تصاویر منتشر شده در شبکههای اجتماعی در روز جمعه حاکی از برگزاری تجمعات اعتراضی در دهها شهر ایران بود؛ اعتراضاتی که با شعار «نه به گرانی» شکل گرفت. عکسها و ویدئوها در شبکههای مجازی منتشر شدهاند و یورونیوز مستقلا صحت آنها را تایید نمیکند.
آگهیبر اساس تصاویر منتشر شده در شبکههای اجتماعی و اخبار تایید شده توسط برخی از رسانههای داخلی ایران، روز جمعه صدها نفر در کرمانشاه به خیابانها آمدهاند تا اعتراض خود را به گرانی لجامگسیخته در این شهر اعلام کنند.
تظاهرکنندگان که خبرگزاری فارس شمار آنها را ۳۰۰ نفر اعلام کرده است، شعارهایی همچون «یا مرگ یا زندگی»، «زندانی سیاسی آزاد باید گردد» و «نه غزه، نه لبنان، جانم فدای ایران» سر میدادند.
اخبار منتشر شده در شبکههای اجتماعی، حاکی از افزایش شمار نیروهای امنیتی در خیابانهای کرمانشاه بود و در برخی گزارشهای مردمی نیز به درگیری نیروهای امنیتی با معترضان اشاره میشد.
پس از آغاز راهپیمایی کرمانشاه که گفته میشود در حمایت از راهپیماییهای یک روز قبل از آن در شهرهای خراسانی رضوی شکل گرفته است، به تدریج اخبار مربوط به اعتراضات مردمی در دیگر شهرهای ایران نیز در شبکههای اجتماعی منتشر شد.
در ادامه، عمده تحولات این روز و چکیده ای از تحلیلها، همچنین واکنشهای داخلی و بینالمللی به این رویداد ارائه میشود.
بیشتر بخوانید: تظاهرات در چند شهر استان خراسان رضوی
بیشتر بخوانید: دستگیری ۵۲ نفر در ارتباط با تظاهرات استان خراسان رضوی
فقر، زلزله، اختلاسهای مالی
در کنار اعتراض به گرانی، معترضان در کرمانشاه از عملکرد ضعیف دولت پس از وقوع زلزله در غرب ایران نیز خشمگین هستند. زلزله کرمانشاه دستکم ۶۰۰ کشته و ویرانیهای گستردهای بر جای گذاشت و دولت تا کنون در این منطقه اقدامی موثر برای کمک به زلزله زدگان یا بازسازی مناطق مسکونی انجام نداده است.
در میان معترضان، تعدادی از مالباختگان نیز دیده میشدند. بنا بر اعلام خبرگزاری تسنیم، مالباختگانی که در تجمع میدان آزادی شهر کرمانشاه شرکت کرده بودند، خواستار مشخص شدن وضعیت سپردههایی که در موسساتی مانند کاسپین گذاشته بودند و بازیابی سپردهها شدهاند.
بیکاری از دیگر دلایل اعتراضات مردمی در این روز است. حدود ۳.۲ میلیون نفر از جمعیت ۸۰ میلیون نفری ایران بیکار هستند.
بنا بر اعلام مرکز آمار ایران، نرخ بیکاری در سال جاری در این کشور ۱۲.۴ درصد بوده که ۱.۴ درصد نسبت به سال گذشته افزایش یافته است.
اعتراضات در دیگر شهرهای ایران
روز جمعه در دیگر شهرهای ایران از جمله شیراز، تبریز، رشت، اصفهان، ساری، قوچان، سبزوار و خرم آباد نیز تجمعات اعتراضی برگزار شد.
پلیس در برخی از شهرها از جمله اصفهان برای پراکنده کردن مردم از گاز اشکآور استفاده کرد.
استانداری تهران: با تجمع غیرقانونی برخورد قاطع میکنیم
محسن همدانی، معاون استاندار تهران در گفتگو با خبرگزاری ایرنا گفت که هیچ مجوزی برای برگزاری تجمع در استان تهران صادر نشده و «در صورت برگزاری چنین تجمعاتی از سوی نیروی انتظامی برخورد قاطع صورت میگیرد.»
وی همچنین با اشاره به تجمع روز پنجشنبه مشهد گفت که این تظاهرات «سبب تهیه خوراک برای دشمنان نظام شده به همین منظور با این گونه تجمعات در پایتخت برخورد قانونی و قاطع صورت خواهد گرفت.»
در بخش دیگری از این گفتگو آقای همدانی تاکید کرد که «این اقدامات و گفتارهای ناپسند فرصت را به منافقین و سلطنت طلبان خارج نشین داده تا در این مواقع دست به اقدام علیه نظام بزنند.»
آگهیدلایل احتمالی وقوع این اعتراضات
دربارۀ علل وقوع این اعتراضات، نظرات متعددی در شبکههای اجتماعی مطرح است. برخی برگزاری تجمعات مشهد و کرمانشاه را برنامهای از سوی مخالفان حسن روحانی و بطور مشخص سپاه میدانند. اما معتقدند اکنون کنترل این تجمعها که قرار بود صرفا محدود به طرح شعارهایی علیه حسن روحانی، رئیس جمهوری این کشور باشد از دست طراحان آن خارج شده و به فرصتی تبدیل شده است تا مردم از آن برای طرح مشکلات عمدۀ خود از جمله مشکلات اقتصادی استفاده کنند.
جعفرزاده ایمن آبادی: تندروها دست از لجاجت بردارند
غلامعلی جعفرزاده ایمن آبادی، عضو هیئت رییسه فراکسیون مستقلین ولایی مجلس روز جمعه در گفتگو با خبرگزاری خانه ملت، با اشاره به اعتراضات مشهد گفت: «ما همه سوار بر یک قایق هستیم و هرکسی این قایق را سوراخ کند همه با هم غرق می شویم، لذا امیدوارم تمام افرادی که فقط میگویند دولت را هدف بگیریم و مردم را نسبت به دولت بدبین کنیم متوجه باشند که مرم فرقی بین دولت، حاکمیت و نظام قائل نیستند و زمانی که بدبین شوند نسبت به همه بدبین میشوند و کسی سعی نکند که این کشتی را سوراخ کند.»
او افزود: «پس از انتخابات همه سعی کردند که دولت آقای روحانی را تخریب کنند اما اتفاقی که افتاد نظام تخریب شد نه دولت آقای روحانی، لذا امیدوارم آقایانی که میخواهند از صبح تا شب مردم را نسبت به دولت روحانی بدبین کنند متوجه اوضاع باشند.»
اسحاق جهانگیری: برخی به بهانه مسائل اقتصادی میخواهند به دولت آسیب بزنند
بنا بر اعلام خبرگزاری ایرنا، معاون اول رئیس جمهوری ایران روز جمعه با اشاره به شاخصهای اقتصادی گفت: «ممکن است چند تا کالا در اثر اتفاقاتی گران شده باشد که هر کدام از این گرانیها هم دلایل خود را دارد که دولت هم مکلف است باید قیمتها را اصلاح کند.»
آگهیاو افزود: «مسائل اقتصادی را بهانه کردهاند که به نظر میآید پشت این قضیه مسئله دیگری باشد که حتماً باید شناسایی شود.»
او گفت: «کسانی که بانی این قضایا در کشور هستند دود آن به چشم خودشان خواهد رفت؛ آنها فکر میکنند که با این کار به دولت آسیب میزنند.»
وی ادامه داد: «وقتی که جریان اجتماعی راه افتاد و حرکت سیاسی در خیابان اتفاق افتاد حتما کسی که آن را شروع کرده، ادامه دهنده و کنترل کنندۀ پایان آن نخواهند بود و دیگرانی خواهند بود که بر آن جریان سوار خواهند شد.»
افزایش شمار شهرهای معترض
با وجود تاریکی هوا، معترضان همچنان در خیابانها هستند.
آگهیبنا بر اعلام شهروندان ایرانی در شبکههای اجتماعی در قم، همدان و قزوین، قائم شهر و بجنورد نیز معترضان به خیابانها آمدهاند.
«مرگ بر دیکتاتور»، «رضاشاه روحت شاد» و «سوریه را رها کن، فکری به حال ما کن» از جمله شعارهایی بود که در این شهرها سر داده شد.
بر شمار نیروهای نظامی در تهران و دیگر شهرهای ایران نیز افزوده شده است.
موحدی کرمانی: نباید فضا را آزاد بگذاریم
موحدی کرمانی، امام جمعه موقت تهران روز جمعه در واکنش به اعتراضات در شهرهای مختلف ایران گفت: «نباید فضا را آزاد بگذاریم و اجازه بدهیم هر فکر مسموم و صحبت نسنجیدهای وارد ذهن مردم شود.»
آگهیبنا بر اعلام خبرگزاری فرانسه، او از حکومت اسلامی خواسته است تا با پیروی از الگوی چین، اینترنت و شبکههای اجتماعی را سانسور و کنترل کنند.
بیانیه سپاه پاسداران: عدهای در آرزوی فتنه آفرینیهای جدید هستند
سپاه پاسداران انقلاب اسلامی به مناسبت ۹ دی در بیانیهای اعلام کرد: «جای بسی حیرت است در شرایطی که "وحدت" و یکپارچگی ملت برابر دشمنان انقلاب اسلامی و ملت ایران بیش از هر زمان دیگری لازمه عبور کشور از چالشها و تنگناهای ناشی از سناریوهای خصومت ورزی و کینه توزیهای نظام سلطه و استکبار است، عدهای تحت تأثیر پروپاگاندای آمریکایی ـ صهیونیستی در ایجاد دو قطبیهای کاذب و نیز امیال شخصی، جناحی و فرقهای با برجسته سازی مشکلات و بیتدبیری برخی دستگاهها، در حال حساسیتزدایی حافظه تاریخی کشور نسبت به فتنه ۸۸ و خسارتهای سنگین آن بوده و بر خلاف حماسه نهم دیماه در آرزوی فتنه آفرینیهای جدید هستند.»
در این بیانیه آمده است که ملت ایران «تحرکات دشمنان داخلی و خارجی برای فتنه سازیهای آینده را رصد و با عمل به وصیت معمار کبیر انقلاب اسلامی حضرت امام خمینی در "پشتیبانی از ولایت فقیه" اجازه نخواهد داد به مملکت آسیبی برسد.»
اعتراضات در تهران؛ بازداشت شماری از معترضان
بنا بر اعلام خبرگزاری رویترز، دامنۀ اعتراضات به تهران گسترش یافته است و چند تن از معترضان در پایتخت ایران بازداشت شدهاند.
آگهیبه گفتۀ محسن همدانی، معاون استاندار تهران حدود پنجاه نفر در یکی از میدانهای تهران جمع شده بودند و پس از آنکه شماری از آنها در مقابل دستور پلیس مبنی بر ترک این محل مقاومت کردهاند، «بطور موقت» بازداشت شدند.
گزارشهای مردمی از حضور سنگین نیروهای پلیس در تهران خبر میدهد.
چنانچه اخبار مردمی و تصاویری که در شبکههای اجتماعی منتشر شده تایید شود، آنگاه این اعتراضات بزرگترین اعتراضات ایران از سال ۲۰۰۹ میلادی به اینسو خواهد بود.
اعتراضات در اصفهان
معترضان در اصفهان، به تجمعی که توسط کارگران کارخانهای که خواستار دریافت دستمزدهای عقب افتادۀ خود بودند، پیوستند.
به گفتۀ شاهدان، شعارها در این تجمع در ابتدا اقتصادی بود اما بسرعت به شعارهایی سیاسی علیه حسن روحانی و همچنین علی خامنهای تبدیل شده است.
آگهیبه تاخیر افتادن نشست سران قوا
بنا بر اعلام خبرگزاری فارس، نشست سران سه قوۀ ایران که قرار بود روز شنبه برگزار شود، به تعویق افتاده است.
سران قوا در جریان این نشست به بررسی موضوعات مهم ملی و منطقهای میپردازند.
در آخرین نشست سران، روسای سه قوه به بررسی وضعیت سپردهگذاران موسسات مالی و اعتباری همچون کاسپین پرداخته بودند.
برخی از شعارهای اعتراضی مردم در شهرهای مختلف ایران
عزا عزاست امروز، حقوق ملت ما زیر عباست امروز
اسلامو پله کردن. مردمو ذله کردن
میمیریم میمیریم، ایرانو پس میگیریم
سید علی حیا کن، حکومت رها کن
توپ تانک فشفشه، آخوند باید گم بشه
سوریه رو رها کن، فکری به حال ما کن
جوون بیکار نشسته، آخوند تو کاخ نشسته
ملت گدایی میکند، آقا خدایی میکند
ما آریایی هستیم، عرب نمیپرستیم
آگهیواکنش تام کوتون، سناتور جمهوریخواه آمریکا
تام کوتون، سناتور مخالف توافق هستهای ایران در پیام توییتری حمایت خود را از اعتراضات ایران اعلام کرد.
او نوشت: «آیتاللهها حتی پس از میلیاردها دلاری که با لغو تحریمها و از مسیر توافق هستهای به دست آوردند، هنوز نتوانستهاند نیازهای اولیه مردم خود را تامین کنند. احتمالا به این دلیل که مقدار زیادی از این پول را به فعالیتهای تهاجمی منطقهای خود در سوریه، لبنان، عراق و یمن اختصاص دادهاند. اعتراضات در مشهد نشان داد که رژیمی که با یک ایدئولوژی نفرتانگیز اداره میشود نمیتواند برای همیشه حمایت مردم را حفظ کند. ما باید از مردم ایران حمایت کنیم، از مردمی که زندگیشان را در خطر میاندازند تا در مخالفت با چنین رژیمی سخن بگویند.»
حمایت فرماندار مشهد از سخنان اسحاق جهانگیری
محمدرحیم نوروزیان، فرماندار مشهد در واکنش به سخنان آقای جهانگیری دربارۀ حوادث روز پنجشنبۀ این شهر گفت: «آنچه آقای جهانگیری گفتند درست است. عدهای از مخالفان دولت به دلیل عدم فهم، درک و تشخیص صحیح که بتوانند منافع ملی را از مسائل سیاسی تفکیک کنند دچار این مشکل هستند. فکر میکنند که به تصور خودشان به ایجاد فضای علیه دولت دامن بزنند، برد کردهاند ولی همانطور که آقای جهانگیری گفته مسلما دود به چشم آقایان و همه خواهد رفت این واضح است.»
او افزود: «مسائل را نباید قاطی کرد. کسی که بگوید مردم -چه حالا و چه در گذشته- مشکل ندارند باید در عقلش شک کرد. مردم بدون مشکل نسیتند. ولی لزوما مردم نمیخواهند که مشکل خود را غیر قانونی حل کنند. وقتی شلوغ شود تفکیکش کار سختی است.»
آگهیتبریز؛ راهپیمایی طرفداران نظام همزمان با برگزاری تجمعات سراسری اعتراضآمیز
در حالی که مردم در بسیاری از شهرهای ایران روز جمعه به خیابانها آمده و به مشکلات اقتصادی، فساد و گرانی در این کشور اعتراض داشتند، طرفداران نظام جمهوری اسلامی ایران در شهر تبریز پس از برگزاری نماز جمعه از مصلا به سمت میدان ساعت راهپیمایی کردند.
آنها شعارهایی همچون «مرگ بر فتنهگر» و «خامنهای کوثر است» سر دادند.
واکنش محمد علی ابطحی به اعتراضات مردمی
محمد علی ابطحی، معاون محمد خاتمی رئیس جمهوری پیشین ایران در پیامی اینستاگرامی به حوادث دو روز اخیر در این کشور واکنش نشان داد.
او نوشت: «بحث اصلاحطلبی و اصولگرايی و انقلاب و ضد انقلاب نيست. از احمدینژاد گرفته تا سايتها و كانالهای فعال و پايدارچیها و مخالفان و موافقان روحانی توجه كنند تحريك كردن گسلهای اجتماعی و دعوت به تظاهرات خيابانی بيشتر از همه به ضرر بدنۀ جامعهای است كه در داخل كشورند و از تبعيض و وضعيت اقتصادی و بيكاری به ستوه آمدهاند. در آن صورت به سرعت اولويت حكومت امنيتی میشود و باز سفره مردم خالیتر میشود. و امكان مطالبات امروزی هم از حكومت مسدود میشود.»
آگهیواکنش محسن رضایی: ناکارآمدیها را با حرف نمیشود جبران كرد
محسن رضایی، دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام در پیامی در اینستاگرام در واکنش به اعتراضات سراسری در ایران نوشت: «مشكل گرانی و چالش مؤسسات مالی و اعتباری جدی است، اما با اتكا به توانمندیهای درونی قابل حل است. دولت و مجلس نباید، با شعارهای منقضی شده، از زیر بار مسؤولیت شانه خالی كنند. مردم معترض ما هوشیار هستند و صف خود را از معاندین جدا میکنند، در هر اعتراضی ممكن است، از منافقین گرفته تا فتنه گران وارد شوند ولی مردم شعارهای آنها را تکرار نمیکنند، در مقابل هم دولتیها و مجلسیها، مشكلات را حل كنند، ناکارآمدیها را با حرف نمیشود جبران كرد، گران سازی سوخت و دیگر اقلام بدون بالا رفتن درآمد مردم كار درستی نیست، دولت و مجلس به اعتراضات مردم پاسخهای قانعکننده بدهند.»
دیگر واکنشهای شخصیتهای بینالمللی
مارک دوبوویتز، مدیر اجرایی بنیاد دفاع از دمکراسی واقع در ایالات متحده آمریکا در پیامی توییتری نوشت: «من همیشه میگفتم که "انقلاب آبی" صدها هزار ایرانی یقه آبی که فریاد میزنند "دستمزد من کجاست؟" برای رژیم بسیار خطرناکتر از "انقلاب سبز" و زمانی است که هزار نفر از طبقه متوسط میگویند "رای من کجاست؟"»
کارل بیلت، نایب رئیس شورای روابط خارجی اتحادیه اروپا چند پیام توییتری دربارۀ تحولات دو روز اخیر در ایران منتشر کرد. از جمله در یکی از پیامهایش نوشت: «شکی وجود ندارد که اعتراضات در ایران گسترش مییابد. اگرچه ممکن است در ابتدا توسط تندروها برای تضعیف روحانی انجام شده باشد اما واضح است که اکنون ماهیت آن عوض شده است. تا کنون پاسخ رژیم نرم بوده است اما بسیار محتمل است که نیروهای داخلی برای رفتارهای خشنتر فرا خوانده شوند.»
آری فلیشر، استراتژیست جمهوریخواه و سخنگوی مطبوعاتی کاخ سفید در دوران ریاست جمهوری جورج دبلیو بوش نوشت: «ممکن است این اعتراضات به همه جا گسترش یابد و منجر به فروپاشی یک دیکتاتوری دینی خشن، عقب مانده و خطرناک شود.»
آگهی
بیشتر بخوانید: بازتاب اعتراضات ایران در رسانه های خارجی
درگیری و تیراندازی در اهواز
گزارش های مردمی (تایید نشده) از وقوع تیراندازیهایی در شهر اهواز خبر میدهد. گفته میشود این تیراندازیها از ساعت ۶ بعد از ظهر آغاز شده است و همچنان ادامه دارد.
حسامالدین آشنا: هیچ بحرانی در خیابان و بر بستر خشونت حل نشده است
بنا بر اعلام خبرگزاری ایسنا حسامالدین آشنا، مشاور رئیسجمهوری ایران در واکنش به اعتراضات روزهای پنج شنبه و جمعه در این کشور گفت: «مسئولان امنیتی و انتظامی باید با سعۀ صدر با اعتراضات مواجه شوند ولی هوشیار باشیم که در هیچ کشوری، هیچ کدام از این بحرانها در خیابان و بر بستر خشونت حل نشده است.»
او افزود: «سالها پیش از ضرورت "رفع فتنههای خطرناک و خاموش کردن آتشی که هم اکنون دودش در فضا قابل مشاهده است" سخن گفته شد؛ اما آن فتنهها نه فقط در "پروسه انتخابات" بلکه در "پروژه احمدی نژاد" ریشه داشت.»
آگهیاو ادامه داد: «با توجه به مجموع عملکرد سیاسی و اداری آقای احمدی نژاد، مواضع فعلی و نقش مؤثر جریان پشت پرده و حامی او در حوادث جاری میتوان گفت که آتش فتنههای احمدی نژاد تا مدتها دامنگیر نظام خواهد بود؛ چرا که تصمیمات و اقدامات او نه از سر نادانی بلکه به عنوان برنامهای برای ایجاد بحرانهای ساختاری، راهبردی و کارکردی در کلیت نظام جمهوری اسلامی قابل ارزیابی است.»
او در توضیح سخنانش گفت: «محمود احمدی نژاد هشتصد میلیارد دلار درآمدهای اقتصادی ایرانیان را به فنا داد؛ کشور را با رشد اقتصادی ۸ درصدی تحویل گرفت ولی با رشد منفی ۶.۸ درصد تحویل داد؛ صندوقهای بازنشستگی و تأمین اجتماعی را خالی کرد ولی دهها بنگاه سود آور را به حامیان خود بخشید؛ کشور را بدون بحران در پرونده هستهای تحویل گرفت ولی با شش قطعنامه شورای امنیت و تحریمهایی کمرشکن و بنیان برانداز به مردم پس داد؛ با طرح هولوکاست ایرانهراسی را در جهان دامن زد ولی اسرائیل را از انزوا خارج کرد؛ با تهمت و تندروی، کشور را قطبی کرد ولی بارها حرمت رهبری را شکست؛ از عدالت و مهرورزی و فقرا سخن گفت ولی با تحمیل تورم ۳۵ درصدی، طبقه متوسط را تار و مار کرد و آنها را در فقر فزاینده فرو برد؛ در حالی که ادعای مدیریت جهان داشت و از قرابت با امام زمان سخن میگفت، کشور را مین گذاری کرد و به پرتگاه کشاند؛ باور کنیم که کشور با مشکلات جدی در زمینه بیکاری، گرانی، فساد، محیط زیست، کم آبی، فاصله طبقاتی، توزیع نامتوازن بودجه رنج می برد و مردم حق دارند که صدایشان با وضوح بالا شنیده شود.»