احمد شرع، رئیس جمهوری موقت سوریه روز دوشنبه دهم نوامبر (۱۹ آبان ۱۴۰۴) در کاخ سفید با دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا دیدار کرد؛ ملاقاتی بی‌سابقه که تنها چند روز پس از حذف نام آقای شرع از «فهرست سیاه تروریسم» از سوی واشنگتن انجام شد.
آقای شرع حدود ساعت ۱۱:۳۰ صبح به وقت محلی وارد کاخ سفید شد و اندکی بعد دیدار خود در دفتر بیضی شکل کاخ سفید را آغاز کرد؛ نشستی که پشت درهای بسته و بدون حضور رسانه‌ها برگزار شد.
رئیس جمهوری سوریه از مسیر خیابان «وست اگزکیوتیو اونیو» در کنار کاخ سفید وارد ساختمان شد، نه از مسیر معمول ورودی بخش غربی که معمولا برای ورود رهبران خارجی استفاده می‌شود. او حدود دو ساعت بعد کاخ سفید را ترک کرد و هنگام خروج، برای جمعی از هوادارانش که در بیرون منتظر بودند، دست تکان داد و سپس با کاروان همراه خود محل را ترک کرد.
این دیدار نخستین سفر یک رئیس جمهوری سوریه به کاخ سفید از زمان استقلال این کشور از فرانسه در سال ۱۹۴۶ میلادی به شمار می‌رود.
کارولین لویت، سخنگوی کاخ سفید گفت دیدار روز دوشنبه «بخشی از تلاش‌های دیپلماتیک رئیس جمهوری برای گفت‌وگو با هر کسی در جهان با هدف دستیابی به صلح» است.
به فیسبوک یورونیوز فارسی بپیوندید
پیش از سفر آقای شرع به آمریکا، شورای امنیت سازمان ملل متحد (با ۱۴ رای مثبت و رای ممتنع چین) به لغو تحریم‌ها علیه او و شماری از مقام‌های دولتی سوریه رای داد.
به موازات این اقدام‌ّا، ایالات متحده و بریتانیا تحریم‌ها علیه آقای شرع و وزیر کشور سوریه، انس خطاب، را لغو کردند و اتحادیه اروپا هم در حال آماده‌سازی تصمیم مشابهی است.
احمد شرع که پیش‌تر به نام ابومحمد جولانی و فرمانده جبهه النصره شناخته می‌شد، همان فرمانده نیروهای شورشی است که در ماه دسامبر گذشته بشار اسد را از قدرت برکنار کرد و در ماه ژانویه به‌عنوان رئیس دولت موقت سوریه معرفی شد.
تعلیق ۶ ماهه قانون سزار
احمد شرع با دستورکار مشخصی وارد واشنگتن شد. او خواهان لغو دائمی تحریم‌هایی است که در واکنش به اتهامات گسترده درباره نقض حقوق بشر در دوران حکومت بشار اسد و نیروهای امنیتی‌اش علیه سوریه وضع شده بود.
قانون «حمایت از غیرنظامیان در سوریه» که به نام «قانون سزار» شناخته می‌شود، در دسامبر ۲۰۱۹ تصویب و در اواخر سال ۲۰۲۴ تمدید شد. این قانون تحریم‌های گسترده‌ای را علیه سوریه اعمال می‌کند و افراد، شرکت‌ها و نهادهای مرتبط با بشار اسد، رئیس‌جمهور پیشین سوریه را هدف قرار می‌دهد.
در همین رابطه، وزارت خزانه‌داری آمریکا روز دوشنبه اعلام کرد که تحریم‌های اعمال‌شده بر اساس قانون سزار را به حالت تعلیق درمی‌آورد.
این تعلیق تحریم‌ها پس از آن صورت گرفت که آمریکا در دسامبر ۲۰۲۴ جایزه ۱۰ میلیون دلاری پیشین علیه آقای شرع را لغو کرد و در ماه ژوئیه ۲۰۲۵ نیز هیات تحریرالشام را از فهرست گروه‌های تروریستی خارج کرد.
وزارت خزانه‌داری تاکید کرد که تعلیق تحریم‌ها شامل برخی معاملات مرتبط با روسیه و ایران نمی‌شود. شبکه «فاکس‌نیوز» نیز گزارش داده که دولت آمریکا اجرای این قانون را برای ۱۸۰ روز متوقف خواهد کرد و در عین حال کنگره را تشویق می‌کند تا به‌صورت دائمی آن را لغو کند.
اکنون یکی از گزینه‌های پیش روی کنگره آمریکا، پیشنهادی از سوی «جین شاهین»، سناتور دموکرات از ایالت نیوهمپشایر و رئیس کمیته روابط خارجی سنا است که خواستار لغو تحریم‌ها بدون هیچ‌گونه شرطی است.
گزینه دیگر، پیشنهادی است که توسط «لیندزی گراهام»، سناتور جمهوری‌خواه از ایالت کارولینای جنوبی و از متحدان سرسخت ترامپ، تدوین شده و لغو تحریم‌ها را مشروط به شرایطی می‌داند که هر شش ماه یک‌بار مورد بازبینی قرار گیرد.
از این پس، صادرات کالاها، نرم‌افزارها و فناوری‌های غیرنظامی آمریکایی به سوریه بدون نیاز به مجوز ویژه ممکن خواهد بود.
در مقابل، به گفته وزارت خزانه‌داری آمریکا، تحریم‌ها همچنان علیه «بدترین مجرمان»، از جمله بشار اسد، رئیس‌جمهوری برکنارشده و نزدیکانش، «عاملان نقض حقوق بشر، قاچاقچیان کاپتاگون و نهادهای مرتبط با تروریسم یا فعالیت‌های پیشین تولیدات نظامی» پابرجاست.
این وزارتخانه همچنین اعلام کرد که ایالات متحده بررسی دوباره وضعیت سوریه به‌عنوان «کشوری حامی تروریسم» را در دستور کار دارد.
گمانه‌ها از پیوستن سوریه به ائتلاف جهانی مبارزه با گروه داعش
همچنین خبرگزاری «بلومبرگ» به نقل از منابعی گزارش داد که سوریه به ائتلاف تحت رهبری آمریکا برای مبارزه با گروه داعش خواهد پیوست.
پیوستن سوریه به ائتلاف جهانی مبارزه با گروه داعش، این کشور را قادر می‌سازد همکاری نزدیک‌تری با نیروهای آمریکایی داشته باشد؛ هرچند ارتش جدید سوریه و نیروهای دموکراتیک سوریه به رهبری کردها در شمال شرق این کشور پیش از این هم در نبرد با داعش فعال بوده‌اند.
ایالات متحده تمایل زیادی داشت تا احمد شرع و اقتدار او تقویت شود، بخشی از این علاقه به این دلیل بود که می‌توانست زمینه کاهش نیروهای آمریکایی مستقر در سوریه در چارچوب ائتلاف ضد داعش را فراهم کند.
در همین راستا، دولت ترامپ میان دولت شرع و نیروهای دموکراتیک سوریه (SDF) که کردها رهبری آن را بر عهده دارند و نیروهای آمریکایی در شمال شرق کشور با آن‌ها علیه داعش همکاری می‌کنند، میانجیگری کرد. توافقی که در مارس امضا شد، هدفش ادغام نیروهای نیروهای دموکراتیک سوریه با ارتش دولتی در دمشق است.
با این وجود، مقام‌های سوری از اظهارنظر رسمی درباره مذاکرات مربوط به پیوستن به این ائتلاف خودداری کردند.
روابط سوریه و اسرائیل
واشنگتن همچنین در حال میانجیگری بین سوریه و اسرائیل در زمینه مسائل امنیتی است و گزارش‌ها حاکی از برنامه‌ریزی احتمالی برای استقرار نیروهای آمریکایی در یک پایگاه هوایی در دمشق است.
دولت آقای ترامپ همچنین تلاش کرده است یک توافق امنیتی میان دولت آقای شرع و اسرائیل برقرار کند. این در حالی است که اسرائیل پس از سقوط اسد به بخش‌هایی از جنوب سوریه حمله کرد، در آنجا پایگاه‌های نظامی ایجاد نمود و خواستار ایجاد منطقه غیرنظامی در جنوب دمشق به بهانه نیازهای امنیتی خود شده است.
آقای شرع اعلام کرده است که با توافقی موافق است که مناطق سوریه که از دسامبر گذشته اشغال شده‌اند به کشور بازگردانده شوند، اما با نوع توافق گسترده‌تر با اسرائیل که دولت آقای ترامپ دیگر دولت‌های منطقه‌ای را به امضای آن تشویق کرده است، موافق نیست.
آقای شرع نخستین بار در ماه مه در عربستان سعودی با آقای ترامپ دیدار کرد. در آن زمان، رئیس جمهوری آمریکا از آقای شرع به‌عنوان «مردی جوان و جذاب، سرسخت، با گذشته‌ای قوی و جنگجو» یاد کرد.
آن دیدار، نخستین ملاقات رسمی میان روسای جمهوری ایالات متحده و سوریه از سال ۲۰۰۰ بود؛ زمانی که بیل کلینتون، رئیس جمهوری وقت آمریکا، با حافظ اسد، پدر بشار اسد، دیدار کرده بود.