۱۳سال پس از حملات تروریستی که در ایالات متحده آمریکا ۲هزار ۹۷۷ قربانی گرفت، دیگر فقط شهروندان خاورمیانه در راس فهرست مظنونان به فعالیت تروریستی نیستند.
القاعده اگرچه با رهبران و اعضایی که به عربی سخن می گفتند به عنوان شبکه ای تروریستی توانست تاریخ جهان را ورق بزند ولی با ظهور پدیده «دولت اسلامی»، غرب شاهد تعداد روز افزون اقلیتی از شهروندان خود است که ترور را «جهاد» می خوانند.
این جدول نشان دهنده برآورد موجود از تعداد شهروندان اروپایی است که برای مشارکت در جنگ در فاصله دسامبر ۲۰۱۳ تا دسامبر ۲۰۱۴ میلادی به سوریه و عراق رفته اند.
Dec 2013 | Dec 2014* | سرانه | درصد تغییر* | |
فرانسه | 412 | 1,200 | 18.3 | + 191.2 |
بریتانیا | 366 | 600 | 9.3 | + 63.9 |
آلمان | 240 | 600 | 7.4 | + 150 |
بلژیک | 296 | 440 | 39.4 | + 48.6 |
هلند | 152 | 250 | 14.9 | + 64.4 |
دانمارک | 84 | 150 | 26.7 | + 78.6 |
اسپانیا | 95 | 100 | 2.14 | + 5.3 |
سوئد | 87 | 180 | 18.8 | + 106.9 |
اتریش | 60 | 150 | 17.7 | + 150 |
ایتالیا | 50 | 80 | 1.3 | + 60 |
نروژ | 40 | 60 | 11.7 | + 50 |
فنلاند | 20 | 70 | 12.9 | + 250 |
ایرلند | 26 | 30 | 6.5 | + 15.4 |
سوئیس | 1 | 40 | 4.9 | + 3,900 |
مجموع | 1,929 | 3,950 | + 104.8 |
- هرجا که تخمین زده شده، دست بالا در نظر گرفته شده است.
- * آمار جمع آوری شده در نیمه دوم سال ۲۰۱۴ میلادی که ۲۶ ژانویه منتشر شد.
- **سرانه جمعیت بر مبنای ستیزه جویان خارجی در هر یک میلیون
- منبع: مرکز بین المللی مطالعات رادیکالیسم
نمونه برادران کواشی که با یورش مسلحانه به هفته نامه فکاهی شارلی ابدو، خاطره ای تلخی را در حافظه جامعه فرانسه به ثبت رساندند شاهدی بر این مدعاست. دو زاده پاریس و بزرگ شده در فرانسه که چهارشنبه هفتم ژانویه، القاعده یمن را با کشتار ۱۲تن نمایندگی کردند.
پیوستن به شبه نظامیان اسلامگرا از اروپا، آمریکای شمالی و استرالیا اگرچه با حیات «داعش» آغاز نشده ولی پس از اعلام موجودیت آن، به یکی از مسائل جدی دستگاه های امنیتی و نهادهای مطالعاتی غرب بدل شده است.
رشد افراط گرایی در میان شهروندان مسلمان اروپا با نگاهی به آمارهایی که دستگاه های امنیتی و کارشناسان از آن سخن می گویند به وضوح دیده می شود. مطالعات صورت گرفته حاکی از افزایش روند ترکِ اروپا و ملحق شدن به «دولت اسلامی» است و همزمان نگرانی از بازگشت این عده به خانه نیز افزایش یافته است.
آمار ستیزه جویان اروپایی در عراق و سوریه در طول تنها یکسال در فاصله سپتامبر ۲۰۱۳ تا زمان مشابه در سال ۲۰۱۴میلادی، دو برابر شده است. مرکز بین المللی مطالعات رادیکالیسم برآورد می کند که در حال حاضر تعداد شبه نظامیان فرانسوی در این دو کشور به هزار و ۲۰۰ تن رسیده باشد.
به تازگی، پلیس در جنوب فرانسه با دستگیری ۵ تن، موفق به متلاشی کردن یک هسته جذب و اعزام نیرو برای اسلامگرایان در سوریه شد. دو تن از این بازداشت شدگان از سوریه بازگشته بودند.
پس از فرانسه، بریتانیا و آلمان بیشترین تعداد شبه نظامی را در عراق و سوریه دارد. از سرزمین کوچک بلژیک نیز در قیاسِ نسبت جمعیت، بالاترین تعداد به شبه نظامیان پیوسته اند. تازه ترین برآورد صورت گرفته نشان می دهد که به ازای هر یک میلیون تن جمعیت بلژیک، ۳۸ شهروند در مناطق جنگی عراق و سوریه حضور دارد.
بسیاری ناتوانی دولت های اروپایی را در ادغام مسلمانان در جامعه، دلیل عمده جذب این عده به گروه های مسلح و تندرو اسلامی می دانند. از سوی دیگر به نظر می رسد که تبلیغات این گروه ها با بهره گرفتن از شبکه های اجتماعی در اینترنت نیز در برانگیختن میل ماجراجویی نوجوانان و جوانان طبقه ضعیف اقتصادی بی تاثیر نبوده است.
اروپا اکنون در برابر واقعیتی است که در صورت بی توجهی یا خطا در شناخت آن، می تواند رادیکالیسم را در دو چهره هرچه شعله ورتر شدن افراط گرایی میان مسلمانان و نیز قدرت گرفتن گرایش های نژادپرستی و اسلام هراسی دامن بزند.