفرستاده است».
**بیشتر بخوانید: ** ناسا: کرۀ زمین با تلاش‌های چین و هند سبزتر شده است
با توجه به این واقعیت‌ها، کنفرانس مادرید چند برنامه مهم را در دستور کار خود دارد:
۱- هشدار در این باره که افزایش تولید گازهای گلخانه‌ای اهداف توافقنامه پاریس را تهدید می‌کند
بنا بر هشدار کارشناسان، افزایش تولید گازهای گلخانه‌ای اهداف توافقنامه پاریس را تهدید می‌کند و چهار سال بعد از امضای این توافقنامه، دنیا بدتر از هر زمانی عمل می‌کند.
پتری تالاس، دبیرکل سازمان جهانی هواشناسی می‌گوید: «با وجود تمام تعهداتی که کشورها در چهارچوب توافق پاریس پذیرفته‌اند، هیچ نشانه‌ای از کندی میزان تولید گازهای گلخانه‌ای وجود ندارد چه برسد به کاهش آن.»
او تاکید می‌کند که بنا بر داده‌های جدید، سطح گازهای گلخانه‌ای در اتمسفر زمین در سال ۲۰۱۹ میلادی بار دیگر افزایش یافته است. این بدان معنی است که «نسل‌های آینده با تاثیرات فزاینده‌ای از تغییرات آب و هوایی از جمله افزایش شدیدتر دما، ذوب شدن بیشتر یخچال‌ها، سطح بالاتر آب دریاها و درنهایت اختلال بیشتر در اکوسیستم‌های دریایی و زمینی مواجه خواهند بود.»
بنا بر اعلام سازمان ملل، برای کنترل میزان گرمایش جو زمین، ضروری است تا سال ۲۰۳۰ میلادی در مقایسه با سال ۲۰۱۸ میلادی میزان انتشار گازهای گلخانه‌ای ۲۵ درصد کاهش یابد؛ اما گزارش‌ها نشان می‌دهد که طی دهه گذشته تولید گازهای گلخانه‌ای با نرخ ۱.۵ درصد در سال در حال افزایش بوده است.
۲- سرمایه‌گذاری در سوختهایی که دی اکسید کربن کمتری تولید می‌کنند
مهمترین برنامۀ کنفرانس مادرید، رسیدن به توافقی در زمینۀ فعالیتهای صنعتی و تجاری است که در آنها بتوان از سوختهای فسیلی کمتری استفاده کرد. اینکه چگونه کشورها در سراسر جهان را می‌توان متقاعد کرد به جای سرمایه‌گذاری در بازارهای کربن و ذغال سنگ و سوختهای فسیلی به سرمایه‌گذاری در پروژه‌های سازگار با آب و هوا روی آورند، یک چالش جدی برای طرفداران محیط زیست است.
۳- چگونگی تامین بودجه لازم برای کنترل گرمایش زمین
کشورهای ثروتمند جهان متعهد شده‌اند تا سال ۲۰۲۰ میلادی در مجموع سالانه ۱۰۰ میلیارد دلار بودجه به تامین مالی فعالیتهای مرتبط با تغییرات آب و هوایی اختصاص دهند.
آگهیقرار است در جریان کنفرانس مادرید، کشورهای در حال توسعه به کشورهای ثروتمند فشار بیشتری وارد کنند تا حمایتهای مالی آنها در این زمینه تقویت شود. آنها می‌گویند که این بخشی از مسئولیت تاریخی کشورهای ثروتمند است در قبال آنچه که پیش از این در قرن گذشته در راه صنعتی شدن انجام داده‌اند.
همچنین از آنجا که تغییرات آب و هوایی هزینه‌های اقتصادی و اجتماعی متعددی برای کشورهای آسیب‌پذیر به همراه دارد، این کشورها از کشورهای ثروتمند می‌خواهند که برای مقابله با ضرر و زیان ها، سرمایه گذاری‌های خود را افزایش دهند.
۴- تلاش برای متعهد کردن آمریکا
ایالات متحده آمریکا که در دوران ریاست جمهوری باراک اوباما یک بازیگر اصلی در تحولات بین‌المللی مرتبط با تغییرات آب و هوایی محسوب می‌شد، اکنون با ریاست جمهوری دونالد ترامپ خط مشی کاملا متفاوتی در پیش گرفته است.
کمتر کسی انتظار دارد که از این کشور مقاماتی عالیرتبه در کنفرانس مادرید شرکت کنند و احتمال می‌رود که نمایندگان آمریکا در این کنفرانس نیز به جای شرکت در بحث‌هایی که منتهی به تصمیم‌گیری شود، تنها به عنوان کارشناسان فنی ایفای نقش کنند.
آگهیبا این وجود قرار است شمار قابل توجهی از نمایندگان غیررسمی این کشور در کنفرانس مادرید شرکت کنند. شهرداران، مقامات دولتی، اعضای کنگره و سایر بخش‌های جامعه مدنی آمریکا به اسپانیا خواهند آمد تا نشان دهند ملت آمریکا همچنان خود را متعهد به کاهش سطح دی اکسید کربن می‌داند و مهم نیست که چه کسی در کاخ سفید باشد.
۵- فراهم آوری مقدمات لازم برای طراحی استراتژی بلند مدت کاهش تولید گازهای گلخانه‌ای تا سال ۲۰۵۰
قرار است کشورها سال آینده میلادی بار دیگر دور هم جمع شوند تا استراتژی بلند مدتی را در زمینه کاهش تولید گازهای گلخانه‌ای تا سال ۲۰۵۰ میلادی طراحی کنند و به تایید همگان برسانند.
بر این اساس یکی از چالش‌های مهم کنفرانس مادرید این است که چگونه کشورهای جهان و بطور ویژه آلوده کننده‌ترین کشورها را متقاعد کند که استراتژی برای کاهش انتشار آلاینده‌ها تا رسیدن به سطح صفر طراحی کنند.
بیشتر بخوانید:
آگهی