دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا روز دوشنبه با احمد شرع، همتای سوری خود در کاخ سفید دیدار خواهد کرد؛ دیداری که نقطه عطفی در سرنوشت شگفت‌انگیز این شورشیِ سابق محسوب می‌شود که با سرنگونی حکومت اسد به قدرت رسید و از آن زمان با انجام سفرهای بین‌المللی، در پی پایان دادن به انزوای جهانی سوریه بوده است.
دو دهه پیش، احمد شرع در بازداشتگاهی تحت اداره آمریکا در عراق زندانی بود؛ یعنی زمانی که به شبه‌نظامیان القاعده پیوسته بود و علیه نیروهای آمریکایی می‌جنگید.
کمتر کسی تصور می‌کرد که او روزی «نخستین» رئیس‌جمهور سوریه شود که از زمان استقلال این کشور در سال ۱۹۴۶ میلادی به واشنگتن سفر می‌کند.
از زمان سرنگونی حکومت بشار اسد در دسامبر ۲۰۲۴ توسط نیروهای شورشی تحت رهبری احمد شرع (که سال‌ها پیش از القاعده جدا شده بود)، رئیس جمهور جدید سوریه توانسته است با اجرای یک دیپلماسی فعال و گسترده، تا حد زیادی روابط با کشورهایی را از سر بگیرد که حکومت اسد را به‌دلیل سرکوب خونین معترضان در سال ۲۰۱۱ میلادی طرد کرده بودند؛ سرکوبی که به جنگ داخلی ۱۴ ساله انجامید.
احمد شرع در ماه مه نیز دیداری با دونالد ترامپ در عربستان سعودی داشت و ترامپ پس از این دیدار اعلام کرد که دهه‌ها تحریم علیه سوریه را لغو خواهد کرد.
الحاق رسمی به ائتلاف تحت رهبری آمریکا علیه داعش
این دو نفر قرار است این‌بار در واشنگتن با یکدیگر دیدار کنند و انتظار می‌رود در این دیدار، سوریه به‌طور رسمی به ائتلاف بین‌المللی تحت رهبری آمریکا علیه گروه داعش بپیوندد.
بنابر گزارش رسانه‌های دولتی سوریه، احمد شرع روز شنبه وارد آمریکا شده است. او همچنین قصد دارد در این سفر، خواستار لغو کامل «قانون سزار» شود؛ قانونی که به‌دلیل نقض حقوق بشر توسط حکومت اسد و نیروهای امنیتی او، تحریم‌های گسترده‌ای را علیه سوریه اعمال کرده بود.
در حال حاضر، تحریم‌های سزار به‌دستور رئیس‌جمهور آمریکا موقتاً لغو شدند، اما لغو دائمی آن نیازمند رأی کنگره است.
ترامپ نیز پیش‌تر در گفت‌وگو با خبرنگاران گفته بود که تصمیم برای لغو تحریم‌های سوریه با این هدف گرفته شده تا به آنها «فرصت واقعی» داده شود. او افزود: «فکر می‌کنم احمد شرع تا اینجا کارش را خیلی خوب انجام داده است. وضعیت دشواری در منطقه حاکم است و او مرد سرسختی است، اما ما رابطه خوبی برقرار کردیم و پیشرفت زیادی در موضوع سوریه حاصل شده است.»
همراهی شورای امنیت و کنگره آمریکا؛ درخواست تضمین‌هایی برای اقلیت‌های قومی
شورای امنیت سازمان ملل نیز روز پنج‌شنبه رأی به لغو تحریم‌ها علیه احمد شرع و وزیر کشورش داد و پس از آن، ایالات متحده نام آنها را از فهرست تروریست‌های جهانی حذف کرد.
سناتورهای آمریکا نیز موضوع لغو «قانون سزار» را در قالب لایحه بودجه دفاعی سالانه پیش برده‌اند، با این وجود مذاکرات درباره نسخه نهایی لایحه ادامه دارد و برخی از جمهوری‌خواهان ارشد از جمله لیندسی گراهام، خواهان اعمال شروطی برای لغو آن هستند.
برخی از شروط مد نظر قانونگذاران عبارتند از: تضمین امنیت و تضمین نمایندگی برای اقلیت‌های قومی و مذهبی، حفظ روابط مسالمت‌آمیز با سایر کشورهای منطقه از جمله اسرائیل، و خروج نیروهای خارجی از نهادهای حکومتی و امنیتی سوریه.
منتقدان حکومت احمد شرع، به موج‌های خشونت فرقه‌ای در سال گذشته اشاره می‌کنند که در جریان آن، افراد مسلح سنیِ طرفدار دولت، صدها غیرنظامی علوی و دروزی را کشتند. احمد شرع وعده داد که عاملان این جنایت‌ها را محاکمه کند، اما جوامع اقلیت همچنان به عملکرد دولت او بی‌اعتماد هستند.
تقویت ائتلاف نظامی بین‌المللی به رهبری آمریکا
تام باراک، سفیر آمریکا در ترکیه و نماینده ویژه این کشور در سوریه، هفته گذشته گفت که سوریه به‌زودی به ائتلاف حدود ۸۰ کشوری خواهد پیوست که برای جلوگیری از بازگشت داعش فعالیت می‌کنند.
با این وجود، مقام‌های سوری از اظهارنظر رسمی درباره مذاکرات مربوط به پیوستن به این ائتلاف خودداری کردند.
یک مقام آگاه در ایالات متحده نیز به شرط ناشناس ماندن به آسوشیتدپرس گفت که هرچند نیروهای سوری پیش‌تر نیز با داعش می‌جنگیدند، اما پیوستن رسمی آنها به ائتلاف، یک «رویدادی تاریخی» خواهد بود و به نیروهای آمریکایی اجازه می‌دهد همکاری نزدیک‌تری با سوری‌ها داشته باشند.
اگرچه گروه اسلامگرای داعش سال‌ها پیش کنترل خود را بر مناطق تحت تصرفش در سوریه و عراق از دست داد، اما هسته‌های پراکنده آن همچنان در هر دو کشور و حتی خارج از این منطقه، دست به حملات می‌زنند.
به گفتۀ امیلی پامفری، سخنگوی ستاد فرماندهی مرکزی ایالات متحده، امسال تاکنون ۳۱۱ حمله داعش در سوریه و ۶۴ حمله در عراق گزارش شده است؛ رقمی که در سال ۲۰۲۴ میلادی به ترتیب ۸۷۸ و ۱۶۰ مورد بود.
پیش از سقوط اسد، احمد شرع رهبری گروه شورشی «هیئت تحریر الشام» را بر عهده داشت که کنترل بخش‌هایی از شمال‌غرب سوریه را در دست داشت. این گروه پیش‌تر شاخه‌ای از القاعده بود اما بعداً از آن جدا شد. تحریرالشام و داعش رقیب یکدیگر بودند و احمد شرع در مناطق تحت کنترلش به شدت با سلول‌های داعش برخورد کرد.
در آن زمان، شریک اصلی آمریکا در مبارزه با داعش، «نیروهای دموکراتیک سوریه» به رهبری کردها در شمال‌شرق کشور بودند. اما از زمان روی کار آمدن احمد شرع، ارتش آمریکا همکاری خود با دمشق را گسترش داده و واشنگتن خواستار توافقی برای ادغام «نیروهای دموکراتیک سوریه» در ارتش جدید سوریه شده است.
هرچند دمشق و نیروهای دموکراتیک سوریه در اصل با این ادغام موافقت کرده‌اند، اما اجرای آن به‌دلیل تنش‌های گاه‌به‌گاه که حتی به درگیری مسلحانه میان دو طرف انجامیده، متوقف مانده است.