آگهی«در حدود ۱۲-۱۳ سال است که نه مجوز اجرای صحنهای دارم و نه مجوز تولید اثری را دارم و بلاتکلیف مانده ام. فقط توانستم سال گذشته ۳–۴ کار را با هزینه شخصیام تولید کرده و به شبکههای برون مرزی بدهم تا حداقل بتوانم خودم را در عرصه هنر زنده نگه دارم.»
این گفته حسین زمان، آوازخوان سرشناس سبک پاپ در ایران است. گفت و گو با وی یک روز پس از آن صورت گرفت که حسین نوش آبادی، سخنگوی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در یک نشست مطبوعاتی اعلام کرد: «اصولاً خواننده ممنوعالکار داخل کشور نداریم. حتی اگر افرادی باشند که مطابق با قوانین نظام جمهوری اسلامی ایران تخلفاتی را انجام داده باشند، طبق قانون با آنها برخورد میشود و به طور حتم در اجراهای بعدی به مشکل برخواهند خورد.»
حسین زمان که در سال ۱۳۷۶ با انتشار آلبوم “شب دلتنگی” در بین جوانان و علاقمندان موسیقی پاپ در داخل کشور مشهور شد، تاکید می کند از هرگونه فعالیت هنری او از مجرای وزارت ارشاد مخالفت میشود.
آقای زمان به یورونیوز میگوید: «فعالیت هنریام را به طور رسمی از سال ۱۳۷۵ شروع کردم و حدود سه سال پس از آن در زمان ریاست علی لاریجانی در سازمان صدا و سیما، پخش کارهای من ممنوع شد. سپس در زمان ریاست آقای ضرغامی هم همین روند ادامه یافت. عمدتا دلیل آن به خاطر تفکر سیاسی من و اختلاف نظرم با صدا و سیما بود. آنها ترجیح دادند که پخش کارهای من را ممنوع کنند یعنی به صورت کتبی به همه شبکههای رادیو و تلویزیون نامه نوشتند و گفتند که کارهای من نباید پخش شود.»
خواننده ترانههایی چون «قصه نگفته» و «سرگردونی» به افزایش این محدودیت در دولت محمود احمدینژاد اشاره کرده و می افزاید: «از ابتدای سرکار آمدن آقای احمدینژاد، فعالیت من از طریق وزارت ارشاد هم ممنوع شد. من چند نوبت به وزارت ارشاد مراجعه کردم و در پاسخ گفتند که ما نمیتوانیم به شما مجوز بدهیم. حرفشان این بود که ما دستور از بالا داریم. من صبر کردم تا اینکه آقای روحانی سرکار آمدند. از دو سال پیش به معاونت هنری وزارت ارشاد، مدیرکل دفتر هنری این وزارت و حراست آن مراجعه کردهام و همه روال قانونی را طی کردهام ولی متاسفانه جواب همان بود که چون دستور از بالا داریم نمی توانیم به شما مجوز بدهیم.»
تلاشهای آقای زمان برای دریافت تعریفی روشن از «دستور از بالا» به جایی نرسیده است. وی می گوید: «من هر چقدر اصرار کردهام که این دستور از بالا یعنی چه و این بالا کجاست که من به همانجا مراجعه کنم و حقم را بگیرم، پاسخ مشخصی به من ندادند.»
وی در پاسخ به پرسش یورونیوز درباره کتبی بودن پاسخ وزارت ارشاد گفت: «نه؛ می گویند به صورت کتبی نمی توانیم به شما پاسخ بدهیم. آخرین بار حدود ۱۰ روز گذشته بود که به مسوول جدید دفتر موسیقی وزارت ارشاد مراجعه کردم و گفتم که تاکنون که نه جواب مثبت دادهاید و نه پاسخ روشنی؛ حداقل شجاعت داشته باشید و بگویید چه کسی جلوی دادن مجوز به من را گرفته است. اگر ادعای شما درست است که از بالا دستور داده اند، بگویید چه کسی است؟. ایشان مهلت ۱۰ روزه از من خواستهاند تا پاسخ دهند.»
وی در ادامه یادآور میشود: «من در مجلسی آقای مرادخانی، معاون هنری وزارت ارشاد را دیدم و از ایشان در همین رابطه سوال کردم. او به صراحت گفت که ما مشکلی نداریم و میخواهیم به تو مجوز بدهیم اما گفتهاند این کار را نکنیم و دستور داریم. ایشان هم البته نگفتند این بالا که دستور داده اولا چقدر بالاست و ثانیا کیست. این حق من است که بدانم.»
در حالی که شمار قابل توجهی از خوانندگان سبکهای مختلف موسیقی از جمله پاپ و راک با موانع جدی برای دریافت مجوز تولید و پخش آثارشان رو به رو هستند، سخنگوی وزارت ارشاد گفته است: «بر اساس ضوابط و قوانینی که ابلاغ شده هر گونه همکاری با شبکههای تلویزیونی و رادیویی خارج از کشور ممنوع است و هنرمندانی که با آگاهی کامل با شبکههای خارجی به ویژه شبکههای معاند نظام جمهوری اسلامی ایران فعالیتهایی داشته باشند به طورحتم با آنها برخورد قانونی خواهد شد. در این زمینه هیچکس هم نمیتواند بگوید که بیاطلاع است.» آقای زمان بر این باور است که: «این امر غیرقانونی است. هنرمند حق دارد در عرصه جهانی فعالیت کند و به کسی ربطی ندارد که جلوی او را بگیرد.»
از این آوازخوان ممنوع الفعالیت درباره نزدیکیاش به حزب مشارکت ایران اسلامی که امروز حاکمیت از آن به عنوان نهادی ممنوع و منحل یاد می کند پرسیدیم. وی که سابقه حضور در جنگ هشت ساله با عراق را نیز در پیشینهاش دارد گفت: «من اصولا درست نمی دانم که یک هنرمند وامدار یک جناح یا تفکر سیاسی باشد. این را وظیفه هنرمند میدانم که در فعالیتهای سیاسی که به نفع مردم است همکاری داشته باشد و کمک کند ولی به هیچ عنوان سعی نکردهام و نخواستهام خود را وامدار یک تفکر سیاسی یا احزاب بدانم. من به دولت آقای خاتمی تا جایی که توانستم کمک کردم. حتی قبل از انتخاب ایشان؛ ولی پس از پیروزی ایشان در انتخابات ریاست جمهوری، نه عضو حزبی شدم و نه یک سمت دولتی داشتم. دنبالش نبودم و باوجود مشکلات زیاد و بیکار شدنم تمایلی به این کار نداشتم. حتی جلوی فعالیت اقتصادیام گرفته شد و نتوانستم جایی مشغول به کار شوم ولی همه این سختیها را تحمل کردم که این انگ را نتوانند به من بزنند که برای کسب موقعیت پا به این عرصه گذاشتهام.»
آقای زمان در ادامه این گفتوگو با تاکید بر اینکه «نمی توانم به صرف اینکه به من اجازه فعالیت هنری داده شود از آرمانها و عقایدم بگذرم»، می گوید: «من به عنوان یک ایرانی و در کسوت هنرمند، وظیفه دارم درباره مسایل جامعهام فکر کرده و اظهار نظر کنم. من درباره بسیاری از مسایل اظهار نظر کردهام و شاید همین باعث شده که جلوی کار من را بگیرند. به یاد دارم یکی از همین آقایان به من می گفت، تو به عنوان یک خواننده برو روی صحنه و بخوان و دیگر حرفی بیش از آن نزن. در واقع اگر من فقط می خواندم، آن هم خواندن ترانههایی که پیامی نداشت، در آن صورت کسی به من معترض نمیشد ولی من در کنسرتهایم ابتدا و لا به لای اجرای کارهایم پیامهای اجتماعی داشتم و با مردم حرف میزدم. یا در مقابل مسائلی مثل زندانیان سیاسی من موضع گرفتم و آن را به عنوان یک درد اجتماعی مطرح میکردم. اینها همه بهانه برخورد آقایان با من شد و من مطمئن هستم این برخورد به طور محض یک برخورد سیاسی است و هیچ ربطی به هنر موسیقی یا ضوابط وزارت ارشاد ندارد.»
از وی پرسیدیم که با در نظرگرفتن شرایط فعالیتش در ایران چه برنامهای برای آینده دارد؟. آقای زمان گفت: «تا وقتی که حداقل اجازه نفس کشیدن دارم، برنامهام همانی است که تا امروز داشتهام. تا وقتی که به صورت فیزیکی با من برخورد نشده و تا این حد رهایی دارم، با تلاش و با هزینه شخصی خودم ولو یکی دو کار را تهیه کرده و در شبکههای اجتماعی به مردم عرضه میکنم. این حداقل کاری است که میتوانم انجام دهم و اجازه نمیدهم که صدایم خفه شود، مگر اینکه به شکل دیگری بخواهند جلوی فعالیتم را بگیرند.»