آغاز بحران در صنعت خودرو؛ گمانه‌زنی‌ها از چشم‌انداز بازار
نظرها
حدود یک ماه و نیم مانده به آغاز تحریم‌های ایالات متحده آمریکا علیه صنعت خودرو ایران، تحولات در بازار خودرو این کشور حاکی از همسوئی گمانه‌زنی‌ها در خصوص تاثیر آتی تحریم‌ها بر این صنعت است.
در اولین واکنش به نسبت به انتشار خبر خروج یک‌جانبه آمریکا از برجام و آغاز دور جدید تحریم‌های این کشور علیه اقتصاد ایران، شرکت خودروسازی پژوسیتروئن از پایان همکاری با طرف‌های ایرانی خود خبر داد.
در همین حال ولی ملکی، عضو مجلس ایران به خبرگزاری خانه ملت(ایکانا) گفته است که شرکت های خودروسازی هیوندایی کره جنوبی و مزدای ژاپن نیز از ایران خارج می شوند.
بیشتر بخوانید:خداحافظی ژاپن و کره با صنعت خودروی ایران؛ دعوت دوباره از چین
هر چند شرکت خودروسازی رنو اعلام کرد که حتی به قیمت کاهش سطح فعالیت خود، همچنان به همکاری خود با خودروسازان ایرانی ادامه خواهد داد ولی محمدرضا منصوری، عضو مجلس ایران به خبرگزاری ایسنا خبر داده است که خودروسازان ایرانی طرف قرارداد با طرف‌های فرانسوی و برخی مدیران دولتی و نهادهای شبه‌دولتی تلاش خود را برای فشار بر رنو در راستای خروج از ایران آغاز کرده‌اند تا شرایط برای انحصار بیشتر در بازار خودرو برای تولیدکنندگان معدود ایرانی بیش از پیش فراهم شود.
در چنین شرایطی هر چند سایر خودروسازان بین‌المللی فعال در ایران از جمله فولکس واگن آلمان و کیاموتورز کره‌جنوبی هنوز در مورد آینده همکاری با خودروسازان ایرانی اظهار نظر نکرده‌اند ولی خبرگزاری‌های ایران از آغاز مذاکرات خودروسازان ایرانی با همکاران چینی خود برای جایگزینی آنها با خودروسازان کره‌جنوبی و ژاپن خبر داده‌اند.
البته کارشناسان صنعت خودرو معتقدند که با شروع دور تازه تحریم های آمریکا علیه صنعت خودروسازی ایران، همانند تجربه پیشین در خصوص اعمال تحریم‌های مشابه،ن می‌توان به حضور پررنگ خودروسازان چینی و همکاری با آنها اتکاء کرد. چرا که طی سال‌های اخیر شرکت‌هایی مانند جیلی، ام‌جی و چانگان، سرمایه گذاری‌های مشترکی را با خودروسازان آمریکایی از جمله جنرال موتورز انجام داده اند و در حال تلاش برای حضور فعال در بازار آمریکای شمالی و اروپای غربی هستند.
بر این اساس همچنان این احتمال وجود دارد که خودروسازان برتر چینی نیز از ادامه فعالیت در ایران انصراف دهند.
بیشتر بخوانید:
از سوی دیگر صنعت خودروی ایران تحت تاثیر جهش قیمت ارز در ایران با افزایش قابل توجه هزینه تولید مواجه شده است. در حالی که طی یک سال گذشته نرخ دلار در ایران بیش از ۹۰ درصد افزایش یافته است، تاکنون قیمت خودروهای ایرانی در بازار حدود ۲۵ درصد افزایش یافته‌اند. با این وجود خودروسازان ایرانی خواهان صدور مجوز شورای رقابت برای افزایش قیمت تمام شده محصولات خود هستند.
در چنین شرایطی، برخی کارشناسان اقتصادی پیش‌بینی می‌کنند که با توجه به تاثیر فراگیر سقوط ارزش پول ملی ایران در بودجه خانوارهای ایرانی، قدرت خرید آنها برای خودرو سیر نزولی شدیدی را شاهد خواهد بود. بنابراین خودروسازان ایرانی با افت تقاضا مواجه خواهند شد.
با این وجود به نظر نمی رسد که این افت تقاضا به کاهش قیمت در بازار منجر شود، چرا که همزمان با افزایش هزینه تولید و قطع تولید برخی محصولات خارجی در ایران، سطح تولید قطعه‌سازان ایرانی را کاهش می‌دهد.
در همین خصوص، آرش محبی نژاد، دبیر انجمن قطعه‌سازان همگن ایران در گفتگو با خبرگزاری ایلنا از تعطیلی ۵۰ شرکت قطعه‌ساز طی هفته‌های اخیر خبر داده است. به گفته او رشد ۴۵ درصدی مواد اولیه که موجب رشد ۳۵ درصدی قیمت قطعات نهایی شده، توجیه اقتصادی تولید قطعه را از بین برده است.
بنابراین با توجه به کاهش توان قطعه‌سازان ایرانی از یک سو و افزایش هزینه تولید از سوی دیگر، به زعم برخی کارشناسان عرضه خودروسازان ایرانی روند نزولی توام با افزایش قیمت خود را حفظ خواهد کرد.
بیشتر بخوانید:تلاطم در بازار ایران؛ افزایش قیمت خودرو، هشدار نسبت به سونامی ارزی
بازار خودروهای وارداتی نیز تحت تاثیر جهش قیمت ارز، با شوک قیمتی قابل توجهی طی یک سال گذشته رو به رو شده و بهای خودروهای وارداتی بین ۱۰۰ تا ۱۵۰ درصد افزایش یافته است.
بنابراین اکثر گمانه‌زنی‌ها در خصوص آینده صنعت خودروی ایران در ماه‌های آتی که دور تازه تحریم‌های آمریکا علیه اقتصاد ایران اعمال خواهد شد، در این پیش‌بینی متفق هستند که بازار خودرو روندی توام با رکود تورمی ناشی از کاهش تیراژ تولید همراه با افزایش قیمت تمام شده را همزمان با افت تقاضای خرید طی خواهد کرد.