باراک اوباما، رئیس جمهور ایالات متحده آمریکا مصوبه مجلس نمایندگان و سنای این کشور در رابطه با تمدید تحریمها علیه ایران را امضا نکرد، هرچند این مصوبه بدون امضای رئیس جمهور آمریکا هم به قانون تبدیل شد.
نمایندگان مجلس سنای ایالات متحده آمریکا روز ۱۱ آذر ماه سال جاری با ۹۹ رای مثبت و بدون هیچ رای مخالفی طرح تمدید ۱۰ ساله قانون تحریمهای ایران موسوم به «قانون ایسا» را تصویب کردند. این طرح برای تبدیل شدن به قانون، ظرف ۱۰ روز کاری باید به امضای باراک اوباما، رئیس جمهوری آمریکا میرسید، اما با توجه به اکثریت آرای مثبت مجلس نمایندگان و سنا، وتوی رئیس جمهور آمریکا بدون اثر بود. کاخ سفید پیشتر گفته بود که به احتمال زیاد باراک اوباما «قانون ایسا» را امضا خواهد کرد، با این حال با رسیدن مهلت نهایی (۱۴ دسامبر)، آقای اوباما این قانون را امضاء نکرد.
در همین رابطه جاش ارنست، سخنگوی کاخ سفید روز پنجشنبه ۲۵ آذر ماه گفت که آقای اوباما تصمیم گرفت که این تمدیدها بدون امضای او قانونی شود. وی افزود: «رئیس جمهوری از تمام امکانات ضروری برای چشم پوشی از اجرای تحریمهایی که در راستای اجرای بخشی از توافق هستهای برداشته شده بودند استفاده کرد.»
پیش از این شماری از مقامات ارشد جمهوری اسلامی از جمله رهبر ایران به صراحت اعلام کرده بودند که تمدید ۱۰ ساله قانون تحریمهای ایران توسط ایالات متحده آمریکا نقض برجام است. رهبر جمهوری اسلامی گفته بود که این مسئله «نقض برجام» است و ایران قطعا واکنش نشان خواهد داد. همچنین علی اکبر صالحی، رئیس سازمان انرژی اتمی ایران نیز گفته بود اگر رئیسجمهور آمریکا مصوبه تمدید ۱۰ ساله تحریمهای ایران را اجرا کند، این موضوع نقض صریح برجام است و ایران از قبل پیشبینیهای لازم را در این باره کرده است، با این حال محمد جواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران گفته بود که تمدید ۱۰ ساله قانون تحریمهای ایران درآمریکا «اثر اجرائی ندارد.»
واکنش ظریف به تمدید تحریمهای ایران در سنای آمریکا: اثر اجرائی نداردhttps://t.co/ldBoKENwvxpic.twitter.com/1wroK3GErm
— euronews فارسی (@euronews_pe) December 3, 2016
همچنین اریک شولتز، سخنگوی کاخ سفید نیز دو هفته پیش با اعلام اینکه قانون تحریمهای ایران تداخلی با برجام ندارد گفته بود: «انتظار می رود باراک اوباما طرح تمدید قانون تحریمهای ایران برای ۱۰ سال را امضا کند، ولی این مصوبه به وزیر امور خارجه اختیار میدهد تازمانی که ایران به تعهدات خود در چارچوب برجام پایبند باشد، تحریمهای هستهای را از این مجموعه حذف کند.» شولتز افزوده بود: «ما از قبل هم گفتهایم که تمدید قانون تحریمهای ایران ضرورتی ندارد، بلکه برعکس هدف ما این بوده است که از اجرای درست و کامل توافق با ایران اطمینان حاصل کنیم.»
قانون تحریمهای ایران و لیبی در سال ۱۹۹۶ در دولت بیل کلینتون در واکنش به برنامه هستهای و اقدامات ایران در حمایت از تروریسم تصویب شد. طبق این قانون – که در زمان تصویب به نام «قانون داماتو» شناخته میشد- سرمایهگذاری بیشتر از۴۰ میلیون دلار در صنایع ایران به ویژه در صنایع انرژی برای شرکتهای آمریکایی و دیگر کشورها ممنوع است.