این دیدار در حاشیه نشست ترامپ با رهبران شورای همکاری خلیج فارس در ریاض برگزار شد و نشانه‌ای از تغییری چشمگیر در سیاست ایالات متحده نسبت به سوریه پس از سقوط ناگهانی بشار اسد در سال گذشته تلقی می‌شود.
آگهی
احمد شرع، رئیس جمهوری موقت سوریه روز چهارشنبه ۱۴ مه (۲۴ اردیبهشت) در عربستان سعودی با دونالد ترامپ، رئیس جمهوری ایالات متحده آمریکا، دیدار کرد. این نخستین دیدار میان رهبران دو کشور طی ۲۵ سال گذشته بود؛ دیداری تاریخی که در آن ترامپ رسما از لغو تحریم‌های واشنگتن علیه دمشق خبر داد.
آقای ترامپ در سخنانی پس از این دیدار اعلام کرد که دستور توقف تحریم‌ها علیه سوریه را صادر کرده است تا «فرصتی دوباره» به این کشور داده شود. او گفت: «این تصمیم به آن‌ها شانس بزرگی می‌دهد. تحریم‌ها واقعا فلج‌کننده و بسیار قدرتمند بودند.»
به گفته وزارت امور خارجه سوریه، دو طرف در این دیدار درباره چشم‌انداز همکاری میان دمشق و واشنگتن برای مقابله با گروه‌هایی مانند داعش که تهدیدی برای ثبات منطقه هستند، گفت‌وگو کردند.
در پی این خبر، هزاران نفر در شهرهای مختلف سوریه شب سه‌شنبه به خیابان‌ها آمدند و با آتش‌بازی، لغو تحریم‌ها را جشن گرفتند. بسیاری از شهروندان امیدوارند کشورشان که سال‌ها از نظام مالی جهانی دور مانده بود، بار دیگر به اقتصاد بین‌المللی بازگردد.
این دیدار به‌ویژه از آن جهت حائز اهمیت بود که احمد شرع در گذشته با گروه القاعده ارتباط داشت و و قبل از شروع درگیری سوریه در سال ۲۰۱۱ به صفوف شورشیانی پیوسته بود که علیه نیروهای آمریکایی می‌جنگیدند. نیروهای ایالات متحده نیز برای مدتی او را در بازداشت نگه داشته بودند.
با وجود مخالفت گزارش‌شده بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل، با لغو تحریم‌ها علیه سوریه، ترامپ این تصمیم را اتخاذ کرد؛ اقدامی که برخی تحلیلگران آن را نشانه‌ای از بروز شکاف احتمالی میان دولت ایالات متحده و اسرائیل در بحبوحه ادامه جنگ خونین در نوار غزه ارزیابی می‌کنند.
جلسه تاریخی چگونه پیش رفت؟
بر اساس اعلام کاخ سفید، دیدار دونالد ترامپ و احمد شرع پشت درهای بسته و به‌مدت حدود ۳۰ دقیقه برگزار شد.
خبرنگاران اجازه نداشتند تا شاهد رویدادی باشند که در آن آقای شرع به اولین رهبر سوریه تبدیل شد که از زمان دیدار حافظ اسد با بیل کلینتون در ژنو در سال ۲۰۰۰ با رئیس جمهوری آمریکا دیدار کرد.
کارولین لیویت، سخنگوی کاخ سفید، در بیانیه‌ای اعلام کرد که ترامپ از شرع خواسته است تا «همه نیروهای تروریستی خارجی را از سوریه اخراج کند»، اسرائیل را به رسمیت بشناسد و با ایالات متحده برای جلوگیری از بازگشت داعش همکاری کند.
رجب طیب اردوغان، رئیس جمهوری ترکیه نیز از طریق تماس تلفنی در این دیدار حضور داشت. ترکیه از اصلی‌ترین حامیان احمد شرع و جناح شورشی تحت رهبری او در سال‌های گذشته بوده است.
حمایت رهبران عرب از احمد شرع
آقای ترامپ صبح چهارشنبه اعلام کرد که تصمیم او برای لغو تحریم‌ها علیه سوریه، تا حد زیادی تحت تأثیر میانجی‌گری محمد بن سلمان آل سعود، ولیعهد عربستان سعودی، اتخاذ شده است.
او افزود: «شب گذشته سخنرانی‌ای داشتیم، و همین موضوع بیشترین تشویق را از حاضران دریافت کرد.»
محمد بن سلمان نیز در سخنرانی خود در نشست شورای همکاری خلیج فارس، از تصمیم ترامپ تمجید کرد و آن را گامی در راستای «کاهش رنج مردم سوریه» خواند.
پیش از آغاز جنگ داخلی ویرانگر سوریه در سال ۲۰۱۱، این کشور زیر فشار یک اقتصاد دولتی بسته و تحریم‌های آمریکا قرار داشت؛ تحریم‌هایی که از سال ۱۹۷۹، زمانی که ایالات متحده سوریه را حامی تروریسم اعلام کرد، اعمال شده بودند.
تحلیلگران بر این باورند که چرخش ترامپ به سمت دمشق می‌تواند نقطه عطفی برای دولت جدید سوریه باشد؛ دولتی که از حمایت بسیاری از رهبران عرب برخوردار است.
آقای ترامپ هنگام ترک ریاض در روز چهارشنبه، در گفت‌وگو با خبرنگاران از احمد شرع تمجید کرد و گفت: «او مردی جوان و خوش‌چهره است. آدمی سرسخت. با گذشته‌ای قوی. خیلی قوی. یک مبارز است.»
او ادامه داد: «او واقعا شانس دارد که کشور را سر پا نگه دارد. او یک رهبر واقعی است. رهبری یک حرکت را بر عهده داشت و واقعاً فوق‌العاده است.»