آگهیحسن روحانی، رییس جمهوری منتخب ایران، نیمه مرداد ماه به خیابان پاستور می رود تا پس از هشت سال جانشین محمود احمدی نژاد شود.
با آمدن روحانی امید تازه ای برای تغییرات در ایران بوجود آمده است، سئوال اینجاست، آیا آقای روحانی توان اصلاحات در عرصه سیاست خارجی را هم خواهد داشت؟ آیا با آمدن روحانی بحران هسته ای ایران حل خواهد شد؟ آیا آمدن روحانی پایانی بر تحریمهای اقتصادی علیه این کشور خواهد بود؟
حسن روحانی در مقام رییس شورای عالی امنیت ملی، تنها مقام ایرانی بود که توانست برای مدتی از تنشهای ناشی از بحران هسته ای با غرب بکاهد. مقامهای غربی مذاکره کننده با وی نیز بارها از توانایی های او برای حل بحران هسته ای ایران سخن گفته اند.
بخش عمده ای از کاهش تنشها و تهدیدهای جنگ علیه ایران در رابطه با برنامه هسته ای این کشور، تنها بواسطه حمایتهای روسیه بوده است. ولادیمیر پوتین ظاهرا قرار است اواخر مرداد ماه برای مذاکره بر سر برنامه هسته ای ایران به تهران برود.
روسیه نقش عمده ای در ساخت نیروگاه هسته ای بوشهر داشته است. این کشور کمکهای شایانی برای پیشرفت ایران در زمینه برنامه اتمی اش در اختیار دولت این کشور قرار داده است.
روسیه و ایران می خواهند روابط اقتصادی و تجاری دو کشور را گسترش دهند. میزان مراودات بدلیل تحریمهای ایران در سال گذشته سیر نزولی پیدا کرده است.
از سوی دیگر روسیه و ایران از جمله مهمترین حامیان دولت بشار اسد در سوریه هستند.
تاریخ بیست سال اخیر نشان می دهد که روسیه، اگر نگوییم مهمترین، دست کم در زمره اصلی ترین متحدان ایران قرار دارد. این کشور می تواند مهمترین میانجی ایران برای حل برنامه هسته ای ایران با غرب شود. حالا باید دید با انتخاب روحانی چه تغییراتی در سیاستهای آیت الله علی خامنه ای، رهبر ایران و روابط این کشور با روسیه روی خواهد داد.
در این مورد، مارینا استرووسکایا، خبرنگار یورونیوز، با آنتون خلوپکوف، کارشناس ایران و رئیس مرکز تحقیقات امنیت و انرژی گفتگو کرده است:
یورونیوز: آقای خلوپکوف، می گویند حسن روحانی سیاستمداری میانه رو و معتدل است. آیا این گفته را قبول دارید؟ آیا او حقیقتا می تواند تحولی در سیاست حاکمان تهران ایجاد کند؟
آنتون خلوپکوف: با توجه به وعده های انتخاباتی روحانی و نحوه برگزاری انتخابات، باید انتظار بازگشت به سیاستهای دوران اصلاحات را داشت. نگرشی که با به قدرت رسیدن آقایان رفسنجانی و خاتمی شکل گرفت. بی تردید ایران باید بار سنگین تحریم های بین المللی را کاهش دهد. این مساله برای ایران خیلی مهم است. روحانی باید در درجه اول، راه حلی برای پرونده هسته ای ایران بیابد. نباید فراموش کرد که او در سمت مذاکره کننده هسته ای توانست مذاکرات با اروپاییان را با موفقیت پیش ببرد. البته باید در این مورد واقع بین بود. من پیش از انتخابات اخیر به ایران سفر کردم و ده روز آنجا ماندم. طی این سفر متوجه شدم که آنجا هیچکس خواهان تعلیق برنامه هسته ای نیست.
یورونیوز: همانطور که حسن روحانی در پاسخ به پیام تبریک ولادیمیر پوتین خاطر نشان کرده است روسیه در سیاست خارجی ایران دارای جایگاه ویژه ای است. کمی در این مورد توضیح دهید.
آنتون خلوپکوف: ایران و روسیه روابط تاریخی و همکاری های گسترده ای با یک دیگر دارند. طبیعا دو کشور همسایه منافع مشترک زیادی بویژه در مسایل اقتصادی، بازرگانی و امنیتی دارند. در نتیجه می توان به اهمیت جایگاه روسیه در سیاست خارجی ایران و برعکس نقش ایران در سیاست خارجی روسیه پی برد.
یورونیوز: اما برخی از این همکاری ها مورد مناقشه است به ویژه توسط غربی ها مثلا در مورد فروش سلاح، ساخت تجهیزات هسته ای که تحت تحریم بین المللی هم قرار گرفته است. آیا این همکاری ها اعتبار مسکو را خدشه دار نمی کند؟
آنتون خلوپکوف: باید یادآوری کنم که تحریم های شورای امنیت سازمان ملل علیه ایران، همکاری در زمینه فن آوری های نظامی را شامل نمی شود، حتی همکاری در زمینه استفاده صلح آمیز از انرژی هسته ای را نیز در بر نمی گیرد. این نکته مهم است و باید به آن توجه کرد که روسیه، قطعنامه ۱۹۲۹ شورای امنیت را مو به مو اجرا کرده است. در نتیجه به نظر من درست نیست که بگویم همکاری های ایران و روسیه در زمینه فن آوری های نظامی و یا هسته ای تخطی از تعهدات روسیه در دوران مذاکرات هسته ای با ایران است.