آگهیبا اعلام رسمی پیروزی حزب اسلامگرای عدالت و توسعه در انتخابات شهرداری های ترکیه، رجب طیب اردوغان، نخست وزیر، نفسی راحت کشید و از خط و نشان کشیدن برای مخالفانش هم باز نماند.
این انتخابات بدنبال اعتراضات پی در پی به سیاستهای اقتدارگرایانه آقای اردوغان برگزار می شد. خود وی آن را آزمونی برای سنجش محبوبیت و رای اعتماد به دولتش محسوب می کرد.
رجب طیب اردوغان، جنبش « خدمت» فتح الله گولن و حامیان وی در ادارات و دولت ترکیه را دولت در سایه و موازی می داند. فتح الله گولن که در تبعید خود خواسته در آمریکا به سر می برد پیش تر به آقای اردوغان در رسیدن به قدرت کمک کرده بود.
آقای اردوغان که اتهام فساد مالی گسترده ای متوجه دولتمردان و شخص اوست پس از پیروزی هم حزبی هایش در انتخابات شهرداری ها گفت مخالفانش هزینه اتهامات وارده خود به او و دولت او را خواهند پرداخت.
دولت وی در روزهای اخیر وب سایت های توییتر و یوتیوب را در ترکیه فیلتر کرده است.
در ارتباط با نتایج انتخابات شهرداری های ترکیه، یورونیوز با بکیر آردیر، پژوهشگر و مشاور مرکز تحقیقاتی کوندا گفتگویی انجام داده که متن آن در ادامه آمده است.
*یورونیوز: در انتخاباتی که به منزله رفراندومی برای دولت محسوب می شد، حزب عدالت و توسعه پیروز شد. این نتیجه را چطور ارزیابی می کنید؟ حزب عدالت و توسعه چطور انتخابات را برد؟ *
بکیر آردیر: «از چند دلیل می توان یاد کرد. برخی از آن ها فنی هستند. حوزه های انتخاباتی ۳۰ شهر بزرگ از نو تعیین شدند که در مجموع ۷۷ درصد حوزه های انتخاباتی را دربر می گیرند. میزان مهاجرت از روستا به شهر ها در ترکیه افزایش یافته و آمار آن طی ۳۰ سال گذشته به ۲۷ میلیون نفر رسیده است. داده هایی که در اختیار داریم مربوط به قبل از دهه ۱۹۸۰ است و از نظر ساختار جامعه شناختی صنعتی، در اینجامعه شاهد تغییرات زیادی هستیم. و این موضوعی است که نخبگان سیاسی، دانشگاهیان و رسانه های ترکیه متوجه آن نیستند یا به آن توجهی ندارند. ماهیت جامعه ترکیه با مهاجرت و شهری شدن تغییر یافته است. از سوی دیگر تغییرات ناشی از جهانی شدن یعنی حرکت از یک جامعه صنعتی به جامعه اطلاعاتی را هم داریم. آنچه زندگی روزمره مردم این کشور را تحت تاثیر قرار داده است.»
*یورونیوز: آیا ممنوعیت تویی تر، یوتیوپ و حوادث مربوط به پارک گزی نقشی در این انتخابات داشته است؟ *
بکیر آردیر: «تاثیر داشته است. بر اساس نظرسنجی ها در جریان رویدادهای پارک گزی، حزب عدالت و توسعه اعتبارش را به اندازه ۵ درصد از دست داد. اما طی دو ماه به جایگاه نخست بازگشت. در ماه فوریه و در جریان داغ شدن بحث اتهامات مربوط به فساد مالی، بار دیگر ۵ تا ۶ درصد از اعتبارش را از دست داد. در ماه مارس باز هم اعتبارش کمتر شد. اگر چنین اتفاقاتی نیفتاده بود حزب عدالت و توسعه ۵۲ تا ۵۳ درصد آرا را از آن خود می کرد.
نتیجه انتخابات به این معنا نیست که فساد نادیده گرفته شده یا تحمل می شود. فساد متوجه قانون و نظرسنجی ها مربوط به سیاست است. به نظر می رسد آقای اردوغان و حزب عدالت و توسعه مرتکب چنین اشتباهی شده اند و نتیجه انتخابات را به معنای کمرنگ شدن اتهامات تفسیر می کنند. اما حزب عدالت و توسعه و همینطور مخالفان، هر دو اشتباه می کنند. مردم به تبرئه حزب حاکم از اتهامات فساد یا مجازات آن ها رای نداده اند. مردم به قابلیت و توان اداره کشور رای داده اند. با این همه دو قطبی بودن فضای سیاسی و هویت سیاسی موافقان و مخالفان حزب عدالت و توسعه عامل تعیین کننده ای در آرا بود.»
یورونیوز: حزب صلح و دموکراسی در بسیاری از شهرهای کردنشین نتیجه را از آن خود ساخت. این موفقیت را چطور ارزیابی می کنید؟
بکیر آردیر: «فکر می کنم دولت های محلی حزب صلح و دموکراسی مدعی یا به تعبیری مخالفان اصلی هستند. چه خوشایند باشد یا نه، آن ها جایگزینی برای حوزه های انتخاباتی خودشان هستند. از اینرو آن ها در تمامی حوزه های انتخاباتی کردنشین نتیجه را بردند و در نتیجه به اپوزیسیون اصلی و جایگزین حزب عدالت و توسعه تبدیل شدند.»